Fréttablaðið - 14.12.2015, Page 17

Stelpur stjórna – Málþing í Ráðhúsi Reykjavíkur
Mánudaginn 14. desember stendur Reykjavíkurborg fyrir málþingi í Tjarnarsal
Ráðhúss Reykjavíkur á fæðingardegi Ingibjargar H. Bjarnason undir yfirskriftinni
Stelpur stjórna. Málþingið er hluti af 100 viðburðum sem Reykjavíkurborg stendur
að í tilefni þess að 100 ár eru liðin frá því íslenskar konur hlutu kosningarétt.
15.00 Setning málþings:
Marta Guðjónsdóttir, varaborgarfulltrúi Sjálfstæðisflokks setur þingið.
15.05 Erindi:
Auður Styrkársdóttir forstöðumaður Kvennasögusafns fjallar um
stjórnmálaþátttöku kvenna síðustu 100 ár.
15.25 Pallborðsumræður- sætustu sigrar og stærstu áskoranir í borgarstjórn.
Í pallborði eru:
Hanna Birna Kristjánsdóttir frá Sjálfstæðisflokki, Sigrún Magnúsdóttir frá
Framsóknarflokki, Svandís Svavarsdóttir frá Vinstrihreyfingunni – grænu
framboði, Guðrún Ögmundsdóttir frá Samfylkingu og Guðrún Jónsdóttir
frá Kvennaframboðinu sem munu ræða sína sætustu sigra og
stærstu áskoranir.
Hver fær 7 mínútur á framsögu.
16.15 Umræður og fyrirspurnir
Fundarstýra:
Sirrý Arnardóttir sjónvarpskona á Hringbraut
16.30 Stelpur filma og Stelpur rokka skemmta

Allir velkomnir
Ein af forsendum þess að okkur líði bærilega í þessu samfélagi er sú að við getum borið traust til stjórn-
sýslunnar – þó ekki væri nema svo-
lítið. Dæmin sanna að við eigum það
til að kjósa til þings fólk sem er misvel
þeim vanda vaxið. Þegar allt í einu eru
komnar í valdastöður manneskjur sem
augljóslega eiga ekkert erindi þangað
ríður á miklu að í stjórnsýslunni – í
kerfinu – séu vandaðir embættismenn
sem hafa almannahag að leiðarljósi og
starfa í anda þeirra laga sem störf þeirra
lúta, en túlka ekki bókstafinn of ein-
strengingslega.
Fráleitur málarekstur
Tveir atburðir í síðustu viku voru
átakanlegur vitnisburður um að mis-
brestur er á þessu og full ástæða fyrir
almenning að hafa vara á sér gagnvart
stjórnsýslunni hér á landi. Við sáum
tvö dæmi um ákvarðanir sem urðu
til einhvers staðar inni í nafnlausum
myrkviðum kerfisins, en voru teknar
af manneskjum af holdi og blóði,
og ofbuðu báðar réttlætiskennd og
sómatilfinningu almennings. Báðar
ákvarðanirnar sýna okkur „kerfið“ sem
fjandsamlegt, dyntótt, óskiljanlegt og
óútreiknanlegt.
Fyrra tilvikið varð til löngu fyrr – og
fyrir alltof löngu – þegar menn á vegum
lögreglu og síðar saksóknara ákveða
að halda til streitu fráleitum málatil-
búnaði á hendur Ástu Kristínu Andrés-
dóttur hjúkrunarfræðingi löngu eftir að
augljóst var að sakargiftir stóðust ekki.
Rannsókn leiddi fljótlega í ljós að hún
bar ekki sök á dauða sjúklings – og þótt
svo hefði verið myndi þar hafa verið
við mannfæð og glæpsamlegt álag að
sakast. Og nær að draga fjárlaganefnd
fyrir dóm. En þótt sakleysi Ástu lægi
fljótlega fyrir var málið engu að síður
látið malla áfram í óskiljanlegu ferli
hjá yfirvöldum og í heil þrjú ár vofði
þessi fráleita ákæra yfir Ástu. Málinu
var réttilega vísað frá í héraðsdómi og
Ásta Kristín sýknuð af öllum ákærum,
en samt hefur ekki enn frést af því að
saksóknari ætli að falla frá áfrýjun til
Hæstaréttar, rétt eins og þar á bæ þyki
mönnum ekki nóg að gert, drátturinn
ekki hafa verið alveg nægur, og enn
skuli Ásta dregin á því að fagna endan-
legum lyktum þessa ömurlega máls –
enn sé einhver þar innandyra sem ekki
getur horfst í augu við að hafa tekið
ranga ákvörðun um ákæru. Enn hef ég
ekki séð neinn í fjölmiðlum þurfa að
svara fyrir þennan málatilbúnað.
„En það bar til um þessar mundir …“
Hitt málið er svo óskaplegt að vart
er hægt að tala um það. Langveikur
drengur frá Albaníu er rekinn út á guð
og gaddinn. Ekki er ráðgast við lækna.
Að mati „kerfisins“ hafði hann það
ekki alveg nógu slæmt til að íslensk
miskunn næði til hans. Fjölskyldan var
dregin á svari og smám saman vakna
vonir um að hún fái hér skjól, enda
mælir allt með því og ekkert gegn því–
en nei: það stendur í fyrsta boðorðinu
hjá Útlendingastofnun að aldrei megi
veita Albönum skjól. Þeir hafa það víst
svo gott í Albaníu – þar er nefnilega svo
mikil einkavæðing.
Fjölskyldan hafði komið sér vel fyrir
í grónu hverfi, heimilisfaðirinn vel lát-
inn múrari í góðri stöðu, börnin í skóla;
og drengurinn þarf á læknisþjónustu
að halda. Því er þessi albanska fjöl-
skylda komin hingað: þau deila ekki
skoðun Ásdísar Höllu sem hefur látið
hafa eftir sér að albanskt heilbrigðis-
kerfi sé „ljósárum á undan okkar“, af
því að þar er svo mikil einkavæðing.
Engu var líkara en að lögð væri
áhersla á sem óhugnanlegasta svið-
setningu á því myrkraverki að vísa
þessu nauðleitarfólki burt frá Íslandi.
Þetta var eins og uppsetning Útlend-
ingastofnunar á sinni útgáfu af helgi-
leiknum sem við vorum látin leika á
aðventunni í Vogaskóla þegar ég var
barn. „En það bar til um þessar mund-
ir…“
Myndin af litla drengnum með
tusku bangsann sinn á leið út í myrkrið
og kuldann verður greypt í minni
okkar allra um ókomin ár og mun í
hvert sinn sem hún kemur í hugann
vekja með okkur sára skömm yfir
því að vera Íslendingar; að hafa látið
Útlendingastofnun fara sínu fram af
slíkri rangsleitni, í okkar nafni. Augljóst
er að þar innan veggja er starfað eftir
einstrengingslegum túlkunum á fremur
einstrengingslegum lagabókstaf, sem
þó gefur svigrúm til að veita fólki hæli
hér á landi af mannúðarástæðum, auk
þess sem barnasáttmáli SÞ ætti þarna
að koma til álita.Slíkar ástæður eru
ekki taldar ná til langveikra barna að
mati þessarar stofnunar.
Við þurfum að fara að endurskoða
þá römmu einangrunarhyggju sem
liggur til grundvallar stefnu Íslendinga
í innflytjendamálum því að hún endur-
speglar ekki þankagang samfélagsins.
Við þurfum að endurskoða þá reglu að
enginn megi flytjast til Íslands, nema
vera annaðhvort á vegum starfsmanna-
leigu eða vera kvótaflóttamaður undan
stríði, vandlega valinn.
Sigurður Nordal talaði um „vanda
þess og vegsemd að vera Íslendingur“.
Haldist Útlendingastofnun uppi að
starfa áfram óáreitt í þeim ómannúð-
lega forneskjuanda sem aftur og aftur
gengur fram af þjóðinni, fer að verða
tímabært að tala um vanda þess og
vansæmd að vera Íslendingur.
Íslensk menning þolir alls konar
fólk. Hér er nóg pláss. Sú menning sem
einungis þrífst í einangrun og fásinni
er dauðanum merkt og á ekki framtíð
fyrir sér. Sú menningarþjóð sem ekki
þolir sambýli við annars konar venjur,
siði, átrúnað og listir stendur ekki
undir nafni sem slík. Það er hvorki
vandi né vegsemd að vera Íslendingur.
Það þarf ekki annað til en að búa hérna.
Vandi og vegsemd
Guðmundur
Andri Thorsson
rithöfundur
Í dag
Myndin af litla drengnum með
tuskubangsann sinn á leið út
í myrkrið og kuldann verður
greypt í minni okkar allra um
ókomin ár og mun í hvert sinn
sem hún kemur í hugann vekja
með okkur sára skömm yfir
því að vera Íslendingar; að hafa
látið Útlendingastofnun fara
sínu fram af slíkri rangsleitni, í
okkar nafni.
Lestur er algjör tímaþjófur. Við sem erum svo heppin eða óheppin að hafa alist upp í til-
tölulega skjálausu umhverfi, með enga
farsíma eða iPad-a, gátum fátt annað
leitað en í bókina þegar foreldrarnir
slökktu á sjónvarpinu og ráku okkur
upp í rúm.
Reyndar er alveg öruggt að margir
krakkar í dag vaka fram eftir við lestur
á skemmtilegum ævintýrabókum,
sumir eyða jafnvel verðmætum tíma
sem ætti að fara í að leika úti með
félögum, eða klára dæmin í skóla-
bókunum, í að lesa einhverja vitleysu
á borð við Andra Snæ eða Astrid Lind-
gren. Lestur, eins praktískur og hann
er, hefur nefnilega alltaf verið afþrey-
ing, og það er auðveldast að læra að
lesa þegar það er gaman.
Það vekur hjá okkur ugg ef auka á
vægi prófa á kostnað sköpunar í skóla-
starfi. Það er auðvitað alltaf hægt að
troða krökkum í ákveðið mót og
þjálfa nógu marga í að taka próf sem
síðan hækka þá ákveðin meðaltöl, en
lestur er meira en bara lesskilningur.
Besta leiðin til að tryggja að krakkar
haldi áfram að lesa, og auki þar með
læsi sitt, hlýtur að vera að gefa þeim
rými til að skemmta sér og skapa. Ef
lestrargleðin grípur krakka er ansi
snúið að koma í veg fyrir að þau lesi
sér til yndisauka. Síðan má líta til
efnahagslegra raka, ef það þarf endi-
lega að byggja þetta á slíku.
Veltið fyrir ykkur hvernig krakkar
það eru sem verða að frumkvöðlum
framtíðarinnar. Í Kína var áratuga-
gömlu banni á vísindaskáldskap
aflétt í von um að ungir lesendur
yrðu að eldri frumkvöðlum. Ef þið
viljið menningarleg rök veltið þá fyrir
ykkur hvaðan rithöfundar framtíðar-
innar eiga að koma og hvort mánað-
arleg próftaka verði til að auka áhuga
krakka á bókmenntum eða ekki. Ef
þið viljið mannleg rök, veltið þá fyrir
ykkur hvort rétt sé að ræna einhvern
ánægjuna af lestri.
Aukin próftaka mun ekki skila
betri nemendum út í lífið þótt niður-
stöður í Pisa-prófum kunni að lagast
örlítið. Aukið listrænt starf í skólum,
auk öflugri skólabókasafna og aukins
sjálfstæðis kennara mun til lengri
tíma litið skila meiri árangri. Gagn-
rýn og skapandi hugsun vegur þyngra
en 0,02 hærra meðaltal á stöðluðum
samanburðarlista. Lestur á undir högg
að sækja.
Við búum ekki í skjálausum heimi,
og meira að segja þegar við vorum
ungir menn var Gameboy og Nin-
tendo þegar farið að éta upp dýr-
mætan lestrartíma.
Við vorum heppnir að hafa góðar
bækur nálægt okkur sem biðu þolin-
móðar. Þótt framboð á afþreyingu
sé meira enn nokkurn tíma áður þá
eru þessar bækur og fleiri þarna enn
þá. Það er mikilvægt að skrifa nýjar
og fjölbreyttar íslenskar bækur fyrir
ungt fólk,og að hvetja ungt fólk til að
skrifta. Ekki til að svara prófspurn-
ingum heldur til ánægju. Þeim sem
finnst skemmtilegt að lesa og skrifa ná
á endanum öllu hinu. Líka prófunum.
Gleymum ekki
gleðinni
Aukin próftaka mun ekki
skila betri nemendum út
í lífið þótt niðurstöður í
Pisa-prófum kunni að lagast
örlítið.
Kjartan Yngvi Björnsson og
Snæ björn Brynjarsson rithöfundar
s k o ð u n ∙ F R É T T a B L a ð i ð 17M Á n u d a g u R 1 4 . d e s e M B e R 2 0 1 5
1
3
-1
2
-2
0
1
5
2
3
:2
5
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
7
A
C
-A
4
3
4
1
7
A
C
-A
2
F
8
1
7
A
C
-A
1
B
C
1
7
A
C
-A
0
8
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
A

F
B
0
5
6
s
_
1
3
_
1
2
_
2
0
1
C
M
Y
K