Dagblaðið Vísir - DV - 05.03.2012, Page 17

Dómstóll götunnar
Það er bara
kjaftæði
Þessi tími var
hræðilegur
Ég er stoltur
af þeim
Íris Hólm fann gamla ritgerð þar sem hún sagðist fermast vegna trúarinnar. – DVRuth Reginalds Moore var ofsótt af nágrönnum. – DVEinar Bárðarson segir stelpurnar í The Charlies sannar poppstjörnur. – DV
Færeysk mál og menning
„Nei, ekkert planað.“
Birgitta Ólafsdóttir,
18 ára nemi
„Nei, ég hugsa ekki.“
Jana Maren Óskarsdóttir,
23 verslunarstjóri í Gyllta kettinum
„Ég hef bara ekki hugsað út í það,
of langt þangað til.“
Ágúst Þór Ágústsson,
24 ára nemi
„Já, ég er að fara til London.“
Indíana Ásmundardóttir,
16 ára nemi
„Nei, ég verð bara að læra og
vinna.“
Viktor Orri Valgarðsson,
22 ára nemi
Ætlar þú að
ferðast um
páskana?
Er allt að verða vitlaust?!
S
varthöfði er alveg mát þessa
dagana. Hann botnar hvorki
upp né niður í einu sérstakasta
máli sem komið hefur upp á Ís-
landi í langan tíma. Hvað hefur eigin-
lega gerst í Fjármálaeftirlitinu og af
hverju? Sagðar eru fjölmargar fréttir
af máli Gunnars Andersen og er málið
allt orðið nánast farsakennt þannig
að fólk er orðið alveg ruglað yfir at-
burðarásinni. Svona líður þjóðinni;
hún er ringluð og klórar sér í höfðinu
yfir málinu.
Allt í einu dregst Guðlaugur Þór
Þórðarson þingmaður, þessi mikli
dáðadrengur, inn í málið með ein-
hverjum stórfurðulegum hætti. Stjórn
Fjármálaeftirlitsins rekur Gunnar
tafarlaust úr starfi eftir að upp kemst
að Gunnari eigi að hafa átt að beita
sér fyrir því að gögn um fjármál þing-
mannsins hafi verið sótt inn í Lands-
bankann. Guðlaugur Þór ber sig illa út
af árásum Gunnars og segir óþægilegt
að láta njósna um sig. Eðlilega spyr
almenningur sig hvort forstjóri Fjár-
málaeftirlitsins hafi orðið sér úti um
gögn um fleiri þingmenn með það
fyrir augum að nota það gegn þeim.
Hvað er eiginlega í gangi á Íslandi?
spyr fólk sig og klórar sér í hausnum.
Erum við orðin alveg hoppandi galin?
Fyrrverandi forstjóri Fjármála-
eftirlitsins er með réttar-
stöðu sakborn-
ings út af
meintum
stuldi á
gögnum
sem varðar
þingmann á Alþingi og stjórn Fjár-
málaeftirlitsins hefur orðið uppvís að
lögbrotum við að koma Gunnari frá.
Hvaða trúverðugleika hefur stofn-
unin þar sem stjórnin hefur brotið lög
og hugsanlega forstjórinn líka? Hver
græðir eiginlega á slíkri stöðu? Ekki
Gunnar Andersen, ekki stjórnin, ekki
aumingja Guðlaugur Þór sem hefur
orðið fyrir persónunjósnum.
Guðlaugur Þór er nú í svipaðri
stöðu og Gunnar Andersen þegar
hann kvartaði undan því að gögn
um starfsemi Landsbank-
ans hefðu lekið í Kast-
ljósið sem notað hefði
gögnin til að fremja
á sér mannorðs-
morð. Báðir kvarta
undan gagnaleka
úr þessum banka
sem
ku hafa komið sér illa fyrir þá. Hvaða
farsi er þetta? Græðir einhver á þessu
rugli?
Svarthöfði sér ekki í fljótu bragði
að einhver geri það nema kannski
bara þeir sem telja það þjóna hags-
munum sínum að láta
Fjármálaeftir-
litið líta út eins
og höfuð- og
gagnslausa
stofnun sem
ekkert getur
annað en að brjóta lög. Þórðargleði
þeirra sem þannig hugsa snýst ekki
bara um það að hafa lagt Gunnar And-
ersen að velli. Málið er ekki svo létt-
vægt að það snúist bara um eina pers-
ónu. Það hlakkar í þeim vegna þess
að Fjármálaeftirlitið sjálft, og þar með
uppgjörið við hrunið, er rúið öllum
trúverðugleika í kjölfarið. Trúverð-
ugleiki stofnunarinnar er líklega
minni en hann var eftir hrunið
2008. Uppbyggingarstarf Fjár-
málaeftirlitsins er orðið að engu
út af þessu máli Gunnars And-
ersen. Þeir hafa ekki aðeins
tekið niður einn mann heldur
heila eftirlitsstofnun. Þeir hlæja
allan tímann á leiðinni til um-
bjóðenda sinna að sækja dúsuna
sem þeir fá fyrir vel unnin verk. Það
er allt að verða vitlaust á Íslandi
gott fólk og skaðinn er skeður.
Svarthöfði
Þ
egar ég steig ásamt félögum mín-
um, tveim prófessorum, Dana
og Norðmanni, inn í Lögþingið í
Þórshöfn í Færeyjum á föstu-
daginn var, blasti við okkur ægifagurt
málverk í móttökunni. Ég sagði við
þá: Þarna sjáið þið, herrar mínir, hvað
Færeyingar eiga fína málara. Þegar við
komum nær, sáum við, að myndin var
eftir Jóhannes Kjarval, gjöf frá Alþingi
til Lögþingsins. Þegar okkur var boðið
inn í þingsalinn, sáum við hanga yfir
ræðustólnum enn stærra málverk,
glæsilega mynd eftir Ingólf af Reyni
(1920–2005), einn merkasta listamann
Færeyja á öldinni sem leið.
Lögþingið í Færeyjum er elsta þjóð-
þing heims, stofnað um 860. Færeying-
ar hafa ekki hátt um þetta. Lögþingið
starfaði óslitið til 1816, lá síðan niðri til
1852, þegar það var reist upp aftur sjö
árum eftir endurreisn Alþingis, og hefur
starfað æ síðan. Erindi okkar þremenn-
inganna til Færeyja var að rökræða
um fiskveiðistjórn ásamt innlendum
mönnum á 500 manna fundi í Norður-
landahúsinu; 22 lögþingsmenn af 33
voru í salnum, þar á meðal lögmaður-
inn, forsætisráðherrann. Mismunun er
mannréttindabrot, sagði ég og vitnaði í
bindandi álit mannréttindanefndar SÞ
2007 um kvótakerfið.
Svipmiklar myndir
Frammi fyrir málverki Ingólfs af Reyni í
þingsalnum rifjaðist upp fyrir mér sam-
norræn yfirlitssýning í Finnlandi fyrir
mörgum árum. Þá sá ég fyrst færeysk
málverk, enda hafði ég þá ekki enn
komið til Færeyja. Málararnir, sem áttu
verk á sýningunni, virtust mér skiptast í
tvo flokka: svipmikla finnska, færeyska
og íslenska málara annars vegar og
heldur daufgerða danska, norska og
sænska málara hins vegar. Þetta er auð-
vitað einföldun, fyrstu hughrif einnar
sýningar. Hitt orkar þó varla tvímælis,
að Færeyingar státa líkt og Íslendingar
af fjölskrúðugu menningarlífi, þar sem
myndlistina ber trúlega hæst í Fær-
eyjum, en tónlist og bókmenntir eru
einnig hafðar í hávegum. Færeyingar
hafa t.a.m. rekið sinfóníuhljómsveit í
aldarfjórðung. Henni stjórnar nú Bern-
harður Wilkinsson, sem hefur verið
og er enn umsvifamikill í íslensku tón-
listarlífi. Bókmenntir blómstra. Jógvan
Isaksen, lektor í Kaupmannahafnarhá-
skóla, heldur áfram að gefa út skínandi
góðar færeyskar glæpasögur um blaða-
manninn Hannis Martinsson, nú síðast
Metusalem 2008 (dönsk þýðing 2011).
Bækur hans ættu heima í Hollywood.
Færeyingar eru nú tæplega 50 þúsund
talsins líkt og fyrir hrunið 1989–93. Tal-
ið er, að 25 til 30 þúsund Færeyingar búi
utan lands. Heildarfjöldi Færeyinga er
því 75 til 80 þúsund.
Heimsfrægð handan seilingar
Færeysk myndlist og þá ekki síst verk
Ingólfs af Reyni ættu frá mínum bæjar-
dyrum séð að búa við heimsfrægð.
Samt nær frægð þeirra varla nema til Ís-
lands og Danmerkur og varla þangað.
Að vísu eru til veglegar bækur með
verkum Ingólfs af Reyni, þar á meðal
nýleg og stórglæsileg bók, sem Lista-
safn Færeyja gaf út 2009, viðhafnarút-
gáfa, sem slagar hátt upp í Kjarvals-
bókina, sem Nesútgáfan gaf út á 120
ára afmæli Kjarvals 2005, glæsilegustu
listaverkabók, sem gefin hefur verið út
á Íslandi, með miklum fjölda mynda
Kjarvals auk rækilegs efnis um líf hans
og störf frá ýmsum hliðum. Kjarvals-
bókin sómir sér vel meðal veglegustu
listaverkabóka heimsins. Samt eru verk
þeirra beggja svo að segja óþekkt utan
Íslands og Færeyja. Ég leyfi mér að efast
um, að hátt verð fengist fyrir þau í New
York, París eða Tokíó. Vandinn er ekki
bundinn við Færeyjar og Ísland. Þjóð-
málarar margra annarra landa eru svo
að segja óþekktir utan landsteinanna.
Hættuleg einangrun
Markaðseinangrun býður ýmsum
hættum heim. Einangraður málverka-
markaður býr í haginn fyrir falsara. Ef
listaverkakaupendur einblína á inn-
lenda listamenn og verk þeirra, geta
falsarar gengið á lagið. Falsari tekur
erlenda mynd, bætir íslensku berja-
lyngi í annað hornið og íslenskri undir-
skrift í hitt hornið, og verðlítil mynd
eftir óþekktan danskan listamann selst
á uppsprengdu verði á Íslandi sem
nýfundin íslensk mynd eftir gamlan
meistara. Falsarinn græðir, og það gerir
einnig galleríið, sem selur myndina, og
stjórnendur þess, en verðið á verkum
listamannsins fellur líkt og ásýnd verka
hans. Skv. gögnum lögreglunnar, sem
sagt var frá í Morgunblaðinu og öðrum
fjölmiðlum á sínum tíma, eru um 900
fölsuð málverk í umferð á Íslandi, sum-
ir segja 1.100. Aðeins þrjú þessara verka
hafa komið til kasta dómstóla. Málið er
alþekkt í listaheiminum, en enginn hef-
ur enn þurft að sæta ábyrgð. Hér er verk
að vinna að loknu uppgjöri við hrunið.
Umræða 17Mánudagur 5. mars 2012
1 Lét húðflúra á sig nöfn konunnar og fimm barna
hennar
Kærasti Óskar Norðfjörð sýnir ást sína
á henni.
2 Valgeir: „Það er mjög óhugnanlegt að upplifa
þetta“
Valgeir Guðjónsson lýsir aðkomu að
hrikalegu bílslysi.
3 Viltu kaupa IKEA hús?Sænska fyrirtækið færir út kvíarnar.
4 Magnús fékk 826 milljóna afskrift
Rúmlega 826 milljónir króna afskrif-
aðar af skuldum eignarhaldsfélags
Glitnismanns.
5 Bílvelta í Hafnarfirði – Tveir á gjörgæslu
Alvarlega slasaðir eftir bílveltu í
Hafnarfirði um helgina.
6 Oprah Winfrey fær viðtalið sem allir vilja
Spjallþáttadrottningin tekur viðtal við
dóttur Whitney Houston
7 Faðir sem barði sextán ára dreng dæmdur
Barsmíðarnar náðust á myndbandi
sem birtist á myndbandavefnum
YouTube.
Mest lesið á DV.is
„Færeysk myndlist
og þá ekki síst verk
Ingólfs af Reyni ættu frá
mínum bæjardyrum séð
að búa við heimsfrægð.
Kjallari
Þorvaldur
Gylfason