Dagblaðið Vísir - DV - 22.07.2013, Blaðsíða 8

08 Fréttir 22. júlí 2013 Mánudagur
K
ári Stefánsson, læknir og
forstjóri erfðafyrirtækisins
Decode, hefur miklar áhyggj­
ur af niðurskurðinum í ís­
lenska heilbrigðiskerfinu og
afleiðingum hans. DV ræddi við Kára
um íslenska heilbrigðiskerfið í vik­
unni í tengslum við boðaðan niður­
skurð í ríkisrekstri. Kári segir að nú
sé svo komið að hans mati að niður­
skurðurinn í heilbrigðiskerfinu kunni
að vera farinn að leiða til dauðsfalla:
„Taktu nú eftir, og þetta eru ekki ýkj­
ur hjá mér: Er fólk farið að deyja á Ís­
landi af því heilbrigðiskerfið er holað
að innan, er fólk raunverulega farið
að deyja? Ástandið á Landspítalanum
er orðið þannig að hann stendur ekki
lengur undir nafni. Við erum komin
fram að bjargbrúninni af því það er
hvergi hægt að skera niður.“
Boðaður niðurskurður
Miklar umræður fara nú fram í sam­
félaginu út af boðuðum niðurskurði
sem ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins
og Framsóknarflokksins hefur sagt
að sé á stefnuskránni. Ríkisstjórn­
in hefur sett á laggirnar sérstak­
an niðurskurðarhóp sem í sitja Vig­
dís Hauksdóttir og Ásmundur Einar
Daðason úr Framsóknarflokknum
og Guðlaugur Þór Þórðarson úr Sjálf­
stæðisflokki sem eiga að leggjast yfir
hvar séu heppilegast að skera nið­
ur. Vigdís hefur sagt í fjölmiðlum að
„allt“ sé undir í niðurskurðarhug­
myndum ríkisstjórnarinnar. Niður­
skurðarhópurinn hittist á fundi á
fimmtudaginn og ræddi fyrstu hug­
myndir sínar að niðurskurði.
Afleiðingar hagræðingar
Miðað við orð Kára hefur niðurskurð­
urinn í heilbrigðiskerfinu verið það
mikill á liðnum árum að skorið hafi
verið inn að beini og jafnvel lengra
enda er heilbrigðiskerfið langt í frá það
fyrsta sem komið hefur til umræðu
í væntanlegum niðurskurði. Frekar
hefur til að mynda verið staldrað við
menntakerfið, meðal annars á há­
skólastigi.
Þegar Kári er spurður að því hvað
hann eigi við með því að fólk sé að
deyja á Íslandi út af niðurskurðinum
þá tekur hann dæmi um að það taki
miklu lengri tíma nú en áður að koma
sjúklingi í lífshættu, af slysavarðstofu
í hjartaþræðingu. „Um helgar þá tek­
ur núna 45 mínútur að koma sjúklingi
sem hefur fengið bráðahjartaáfall, af
slysavarðstofunni og í hjartaþræðingu.
Ég man ekki nákvæmlega hvað þetta
tók langan tíma fyrir niðurskurðinn en
hann var miklu styttri. Til að komast í
svokallaða elektrófýsíólógíska rann­
sókn á hjartadeild þá er nú eins og
hálfs árs bið sem getur skipt sköpum
því slík skoðun getur leitt til þess að
gera þurfi ákveðnar aðgerðir sem geta
komið í veg fyrir hjartsláttaróreglu sem
aftur getur leitt til heilablóðfalla. Svo
getum við haldið áfram: Á Íslandi fá
menn ekki nýjustu lyf því þau eru svo
dýr og Tryggingastofnun borgar ekki
á móti sjúklingum fyrir slíkt held­
ur aðeins fyrir samheitalyf og við Ís­
lendingar borgum meira úr okkar vasa
fyrir lyf en nokkur þjóð í kringum okk­
ur. Það er búið að taka út úr lögunum
að lífsnauðsynleg lyf eins og insúlín
hjá sykursjúkum og svo framvegis eigi
að borgast að fullu af Tryggingastofn­
un. Þessi hluti velferðarkerfisins hefur
orðið fyrir gríðarlegum skakkaföllum
á liðnum árum, á meðan við reisum
austurþýskar alþýðuhallir,“ segir Kári
og vísar til byggingar Hörpunnar.
Skilur ekki forgangsröðunina
Kári segir að hann skilji ekki þá for­
gangsröðun sem hafi verið í samfé­
laginu á liðnum árum og vísar meðal
annars til Hörpunnar sem hann seg­
ist þó hafa mikið yndi af. „Þú lýkur
við þessa glæsilegu tónleikahöll eins
og Hörpuna og hún kostar nokkra
milljarða á ári í rekstri. Það er mjög
gaman að eiga nýja tónleikahöll og
ég fer í hana eins oft og ég get. En af
því að við eigum Hörpu þá getum við
ekki rekið almennilegt heilbrigðis­
kerfi! Við erum að bora gat í gegn­
um Vaðlaheiðina af því okkur þykir
vænt um göt í gegnum fjöll og okk­
ur finnst gott að vita af þeim þarna.
Af því við erum að bora gat í gegnum
Vaðlaheiðina þá getum við ekki rekið
almennilegt heilbrigðiskerfi! Hvað á
svona lagað eiginlega að þýða? Skilur
þú þetta?“ n
Ingi Freyr Vilhjálmsson
ingi@dv.is
Viðtal
n Kári Stefánsson hefur áhyggjur af niðurskurði í íslenska heilbrigðiskerfinu
„Heilbrigðiskerfið
er Holað að innan“
Mikið niðri
fyrir Kára Stef-
ánssyni er mikið
niðri fyrir þegar
hann ræðir um
niðurskurðinn í
heilbrigðiskerf-
inu á Íslandi
og spyr hvort
hann hafi valdið
dauðsföllum.
„Á meðan við reis-
um austurþýskar
alþýðuhallir...
Ákærður vegna barnakláms
n Lögreglumaður á Fáskrúðsfirði slapp við ákæru vegna ásakana um misnotkun
E
kki verður gefin út ákæra í
kynferðisbrotamálinu gegn
Grétari Helga Geirssyni, lög­
reglumanninum á Fáskrúðs­
firði sem kærður var fyrir kynferðis­
brot í fyrrahaust, þótt fundist hafi
barnaklám við húsleit sem gerð var
á heimili hans vegna málsins. Hef­
ur manninum hins vegar verið birt
ákæra vegna vörslu klámsins.
„Það skýtur skökku við að mað­
ur sem sendur er í leyfi og ákærður
fyrir að vera með barnaklám á tölv­
unni sinni þyki ekki nægilega grun­
samlegur til að draga fyrir dómstóla í
kynferðisbrotamáli gegn barni,“ seg­
ir faðir stúlkunnar sem er hneyksl­
aður á vinnubrögðunum.
„Það var enginn ásetningur hjá
mér að ætla að eiga þetta,“ segir
Grétar í samtali við DV, aðspurður
um barnaklámið. „Mér var sagt
að fundist hefði myndskeið og að
þeir teldu að stelpa sem kæmi fyrir
í því væri undir 18 ára aldri. Það er
greinilega þeirra mat og þess vegna
flokkast þetta sem barnaklám.“ Seg­
ist Grétar hafa notað Pirate Bay fyrir
nokkrum árum og halað þar niður
ýmiss konar efni. „Þar má finna eró­
tík og ég hafði einstöku sinnum hal­
að niður einhverju þaðan.“
DV greindi fyrst frá málinu gegn
lögreglumanninum í maí síðast
liðnum og ræddi bæði við föður­
inn og lögreglumanninn. „Að mati
Barnahúss og sálfræðinga var fram­
burður dóttur minnar mjög trúverð­
ugur,“ sagði þá hinn fyrrnefndi sem
velti því fyrir sér hvort verið væri að
hlífa meintum geranda sérstaklega
vegna þess að hann hefði starfað fyr­
ir lögregluna. „Það er dálítið furðu­
legt hvernig fjöldi annarra mála hef­
ur komið upp eftir þetta og fengið
talsvert fljótari meðferð í kerfinu.
Það er eins og þetta mál hafi setið á
hakanum á meðan önnur hafa kom­
ist í gegn,“ sagði hann.
Í samtali við Fréttablaðið í síð­
ustu viku var rætt við Grétar þegar
ljóst var að ekki yrði ákært í mál­
inu sem tengist meintri misnotkun.
Þar sagðist Grétar hafa tekið aftur til
starfa en væri í sumarfríi. Sýslumað­
ur staðfestir að það sé ekki rétt og að
Grétar hafi ekki tekið aftur til starfa
eftir að hafa verið vikið úr starfi í
haust.
Í samtali við Fréttablaðið sagði
Grétar að málið væri til komið
vegna þess að föður stúlkunnar lík­
aði illa við hann. Það var hins vegar
ekki faðir stúlkunnar sem lagði fram
kæruna gegn Grétari heldur Barna­
verndarstofa og móðir stúlkunnar. n
Umferð muni
aukast um 1,23
prósent á ári
Vegagerðin hefur endurskoðað
langtímaspá sína um umferð á
vegum landsins. Í skýrslu Vega­
gerðarinnar segir að reiknað sé
með 1,23 prósenta aukningu í um­
ferðinni á ári fram til ársins 2060,
en spáin var síðast endurskoðuð
árið 2006 og var þá gert ráð fyrir
talsvert meiri vexti, eða 1,86 pró­
sent á ári. Sú spá var fyrir tímabil­
ið 2005–2045.
Tölur miðast meðal annars við
spá Hagstofu Íslands á íbúafjölda
í landinu sem spáir að árið 2060
verði fjöldi íbúa á bilinu 387 þús­
und til 494 þúsund. Vegagerðin
telur að þá verði fjöldi bíla lands­
manna á bilinu 353 til 537 þúsund
og að heildarakstur geti mest orðið
um 7,4 milljónir kílómetra. Þá tel­
ur skýrsluhöfundur að samdrætti
í umferðinni sé lokið, en nokkuð
dró úr bílaeign í kjölfar efnahags­
hrunsins, og einnig að lítil fylgni sé
á milli heildaraksturs landsmanna
og þróunar bensínverðs.
Ákærður í öðru málinu „Það skýtur
skökku við að maður sem sendur er í leyfi og
ákærður fyrir að vera með barnaklám á tölv-
unni sinni þyki ekki nægilega grunsamlegur
til að draga fyrir dómstóla í kynferðisbrota-
máli gegn barni,“ segir faðir stúlkunnar.
Vill leggja
niður RÚV
Brynjar Níelsson þingmaður Sjálf­
stæðisflokksins vill leggja niður
RÚV. Um helgina skiptust Brynjar
og Páll Magnússon á skoðunum
í gegnum vefmiðlana Pressuna
og Eyjuna. Páll benti á að ef RÚV
yrði lagt niður yrðu tveir stærstu
fjölmiðlar landsins undir stjórn
Davíðs Oddssonar og Jóns Ásgeir
Jóhannessonar. Brynjar svari með
nýjum pistli og telur rök útvarps­
stjóra „klén“. Brynjar tekur með
þessu undir skoðanir ritstjóra
Morgunblaðsins sem hefur hvað
eftir annað skotið þungum skot­
um á RÚV og fréttastofu RÚV. Vilja
Brynjar og fleiri sjálfstæðismenn
leggja niður stofnunina og spara
þannig 4 milljarða á ári.
Selatalning á
norðvesturlandi
Í gærdag fór fram árleg selataln­
ing Selaseturs Íslands á Hvamms­
tanga. Hún fór fram á Vatnsnesi
og Heggstaðanesi í Húnaþingi
og voru það vísindamenn frá
Selasetrinu sem framkvæmdu
talninguna með hjálp nokkurra
heimamanna og ferðamanna.
Farið var gangandi, ríðandi, ak­
andi og siglandi, en taldir eru selir
á um 100 kílómetra löngu svæði
og tók talningin nokkrar klukku­
stundir.
Selatalningin fór fyrst fram árið
2007 og hefur farið árlega fram
síðan. Um eitt þúsund selir hafa
verið á umræddu svæði undanfar­
in ár, en í fyrra voru þeir þó tals­
vert færri, eða um 600.