Dagblaðið Vísir - DV - 20.02.2012, Blaðsíða 4

4 Fréttir 20. febrúar 2012 Mánudagur
Þúsundir sóttu reiknivélina
n Margir reikna út hversu mikið þeir ofgreiddu í vexti
U
m það bil tíu þúsund manns
sóttu gengislánareiknivél
Sparnaðar síðastliðinn föstu-
dag. Með reiknivélinni er
hægt að reikna út hversu mikið við-
komandi hefur ofgreitt í vexti af
ólöglega gengistryggðum lánum
miðað við niðurstöður Hæstaréttar
Íslands. Reiknivélin miðast við dóm
Hæstaréttar frá því síðastliðinn mið-
vikudag um að samningsvextir lána
eigi að standa fram að lagasetningu
á Alþingi um að gengistryggð lán
eigi að miðast við óverðtryggða vexti
Seðlabanka Íslands.
Í samtali við DV segja forsvars-
menn Sparnaðar að mikil aukning
hafi verið á umferð um vefsíðu fyrir-
tækisins eftir að reiknivélin var gerð
aðgengileg. Aðsókn á milli vikna
tuttugufaldaðist og hafði vefþjónn
fyrirtækisins erfitt með að anna
eftirspurninni. Sérstaka athygli
vakti að umferð frá Noregi og öðr-
um Norðurlöndum margfaldaðist.
Leiða má að því líkur að Íslendingar
sem hafa flutt til Noregs eftir efna-
hagshrunið 2008, þegar íslenska
krónan hrundi og gengistryggð lán
ruku upp, fylgist vel með gangi mála
hér heima.
Gestur Breiðfjörð Gestsson,
framkvæmdastjóri Sparnaðar, sagði
á föstudag að upp hafi komið nokk-
ur dæmi um að neytendur hafi grætt
á því að reikna lánin út sjálf eða með
aðstoð þriðja aðila. „Við höfum séð
dæmi þess. Við höfum reiknað upp
fyrir einstaklinga lán frá fjármögn-
unarfyrirtækjum og það hefur kom-
ið oftar en einu sinni fyrir að út-
reikningar fyrirtækjanna hafa ekki
verið í samræmi við okkar útreikn-
inga og neytendur fengið frekari
leiðréttingar,“ sagði Gestur.
adalsteinn@dv.is
B
jarni Benediktsson, núver-
andi formaður Sjálfstæðis-
flokksins, vissi að búið var
að greiða upp rúmlega tíu
milljarða króna lán eignar-
haldsfélagsins Þáttar International
við bandaríska fjárfestingarbankann
Morgan Stanley með láni frá Glitni
þegar hann skrifaði undir veðsamning
vegna lánsins þann 11. eða 12. febrú-
ar 2008. Greiða þurfti upp lán Þáttar
International hjá Morgan Stanley fyrir
klukkan þrjú síðdegis, föstudaginn 8.
febrúar, og var þetta gert. Veðsamn-
ingurinn sem Bjarni skrifaði undir
var hins vegar vegna láns til eignar-
haldsfélagsins Vafnings sem átti að
hafa verið veitt þann 8. febrúar en var í
reynd veitt þann 12. febrúar.
Bjarni hefur neitað því að hafa
vitað af því að eignarhaldsfélagið
Milestone hafi fengið lánið frá Glitni
þann 8. febrúar 2008. Bjarni greindi frá
þessu í yfirlýsingu í síðustu viku: „Þess
má geta að ég hafði enga vitneskju um
lánveitingar til Milestone í tengslum
við þetta mál fyrr en það varð opin-
bert í desember síðastliðnum.“ Með
lánveitingu Glitnis til Milestone fóru
áhættuskuldbindingar Milestone við
bankann yfir lögbundið hámark.
Hvað vissi Bjarni?
Þetta þýðir að Bjarni hlýtur að hafa
talið sem svo að Vafningur, ekki Mile-
stone, hafi fengið lánið þann 8. febrúar
2008 og greitt upp lánið hjá Morgan
Stanley. Þetta þýðir hins vegar að þeg-
ar Bjarni skrifaði undir veðsamning-
inn í málinu 11. eða 12. febrúar hef-
ur hann talið að Vafningur hafi fengið
rúmlega 10 milljarða lán án nokkurra
veða þann 8. febrúar. Bjarni hefur því
væntanlega talið að Vafningi hafi verið
veitt lánið þann 8. febrúar en að veðin
fyrir því hafi verið lögð fram síðar. Ef
hann hefði ekki litið svo á málið hefði
hann vitandi vits verið að skrifa upp á
skjal, veðsamning, sem hann vissi að
var rangur þar sem fram kom í samn-
ingnum að lánið til Vafnings hefði
verið veitt þann 8. febrúar.
Svo vill hins vegar til að við vitum,
út af ákæru sérstaks saksóknara, að
þessi skilningur Bjarna var ekki réttur
þar sem Milestone fékk lánið frá Glitni
þann 8. febrúar og Vafningur fékk svo
annað lán frá Glitni sem notað var til
að greiða upp lán Milestone við bank-
ann. Því var látið líta út fyrir að lánið til
Milestone hafi aldrei verið veitt þann
8. febrúar.
Gekk út frá því að viðskiptin
væru lögleg
Bjarni hefur ekki svarað nánari spurn-
ingum um þennan þátt Vafningsmáls-
ins sem DV sendi honum fyrir helgi.
Í Kastljósþætti í síðustu viku greindi
Bjarni frá því að hann hefði fengið að
vita að endurfjármagna þyrfti lán Þátt-
ar International í þessari sömu viku,
4. til 8. febrúar 2008. Hann sagði jafn-
framt að honum þætti að sjálfsögðu
ekki eðlilegt að Milestone hefði með
lánveitingunni frá Glitni farið yfir lög-
bundin mörk um hámarkslánveiting-
ar til einstakra aðila: „Að sjálfsögðu
geng ég út frá því að bankinn sé að
stunda þessa lánastarfsemi, veita
þetta lán, á grundvelli gildandi laga og
reglna sem voru í bankanum á þess-
um tíma.“
Sérstakur saksóknari hefur ákært
tvo af starfsmönnum Glitnis, þá Lárus
Welding og Guðmund Hjaltason, fyrir
umboðssvik í málinu. Ákæran snýst
um að þeir Lárus og Guðmundur hafi
misnotað aðstöðu sína í bankanum og
stefnt fé hans í stórfellda hættu með
lánveitingunni til Milestone þann 8.
febrúar.
Lán út á engin veð
Ef þessi skilningur á vitneskju Bjarna
um lánið er réttur – hann segist ekki
hafa vitað að Milestone fékk lánið
frá Glitni þann 8. febrúar og hlýtur
því að hafa haldið að Vafningur hafi
fengið lánið – felst í því að Bjarni hafi
ekki verið meðvitaður um atriðið sem
ákært er fyrir í málinu þegar hann
skrifaði undir veðsamninginn þann
11. eða 12. febrúar. Hann hlýtur aft-
ur á móti að hafa haldið að Vafningur
hafi tekið við láninu þann 8. febrúar. Í
þessari túlkun á vitneskju Bjarna felst
líka að hann hafi haldið að Vafning-
ur hafi fengið lánið án veða þann 8.
febrúar 2008 þar sem veðsamningur-
inn var ekki undirritaður fyrr en þann
11. eða 12. febrúar.
Miðað við þetta vissi Bjarni ekki
nákvæmlega hvernig Vafningsflétt-
unni var háttað þegar hann tók þátt
í henni þann 11. og 12. febrúar og
var því ekki meðvitaður um hugsan-
leg lögbrot sem starfsmenn kynnu að
hafa framið með lánveitingunni til
Milestone nokkrum dögum áður.
Ingi Freyr Vilhjálmsson
fréttastjóri skrifar ingi@dv.is
Spurningar til
Bjarna sem hann
svarar ekki
1 Þegar þú skrifaðir undir veðsamn-inginn í Vafningsmálinu þann 11. eða
12. febrúar 2008 var Milestone búið að fá
lán frá Glitni til að endurgreiða Morgan
Stanley lán Þáttar International. Þetta
gerðist þann 8. febrúar. Vissir þú að búið
var að greiða lánið þann 8. febrúar?
2 Þegar þú komst að því að taka Vafningslánið var því búið að borga
upp skuldina sem lánið átti að greiða upp.
Hver hélstu þá að hefði tekið við láninu
sem greitt var til Morgan Stanley þann 8.
febrúar? Þú hefur sagt að þú hafir ekki
vitað að Milestone tók við láninu þann 8.
Þannig að þú hlýtur að hafa haldið að
lánið hefði runnið til Vafnings og þaðan til
Morgan Stanley. Er þetta rétt?
3 Ef skilningurinn í spurningu (3) er réttur þá vaknar sú spurning hvaða
veð hafi átt að vera fyrir láninu til Vafnings
sem þú hélst að hefði verið greitt til
félagsins þann 8. febrúar. Miðað við það
að þú skrifaðir undir veðsamninginn þann
11. eða 12. þá sýnist mér að þú hljótir að
hafa metið stöðuna sem svo að lánið
hefði verið veitt án veða 8. febrúar og að
veðin fyrir láninu hafi verið lögð fram eftir
á, þegar þú undirritaðir veðsamninginn. Er
þetta réttur skilningur?
4 Vissir þú hvaða veð lágu að baki láninu til Vafnings þegar þú skrifaðir
undir veðsamninginn?
5 Hvaðan komu þeir fjármunir sem þú notaðir til að kaupa hlutabréfin í
Glitni sem þú seldir í febrúarmánuði
2008?
Vissi að lánið hefði
Verið borgað upp
n Segist ekki hafa vitað af lögbroti n Taldi Vafning hafa fengið lán án veða
„Að sjálfsögðu
geng ég út frá því
að bankinn sé að stunda
þessa lánastarfsemi,
veita þetta lán, á grund-
velli gildandi laga og
reglna sem voru í bank-
anum á þessum tíma.
Vitneskja Bjarna Bjarni Benediktsson
virðist ekki hafa vitað að Milestone fékk
rúmlega 10 milljarða lán frá Glitni þann 8.
febrúar 2008.
Mikil aðsókn Með reiknivélinni er hægt að
reikna út hversu mikið viðkomandi hefur of-
greitt í vexti af ólöglegum gengistryggðum
lánum miðað við dóm Hæstaréttar.
„Vægt til orða
tekið áhuga-
samur“
„Á fundinum gerðum við Tho-
mas Hammarberg meðal annars
grein fyrir því að enn væru íslensk
stjórnvöld ekki búin að bregð-
ast við áliti Mannréttindanefndar
Sameinuðu þjóðanna frá 12. des-
ember 2007 og gert breytingar á
núverandi fiskveiðistjórnunarkerfi
í samræmi við kröfur Mannrétt-
indanefndarinnar.“
Þetta segir Grétar Mar Jónsson,
fyrrverandi þingmaður Frjáls-
lynda flokksins, í tilkynningu fyrir
hönd Samtaka íslenskra fiski-
manna.
Fulltrúar Samtaka íslenskra
fiskimanna sátu nýlega fund með
mannréttindafulltrúa Evrópu-
ráðsins, Thomas Hammarberg.
Í tilkynningu segir að stór hluti
fundarins hafi snúist um stöðu ís-
lenska fiskveiðistjórnunarkerfisins
og stöðu þess gagnvart alþjóðleg-
um mannréttindasáttmálum sem
Ísland hefur undirgengist, þar á
meðal gagnvart Mannréttindasátt-
mála Evrópu.
„Thomas Hammarberg var
vægt til orða tekið áhugasamur
um allt sem við kemur málinu
og óskaði sérstaklega eftir að fá
skýrslu um það, sem mun verða
send honum á næstu dögum.“
Má ekki heita
Ektavon
Mannanafnanefnd sendi frá sér
úrskurð þann 2. febrúar síðast-
liðinn þar sem karlmannsnafninu
Ektavon var meðal annars hafnað
sem eiginnafni á þeim forsendum
að það væri í raun kvenmanns-
nafn. Það var hins vegar sam-
þykkt af nefndinni sem millinafn.
Nöfnin Ermenga, Úlftýr, Voney og
Amír voru hinsvegar samþykkt af
nefndinni og færð í mannanafna-
skrá.
Í úrskurði nefndarinnar um
karlmannsnafnið Ektavon segir
orðrétt að í lögum um manna-
nöfn segi: „Stúlku skal gefa kven-
mannsnafn og dreng skal gefa
karlmannsnafn. Eðlilegt er að líta
svo á að nafnið Ektavon sé sam-
sett úr fyrri liðnum ekta og síðari
liðnum von. Síðari liðurinn er
kvenkynsorð og kvenmannsnafnið
Von er á mannanafnaskrá. Því er
ekki mögulegt að fallast á beiðni
um eiginnafnið Ektavon sem karl-
mannsnafn.
Af þessu tilefni skal tekið fram
að Ektavon uppfyllir ákvæði 6. gr.
laganna, um millinöfn. Millinafn-
ið Ektavon er dregið af íslenskum
orðstofnum, hefur ekki nefnifalls-
endingu og hefur hvorki unnið
sér hefð sem eiginnafn kvenna
né sem eiginnafn karla. Nafnið er
ekki heldur ættarnafn í skilningi
7. gr. laga um mannanöfn. Því er
mögulegt að samþykkja millinafn-
ið Ektavon.“