Dagblaðið Vísir - DV - 14.01.2013, Qupperneq 14

Sandkorn
F
ylgi Vinstri-grænna hefur ekki
mælst lægra í nærri áratug.
Samkvæmt síðustu mælingum
Þjóðarpúls Gallup mælist
flokkurinn nú með um níu pró-
senta fylgi. Vinstri-grænir voru einn
af sigurvegurum alþingiskosninganna
2009 þegar flokkurinn hlaut 22 pró-
sent atkvæða og náði inn fjórtán þing-
mönnum.
Eftir stormasamt ríkisstjórnarsam-
starf með Samfylkingunni er ljóst að
sex af þeim fjórtán þingmönnum sem
náðu kjöri til Alþingis vorið 2009 munu
ekki verða í framboði fyrir flokkinn í
komandi kosningabaráttu. Allt eru það
sterkir einstaklingar sem áttu stóran
þátt í velgengni Vinstri-grænna í síð-
ustu alþingiskosningum. Nýir fram-
bjóðendur flokksins sem nú bjóða sig
fram eru langt því frá að teljast jafn
frambærilegir og sexmenningarnir.
Forysta flokksins, með þau Steingrím
J. Sigfússon og Katrínu Jakobsdóttur
í fararbroddi, er þó sterk enda hafa
stuðningsmenn Vinstri-grænna verið
ánægðir með störf þessara tveggja ráð-
herra.
En hvað ætla þeir sem veittu
Vinstri-grænum atkvæði sitt í síð-
ustu alþingiskosningum að kjósa í
staðinn? Flokkurinn var stofnaður
árið 1999 sem róttækur andófsflokk-
ur – sá eini sinnar tegundar hérlendis.
Líklega eru margir landsmenn búnir
að gleyma því hversu hart þingmenn
flokksins börðust gegn ýmsum stórum
málum á þingi á árunum fyrir banka-
hrunið. Enginn flokkur lýsti yfir jafn
mikilli andstöðu við innrásina í Írak,
einkavæðingu bankanna, byggingu
Kárahnjúkavirkjunar, afnám regluverks
og sívaxandi ójöfnuð í þjóðfélaginu
sem meðal annars fólst í ofurlaunum
íslensku bankastjóranna sem og lækk-
un skatta hjá ákveðnum hópi fólks á
kostnað annarra. Eftir á að hyggja dylst
fáum að varnarorð Vinstri-grænna voru
á rökum reist – bankahrunið sem skall á
haustið 2008 er lifandi sönnun þess.
Segja má að það henti flokki eins
og Vinstri-grænum ekkert sérstak-
lega vel að vera í ríkisstjórn enda felst
það í eðli róttækra andófsflokka að í
ríkisstjórnar samstarfi verði slíkir flokk-
ar nær alltaf að slaka á róttækri stefnu
sinni að einhverju leyti. Í tilfelli Vinstri-
grænna var það ekki á sviði umhverfis-
mála heldur þurfti flokkurinn að gefa
eftir í Evrópumálum.
Það sem er hins vegar merkilegt
er að Vinstri-grænir eru á móti aðild
að Evrópusambandinu á allt öðrum
forsendum en aðrir flokkar hérlendis.
Framsóknarflokkurinn er á móti að-
ild sem byggist að stórum hluta á ótta
íslenskra bænda við að missa störf
sín við inngöngu í ESB. Sjálfstæðis-
flokkurinn er á móti aðild sem byggist
að stórum hluta á því að íslenskir út-
gerðarmenn óttast að missa yfirráð sín
yfir 200 mílna lögsögu Íslands. Bændur
og útgerðarmenn flokkast báðir sem
sérhagsmunahópar.
Andúð Vinstri-grænna í garð ESB
byggist hins vegar að mestu á því að
sambandið sé miðstýrt risaveldi sem
berjist fyrir hönd heimskapítalista en
þó má segja að áhrif bænda séu nokkur
innan Vinstri-grænna. Viðhorf Vinstri-
grænna til ESB er því meira í takti við
kenningar Karls Marx sem á lítið sam-
merkt með andúð Sjálfstæðisflokksins
og Framsóknarflokksins á ESB. Enginn
annar flokkur hefur lýst yfir viðlíka
viðhorfum til ESB á Íslandi og Vinstri-
grænir.
Hér er ekki verið að hvetja fólk til
þess að kjósa Vinstri-græna enda er
það ekki hlutverk fjölmiðla. Fólk ætti
hins vegar að velta því fyrir sér hvort
það sé endilega hollt fyrir Ísland að
flokkur eins og Vinstri-grænir verði
of lítill á næsta kjörtímabili. Skortur
á gagnrýnni hugsun var ein helsta
orsökin fyrir bankahruninu en Vinstri-
grænir voru þeir einu sem beittu henni
af fullum krafti á Alþingi á tímum góð-
ærisins.
Ef Sjálfstæðisflokkurinn er aftur
að komast í ríkisstjórn, eins og flestar
skoðanakannanir benda sterklega til,
eru Vinstri-grænir sá stjórnmálaflokkur
sem er líklegastur til þess að geta veitt
þeim aðhald, líkt og fyrir bankahrunið.
Ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins og
Framsóknarflokksins hundsaði ítrekað
aðvaranir Vinstri-grænna á árunum
2003 til 2007. Það gerði líka ríkisstjórn
Sjálfstæðisflokksins og Samfylkingar-
innar sem tók við á því herrans ári
2007.
Sama þótt sumt fólk sé ekki sam-
mála neinum af stefnumálum Vinstri-
grænna þó hljóta allir að vera sam-
mála um það að fátt er eins slæmt og
of sterk meirihlutastjórn með veika
gagnrýnislausa stjórnarandstöðu. Ís-
land þarf áfram á Vinstri-grænum að
halda – hvort sem fólki líkar það betur
eða verr.
Fornir fjendur
n Á föstudagsmorguninn
mættust fornir fjendur, þeir
Sigurður G. Guðjónsson lög-
maður og Sigurjón M. Egilsson
ritstjóri og fóru í bróðerni
yfir fréttamál vikunnar. Sú
var tíðin að þeir stóðu þétt
saman að útgáfu Blaðsins
sem Sigurður átti en Sigur-
jón ritstýrði. Upp úr sauð
þegar Sigurjón réð sig sem
ritstjóra DV og yfirgaf Sigurð
fyrirvaralítið. Var þá hótað
lögsókn og eldar loguðu. En
nú er ekki lengur vík milli
vina og átök fortíðar eru
gleymd.
Finnbogi iðrast
n Hugsjónamaðurinn
Finnbogi Vikar fór á fleyg-
iferð út úr Dögun eft-
ir að hafa stefnt hraðbyri
í framboð fyrir flokkinn.
Upp úr sauð þegar Finn-
bogi bar fram vantrausts-
tillögu á Andreu Ólafsdóttur á
framkvæmdastjórnar fundi.
Vildi hann að hún viki sem
kosningastjóri Dögunar
vegna þess að hún er í fram-
boði. Setti Finnbogi tillögu
sína á Facebook og allt varð
vitlaust. Finnbogi baðst síð-
ar afsökunar og sagði af sér
trúnaðarstörfum hjá Dögun.
Og til að kóróna allt lokaði
hann Facebook-síðu sinni.
Bubba saknað
n Finnbogi Vikar er ekki
sá eini sem fer í fússi út
af Facebook. Stutt er síð-
an alþýðu-
listamað-
urinn Bubbi
Morthens
lenti uppi á
kant við Egil
Helgason
sjónvarps-
mann á Facebook. Átökin
voru bæði stutt og snörp
en þau tóku augljóslega
á Bubba sem lokaði síðu
sinni. Margir sakna Bubba
af þessum vettvangi enda
sér hann mál oft með gagn-
rýnum hætti og fer algjör-
lega ótroðnar slóðir í mál-
flutningi.
Komment
ráðherrans
n Kjarnakonan Vigdís Hauks-
dóttir er ófeimin við að láta
fólk heyra það. Þingkonan
var í viðtali
við Fréttatím-
ann um liðna
helgi þar
sem hún lýsti
hótunum og
einelti í sinn
garð. Sagði
hún hóp þingmanna reyna
að gera grín að henni. Þá
upplýsti hún að Össur Skarp-
héðinsson utanríkisráðherra
ynni gegn henni með því að
vera á bak við athugasemdir
sem birtust um hana á sam-
félagsmiðlum. Össur hefur
ekki brugðist við.
Maður var svolítið
mikið á sloppnum
Ég er ekki með
kynfærum
Ólafur Darri segir mikla nekt í kvikmyndinni XL. – DV Rósa Guðmundsdóttir segir ástina kynlausa. – DV
Ísland þarfnast VG „Það sem er hins
vegar merkilegt
er að Vinstri-grænir eru
á móti aðild að Evrópu-
sambandinu á allt öðrum
forsendum en aðrir
flokkar hérlendis.
E
inn af þeim málaflokkum sem
hafa verið hvað fyrirferðarmest-
ir í starfi mínu sem innanríkis-
ráðherra, áður dómsmála- og
mannréttindaráðherra, er málefni
útlendinga, einkum er lýtur að mál-
efnum útlendinga utan EES. Hafa
málefni einstaklinga nokkrum sinn-
um ratað í fréttir en þau eru þó að-
eins brotabrot af þeim málum sem
koma til kasta ráðuneytisins. Nú-
gildandi lög um útlendinga voru sett
árið 2002 að undangengnum miklum
deilum á Alþingi. Síðan þá hefur lög-
unum nokkrum sinnum verið breytt,
enda hafa orðið miklar breytingar á
málaflokknum, þar með talið vegna
þátttöku Íslands í EES-samstarfinu
og Schengen-samstarfinu. Uppi eru
skiptar skoðanir um hvort núgildandi
lög nái nægilega vel utan um málefni
fólks sem hér vill setjast að en einnig
hvernig beri að túlka lögin.
Sl. föstudag samþykkti ríkisstjórn
frumvarp mitt til nýrra heildarlaga
um útlendinga. Er í frumvarpinu
gert ráð fyrir viðamiklum breyting-
um og leyfi ég mér þar helst að
nefna breytingar á dvalarleyfaflokk-
um annars vegar og breytingar á
málsmeðferð umsækjenda um al-
þjóðlega vernd, eða hælisleitenda,
hins vegar.
Dvalarleyfaflokkar og búsetuleyfi
Í frumvarpinu er gert ráð fyrir nýjum
dvalarleyfaflokkum til að ná betur
utan um aðstæður þeirra sem hing-
að flytja. Áherslan er m.a. á að skýra
rétt aðstandenda fólks sem hér býr
til að setjast að hjá ættingjum sínum.
Þar á meðal má nefna möguleika
allra námsmanna á að geta haft börn
sín hjá sér meðan þeir stunda nám
hér á landi. Við breytingarnar er m.a.
höfð hliðsjón af samningi Sameinuðu
þjóðanna um réttindi barnsins en
samningurinn leggur þær skyldur
á herðar aðildarríkjanna að setja
alltaf hagsmuni barns í fyrsta sæti
þegar mál sem þau varða eru með-
höndluð. Þá er í frumvarpinu lagt
til að réttindasöfnun til búsetuleyfis
fylgi einstaklingi, en ekki dvalarleyfi,
en eins og staðan er núna stendur
einstaklingur sem breytir um dvalar-
leyfi, t.d. þar sem hann giftir sig, á
núllpunkti gagnvart búsetuleyfi.
Alþjóðleg vernd
Í málefnum umsækjenda um alþjóð-
lega vernd, sem skv. núgildandi lög-
um kallast hælisleitendur, eru lagðar
til viðamiklar breytingar á málsmeð-
ferð, en hún hefur sætt gagnrýni, m.a.
vegna þess hversu málsmeðferðar-
tími er langur. Í frumvarpinu er gert
ráð fyrir að málsmeðferðartími eigi
að jafnaði ekki að vera lengri en sex
mánuðir. Yrði þetta mikil breyting frá
því sem nú er. Þá er gert ráð fyrir að
leiða í lög að taki meðferð máls lengri
tíma en 18 mánuði skuli viðkomandi
umsækjandi eiga rétt til að fá dvalar-
leyfi af mannúðarástæðum, þótt
niðurstaða í máli hans verði á end-
anum neikvæð, að því gefnu að tafir
í málsmeðferð séu á ábyrgð stjórn-
valda, ekki umsækjandans sjálfs.
Sú framkvæmd að saksækja og
dæma alla umsækjendur um alþjóð-
lega vernd sem koma til landsins með
fölsuð skilríki verður lögð af, verði
frumvarpið að lögum og þykir það
betur í samræmi við Flóttamanna-
samning Sameinuðu þjóðanna. Loks
er nánar útfært hvaða réttindi um-
sækjendur um alþjóðlega vernd eiga
meðan á málsmeðferð stendur og
kveðið skýrar á um málsmeðferð
þegar börn eiga í hlut.
Sjálfstæð kærunefnd
Samkvæmt núgildandi lögum eru
ákvarðanir Útlendingastofnunar kær-
anlegar til innanríkisráðuneytisins.
Íslensk stjórnvöld hafa sætt gagnrýni
fyrir þetta fyrirkomulag, m.a. af hálfu
Flóttamannastofnunar Sameinuðu
þjóðanna og Rauða krossins, þegar
kemur að umsóknum um alþjóð-
lega vernd, þar sem ráðuneytið sé úr-
skurðaraðili í málefnum undirstofn-
unar. Í þessu vegast á ólík sjónarmið
og á móti þessu mætti benda á að
ráðherraábyrgð er meginreglan á Ís-
landi. Með tilliti til þeirra viðamiklu
hagsmuna sem eru í húfi fyrir um-
sækjendur um alþjóðlega vernd er þó
í frumvarpinu gert ráð fyrir að setja
á laggirnar sjálfstæða kærunefnd.
Umsækjendur um alþjóðlega vernd
munu geta komið fyrir nefndina og
fylgt máli sínu eftir, en þetta fyrir-
komulag er í samræmi við það sem
tíðkast í Noregi og Danmörku. Til
að tryggja að öll sérhæfing haldist á
einum stað er jafnframt gert ráð fyrir
að önnur mál á grundvelli laganna
verði í flestum tilfellum kæranleg til
þessarar kærunefndar.
Tímabært skref
Verði þetta frumvarp að lögum fel-
ast í því mikilvæg skref á átt að betri
réttarstöðu umsækjenda um alþjóð-
lega vernd hér á landi og einnig skýr-
ari ákvæði um dvalar- og búsetuleyfi
og rétt þeirra sem hér búa. Vegna
þeirra öru breytinga sem eiga sér
stað í málaflokknum er nú tímabært
að stíga þetta skref, samfélaginu til
hagsbóta.
Ný útlendingalög í augsýn
Útgáfufélag: DV ehf. Stjórnarformaður: Ólafur M. Magnússon Ritstjóri: Reynir Traustason (rt@dv.is) Fréttastjóri: Ingi Freyr Vilhjálmsson (ingi@dv.is) Umsjón helgarblaðs: Ingibjörg
Dögg Kjartansdóttir (ingibjorg@dv.is) Umsjón innblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir (kristjana@dv.is) Framkvæmdastjóri og vefstjóri DV.is: Jón Trausti Reynisson (jontrausti@dv.is)
Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir (heida@dv.is) Umbrot: DV Prentun: Landsprent Dreifing: Árvakur DV á netinu: www.dv.is
F R J Á L S T, Ó H Á Ð D A G B L A Ð
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéTTASkoT
512 70 70 DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AÐALnúmeR
RiTSTJÓRn
ÁSkRiFTARSími
AuGLýSinGAR
14 14. janúar 2013 Mánudagur
Leiðari
Annas Sigmundsson
as@dv.is
„Í frumvarpinu er gert
ráð fyrir nýjum dval-
arleyfaflokkum til að ná
betur utan um aðstæður
þeirra sem hingað flytja.
Kjallari
Ögmundur
Jónasson
innanríkisráðherra skrifar