Dagblaðið Vísir - DV - 12.09.2012, Blaðsíða 12

Stela kakóbaunum
af fátækum bændum
Nota kafbáta í meira mæli
n Bandaríska strandgæslan hefur áhyggjur af fíkniefnasmygli
F
íkniefnasmyglarar eru í síaukn-
um mæli farnir að reiða sig á
kafbáta til að koma efnum frá
Suður-Ameríku til Bandaríkj-
anna. Þó að þessi aðferð hafi verið
þekkt í nokkuð mörg ár virðist tilfell-
um sem þessum fara fjölgandi og eru
fíkniefnasmyglarar farnir að notast
við tæknilega fullkomnari kafbáta til
verksins. Á undanförnu ári hafa kom-
ið upp þrjú tilfelli þar sem mjög full-
komnir kafbátar hafa verið notaðir til
að smygla efnum til Bandaríkjanna. Í
september í fyrra lagði strandgæslan
hald á kafbát með 60 kíló af kókaíni
– smáræði miðað við það magn sem
þessir kafbátar geta borið.
Bandaríska blaðið The New York
Times fjallaði um málið á dögunum.
Í umfjöllun blaðsins kemur fram að
ný áskorun bíði yfirvalda í Bandaríkj-
unum og ríkjum Suður-Ameríku; að
stemma stigu við fíkniefnasmygli af
þessu tagi.
Þeir kafbátar sem smyglarar eru
farnir að nota í auknum mæli geta
ferðast þúsundir mílna neðansjáv-
ar án þess að koma upp á yfirborðið.
Báturinn sem lagt var hald á í sept-
ember í fyrra var ófullkomnari og
búinn lofttúðu sem er alltaf á yfir-
borðinu. Fullkomnari kafbátarnir
hafa auk þess meiri flutningsgetu og
geta til dæmis flutt allt að tíu tonn af
kókaíni í einni ferð. Það er því ekki
nóg með að kafbátarnir séu orðn-
ir stærri og með meiri flutningsgetu
heldur eru þeir þannig útbúnir að
nánast ómögulegt er að koma auga á
þá. Þá óttast strandgæslan að notkun
hraðbáta – sem auðvelt er að koma
auga á – sé á undanhaldi.
Þrátt fyrir þessar áhyggjur lagði
bandaríska strandgæslan hald á
gríðarlegt magn kókaíns í fyrra, eða
124 tonn. Og það sem af er þessu ári
hefur strandgæslan lagt hald á 50
prósentum meira magn fíkniefna en
á sama tíma í fyrra.
12 Erlent 12. september 2012 Miðvikudagur
V
ið höfðum nýlokið við að
ganga frá uppskerunni í stór-
ar geymslur, sem eru baka til
við húsin okkar, þegar við
vöknuðum við þá martröð
að búið var að stela öllu saman,“ seg-
ir Amory, 62 ára bóndi í þorpinu
Antanimandririna á Madagaskar.
Á svæðinu eru ræktaðar einhverjar
verðmætustu kakóbaunir heims en
bændum á svæðinu gengur illa að
verjast árásum þjófagengja sem ræna
uppskerunni. BBC greinir frá þessu.
„Þeir komu hingað í gegnum
skóginn með byssur og hótuðu
bændunum. Við höfum heyrt af fleiri
þorpum sem hafa orðið fyrir árásum
vopnaðra þjófagengja.“
Súkkulaðiæði rennur á þjófa
Á Madagaskar eru ræktaðar ein-
hverjar bestu kakóbaunir í heimi;
bæði appelsínugular og rauð-
ar, sem í auknum mæli eru notað-
ar í dýrasta súkkulaði sem fram-
leitt er í Evrópu og Ameríku. Í frétt
BBC segir raunar að aldrei hafi eft-
irspurn eftir óunnum kakóbaun-
um verið meiri. Baunir frá bænd-
um á svæðum eins og Madagaskar
eru sérstaklega eftirsóttar á meðal
súkkulaðigerðarmanna en það hef-
ur gert bændunum erfitt fyrir. Í stað
þess að eiga kost á að auka lífsgæði
sín hafa þeir í síauknum mæli orðið
fórnarlömb ræningja. Verðið fyr-
ir bestu baunirnar hefur tífaldast á
nokkrum árum og segja má að eins
konar gullæði, eða súkkulaðiæði,
hafi runnið á glæpamenn.
Geta ekki fætt börnin sín
Af sumum bændum hafa þjófar rænt
baunum fyrir meira en hundrað þús-
und krónur, sem er há upphæð fyr-
ir hvern sem er í einu fátækasta ríki
veraldar. „Við erum í miklum vanda.
Kakóbaunirnar okkar eru þær bestu
fáanlegu en við höfum ekki bolmagn
til að vernda uppskeruna,“ hefur
BBC eftir öðrum bónda sem heitir
Floren. „Hér er engin lögregla held-
ur ríkir hér lögleysa. Þeir geta gert
það sem þeim sýnist og skilja okk-
ur eftir snauða. Við getum ekki einu
sinni brauðfætt börnin okkar. Það
getur vel verið að þessir menn séu
fátækir en þeir eru að ræna enn fá-
tækari menn.“
Óöld
Mikil átök hafa verið í landinu und-
an farin misseri og ár. Marc Ravlom-
anana forseti lét af völdum vor-
ið 2009 eftir ásakanir um spillingu.
Stjórnarandstæðingar höfðu mót-
mælt í margar vikur og herinn lagði
að lokum undir sig forsetahöllina
áður en hann leiddi Andry Andry
Rajoelina til valda. Síðan hefur
ástandið versnað og pólitísk upp-
lausn ríkir í landinu. Viðskiptabanni
hefur verið beitt auk þess sem utan-
aðkomandi aðstoð hefur nánast
gufað upp. Hátt matvælaverð og bágt
heilsufarsástand landsbúa, meðal
annars vegna malaríufaraldurs, hef-
ur leitt af sér vaxandi glæpatíðni. Ör-
væntingu gætir á meðal eyjarskeggja
enda eiga bændur eins og Amory og
fjölskylda hans beinlínis líf sitt undir
miskunnsemi ræningjanna sem hafa
tekið lögin í eigin hendur. Þeir ræna
þá lífsviðurværinu.
Neyðast til að vopnbúast
Fréttir bárust af því í júní að bændur
hefðu verið rændir um 900 nautgrip-
um í grennd við þorpið Ilambohazo
en ránin leiddu af sér blóðug átök á
milli glæpagengja og bænda; með
þeim afleiðingum að margir féllu. Þá
voru öryggissveitir stjórnvalda send-
ar á vettvang en annars eru afskipt-
in lítil, enda viðurkenna stjórnvöld
að glæpagengi ráði ríkjum á stór-
um svæðum í landinu. BBC hefur
eftir lögreglumanni að illa gangi að
hafa stjórn á aðstæðum, enda séu
þeir ekki nægilega vel vopnum búnir
til að standa í hárinu á glæpagengj-
unum. Haft er eftir honum að þeim
svíði að sjá bændur svona illa leikna.
Kakóbaunarækt er þó ekki mikil-
vægasta atvinnugrein þjóðarinnar. Í
landinu er mikið framleitt af vanillu
sem er jafnframt stærsta útflutnings-
varan. En þar eru glæpir ekki vanda-
mál. Strangar reglur gilda um með-
ferð vanillunnar, sem yfirvöld sjá um
að vakta, en til að mynda má ekki
flytja uppskeruna á næturnar. John
Ferry, framkvæmdastjóri Madecasse,
einu verksmiðjunnar á Madagaskar
sem framleiðir súkkulaði til útflutn-
ings, vill að yfirvöld veiti kakóbauna-
ræktendum sams konar vernd. Ekki
gangi til lengdar að bændur þurfi að
ráða sér öryggisverði eða sofa með
baunirnar undir koddanum til að
forðast rán.
Amory segist ekki sjá fram á ann-
að en að þurfa að vopnbúast. Hann
er þó ekki hrifinn af þeirri lausn.
„Hvar mun það enda?“ spyr hann
áhyggjufullur. n
Bændur Verðið á kakóbaunum hefur tífaldast á nokkrum árum.
n Kakóbaunabændur geta illa varist ræningjum n Faraldur þjófnaða
„Við getum
ekki einu
sinni brauðfætt
börnin okkar
Baldur Guðmundsson
blaðamaður skrifar baldur@dv.is
Laumufarþegi
féll úr flugvél
Fréttastofa Sky greinir frá því að lík
sem fannst í vesturhluta London
á sunnudaginn er talið vera af
laumufarþega. Íbúar við Portman
Avenue í Portlake heyrðu dynk á
sunnudagsmorgun en skömmu
síðar gengu þeir fram á illa leik-
ið lík. Talið er að maðurinn hafi
falið sig í hjólabúnaði flugvélar
sem kom frá Suður-Afríku í von
um að komast til Bretlands. Lík-
ið fannst beint undir þeim stað
sem vélar koma inn til lendingar á
Heathrow-flugvellinum.
Obama með
gott forskot
á Romney
Barack Obama Bandaríkjaforseti
hefur fimm til sex prósentustiga
forskot á Mitt Romney, samkvæmt
nýjustu könnunum CNN og ORC.
Obama hefur forystu í átta af níu
fjölmennustu ríkjunum en afar
fáir hafa ekki tekið afstöðu eða
ætla að kjósa einhvern annan en
þá tvo, aðeins þrjú prósent, sam-
kvæmt könnun ORC.
Þó Obama hafi gott forskot
nú er ómögulegt að segja til um
hvað verður, að mati stjórnmála-
skýrenda. Staðreyndin er sú að
ríkið skuldar 14 þúsund millj-
arða dollara og atvinnuleysi í
Bandaríkjunum er mikið. Þær
staðreyndir gætu reynst Obama
þungar í skauti. Kosið verður um
forseta þann 6. nóvember.
Ellefu ár frá
árásinni í
New York
Enn er langur vegur frá því að
framkvæmdum sé lokið á þeim
stað þar sem Tvíburaturnarn-
ir í New York stóðu þegar verstu
hryðjuverk í Bandaríkjunum voru
framin fyrir ellefu árum.
Aðeins er lokið hluta þeirra
framkvæmda sem átti að gera
á svæðinu þó ekki hafi vantað
loforðin um slíkt strax í kjölfar
árásanna.
Sérstakt safn til minningar um
þau þrjú þúsund sem létust er
varla hálfklárað. Til stóð að opna
safnið á staðnum í viðbót við fjóra
minnisvarða en enn er aðeins
hluti þess risinn. Það hefur ekki
komið í veg fyrir að fólk sæki stað-
inn heim og votti þeim virðingu
er létust í árásunum en talið er að
tæplega fimm milljón manns hafi
heimsótt staðinn á síðasta ári.
Sérstök athöfn fer fram í dag
auk þess sem forseti Bandaríkj-
anna, Barack Obama, ætlar að
minnast fórnarlamba hryðjuverk-
anna, sérstaklega í Washington. Er
þetta þó í fyrsta skipti frá 2001 sem
engir sérstakir þing- eða embætt-
ismenn verða viðstaddir minn-
ingarathöfnina í New York að því
er fram kemur í breska blaðinu
The Guardian.
Dópkafbátur Fíkniefnasmyglarar nota kafbáta sem þennan til að smygla fíkniefnum.