Dagblaðið Vísir - DV - 29.08.2011, Blaðsíða 2

2 | Fréttir 29. ágúst 2011 Mánudagur
N
okkrir af leigutökunum í
rúmlega 5.400 fermetra
húsnæði í Borgum við
Norðurslóð á Akureyri eru
ósáttir við of háa leigu í 25
ára leigusamningnum sem þeir eru
fastir í við fasteignafélagið Reiti II,
sem er meðal annars í eigu Arion
banka og Landsbankans. Húsið var
reist árið 2004.
Húsið var áður í eigu fasteigna-
félagsins Landsafls sem var í eigu
Íslenskra aðalverktaka og Lands-
bankans. Í nóvember 2003 keypti
Landsbankinn tæplega 50 prósenta
hlut Íslenskra aðalverktaka í Lands-
afli og átti þá 75 prósenta hlut í því.
Í byrjun mars árið 2007 seldi Lands-
bankinn Landsafl til Fasteignafélags-
ins Stoða, síðar Landic Property, sem
var að stærstu leyti í eigu Baugs.
Meðal þeirra sem leigja húsnæði
í fasteigninni eru Háskólinn á Akur-
eyri, Náttúrufræðistofnun Íslands,
Nýsköpunarmiðstöð Íslands, Matís
og Jafnréttisstofa. Allar stofnanirn-
ar sem leigja húsnæði í Borgum eru
opinberar og eru samningarnir gerð-
ir við Fasteignir ríkissjóðs sem leigir
húsið af Reitum II, áður Landsafli.
Langir og óhagstæðir leigusamn-
ingar sem opinberar stofnanir eru
með við einkaaðila hafa verið nokk-
uð í umræðunni eftir að greint var
frá 25 ára óuppsegjanlegum leigu-
samningi sem Landlæknisembættið
var með á Austurströnd á Seltjarn-
arnesi. Leigusalinn á Austurströnd
var tengdur Sjálfstæðisflokknum
og hafði unnið trúnaðarstörf fyrir
flokkinn. Landlæknisembættið flutti
úr húsinu en hið opinbera þarf að
greiða áfram leigu sem nemur 2
milljónum króna á mánuði, 24 millj-
ónum króna á ári. Reikna má með að
fundinn verði annar opinber aðili til
að leigja húsið.
Allt að þrefalt leiguverð
Kristín Ástgeirsdóttir, framkvæmda-
stjóri Jafnréttisstofu, sem leigir
skrifstofurými í húsinu segist vera
óánægð með leiguskilmálana í
húsinu. Jafnréttisstofa hefur verið í
leigutaki í húsinu síðan árið 2004, frá
því húsið var byggt. „Ég er mjög ósátt
við að vera að borga svona háa leigu.
Það er bara eins og við séum á Man-
hattan,“ segir Kristín.
Hún segir að fermetraverðið í
Borgum sé um 4.300 þúsund krón-
ur á fermetrann. „Leiguverðið á fer-
metra er 4.300 krónur síðast þegar ég
reiknaði þetta út. Þetta er alveg ofsa-
lega mikið. Mér finnst þetta krim-
ínelt,“ segir Kristín. Til samanburðar
má geta þess að leiguverð á vel stað-
settu skrifstofuhúsnæði í Reykjavík,
til dæmis í miðbænum og í Borg-
artúninu, er á milli 1.200 og 1.800
krónur á fermetrann. Leiguverðið í
Borgum er því á milli rúmlega tvisvar
og þrisvar sinnum hærra en gengur
og gerist með gott leiguhúsnæði í
Reykjavík sem auglýst er á almenn-
um leigumarkaði. Kristín segir að 10
milljónir króna af 50 milljóna króna
framlagi sem Jafnréttisstofa fái frá ís-
lenska ríkinu fari beint í leigu á hús-
næðinu í Borgum.
Samkvæmt leigusamningunum
í Borgum er einungis hægt að segja
leigusamningunum eftir 10 ár frá
undirritun þeirra. Jafnréttisstofa, og
aðrir leigutakar í Borgum, þurfa því
að leigja í húsinu í um 3 ár til viðbót-
ar áður en þeir geta leitað á önnur
mið.
Geta farið út árið 2014
Kristín segir að leigutakarnir í hús-
inu séu mjög ósáttir við leiguna og
hafi farið þess á leit við Reiti að hún
verði lækkuð. Hún segir að leigutak-
arnir hafi fundað um málið í gegn-
um tíðina. Reitir hafa hins vegar ekki
viljað lækka leiguna í húsinu þrátt
fyrir ítrekaðar tilraunir leigutakanna.
Kristín segir að vegna þessa geti
leigutakarnir ekki annað en farið út
úr húsinu árið 2014 þegar þeir geta
sagt samningnum upp. „Það er allt
fast. Við erum búin að vera að garfa
í þessu í mörg ár. Við fengum bara
blátt nei við okkar beiðnum. Við eig-
um því engra annarra kosta völ en
að fara út úr húsinu árið 2014. Þetta
vegur alveg ofboðslega þungt hjá
flestum stofnununum þarna.“
Að sögn Kristínar mun uppsögnin
á leigusamningunum hins vegar ekki
þýða að hið opinbera muni hætta að
græða Reitum þessa himinháu leigu.
Fasteignir Ríkissjóðs munu áfram
þurfa að greiðuna leiguna til Reita
út leigutímann. Þá munu Fasteignir
Ríkissjóðs væntanlega þurfa að finna
aðrar opinberar stofnanir til að leigja
húsnæðið að Borgum eftir að núver-
andi leigjendur hafa farið út úr hús-
inu. „Ríkið situr því uppi með þetta
sama hvað. Skattgreiðendur eru því
að borga þessu liði þessa ofsalega
háu leigu. Reitir II fá um 300 millj-
ónir króna á ári í leigu bara vegna
þessa húss. Það er ótrúlegt að farið
skuli með skattfé almennings með
þessum hætti.“
130 milljónir frá Háskólanum á
Akureyri
Stefán B. Sigurðsson, rektor Háskól-
ans á Akureyri, segir að háskólinn
hafi leitað allra leiða til að fá leiguna
lækkaða hjá Reitum II en án árang-
urs. Hann segir að háskólinn greiði
um 130 milljónir króna í leigu á ári.
„Við höfum verið að vinna að þessu
hörðum höndum því við greiðum
þarna um 130 milljónir króna á ári
fyrir þetta húsnæði. Okkur finnst það
of hátt. En þetta eru þessir samn-
ingar voru gerðir. Miðað við gang-
verðið í dag þá er leigan mjög há, þó
halda verði því til haga að reksturinn
á húsinu er innifalinn í þessari tölu,“
Aðspurður segir Stefán að milljón-
irnar 130 séu um 8 prósent af heild-
artekjum skólans á ári hverju. „Þessi
kostnaður er eiginlega að sliga okk-
ur. Það myndi muna okkur miklu
ef okkur tækist að ná þessu niður.
Okkur munar um hverja milljón eins
og staðan er í dag.“
Stefán segir að enn sem komið er
hafi leigusalinn ekki orðið við beiðni
Háskólans á Akureyri um lækkun á
leigunni. „Það voru neikvæðar mót-
tökur til að byrja með en ég held að
það séu einhverjar þreifingar í gangi
um hvað hægt sé að gera.“ Öfugt við
ýmsa aðra leigutaka í Borgum er afar
erfitt fyrir háskólann að fara út úr
húsnæðinu. Háskólinn á Akureyri
er stærsti leigutakinn í húsinu og
leigir fjórar hæðir af húsinu sem er
sérhannað sem skrifstofu- og rann-
sóknarhúsnæði. Erfitt gæti því verið
fyrir háskólann að segja upp samn-
ingnum og flytja í annað húsnæði ef
leigan verður ekki lækkuð. „Samn-
ingsstaða okkar er ekki mjög góð en
við gerum allt sem við getum,“ segir
Sigurður.
Einkavæðingarstefna
En þá liggur beint við að spyrja af
hverju Fasteignir ríkissjóðs ákváðu
að gera slíkan leigusamning við
Landsafl árið 2004? Þegar húsið var
tekið formlega í notkun í október
árið 2004 sagði Þorgerður Katrín
Gunnarsdóttir, þáverandi mennta-
málaráðherra, í ræðu að ríkisstjórn-
in hefði samþykkt það í nóvember
árið 1999 að slíkt hús yrði byggt í
tengslum við starfsemi Háskólans á
Akureyri. Þorgerður sagði við þetta
tækifæri að um væri að ræða „fyrsta
íslenska þekkingarþorpið“. Þær
opinberu stofnanir sem fóru inn í
Borgir undirrituðu leigusamningana
í einhverjum tilfellum mánuði áður
en húsið var formlega opnað.
Á þessum tíma, árið 2004, var ný-
búið að einkavæða ríkisbankana,
Landsbankann og Búnaðarbankann,
og var það almennt séð hluti af stefnu
ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokksins og
n Ráðherrar Sjálfstæðis- og Framsóknarflokks beittu sér fyrir Landsafl n Opinberum stofnunum gert að flytja
inn í dýrt leiguhúsnæði á Akureyri n Leigan við það að sliga stofnanirnar n Leigusalinn neitar að lækka leiguna
Ingi Freyr Vilhjálmsson
ingi@dv.is
Stjórnmál
Framsóknarmönnum
var tryggð okurleiga
„Ég er mjög ósátt
við að vera að
borga svona háa leigu.
Ósáttir leigutakar Leigutakarnir í húsinu
í Borgum á Norðurslóð á Akureyri eru ósáttir
við leiguverðið í húsinu sem er meira en
tvisvar til rúmlega þrisvar sinnum hærra en
það sem gengur og gerist í Reykjavík.
Fer út Kristín Ástgeirsdóttir, framkvæmdastjóri Jafnréttisstofu, segist ekki sjá annan kost í
stöðunni en að stofnunin segi leigusamningnum upp árið 2014 og fari út úr húsinu.
Leigan sligar Stefán B. Sigurðsson, rektor
Háskólans á Akureyri, segir að leigan sé að
sliga skólann. Háskólinn á Akureyri greiðir
130 milljónir króna í leigu á ári.