Dagblaðið Vísir - DV - 29.08.2011, Blaðsíða 18

18 | Umræða 29. ágúst 2011 Mánudagur
tryggvagötu 11, 101 reykjavík
Útgáfufélag: Dv ehf.
Stjórnarformaður:
Lilja Skaftadóttir
Ritstjórar:
jón trausti reynisson, jontrausti@dv.is
og reynir traustason, rt@dv.is
Fréttastjóri:
Ingi Freyr vilhjálmsson, ingi@dv.is
Umsjón helgarblaðs:
Ingibjörg Dögg kjartansdóttir, ingibjorg@dv.is
Umsjón innblaðs:
kristjana guðbrandsdóttir, kristjana@dv.is
DV á netinu: dv.is
Aðalnúmer: 512 7000, Ritstjórn: 512 7010,
Áskriftarsími: 512 7080, Auglýsingar: 512 7050.
Smáauglýsingar: 512 7004.
Umbrot: Dv. Prentvinnsla: Landsprent. Dreifing: Árvakur.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins
á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
Skoðanakúgarinn
Leiðari Jón Trausti Reynisson ritstjóri skrifar
Jóhanna víki
n Innan Samfylkingar gætir vaxandi
óþols vegna Jóhönnu Sigurðardóttur,
formanns og forsætisráðherra, sem
þykir aðgerðar-
lítil í starfi. Innan
raða ungliða
hefur dúkkað
upp sú skoðun
að farsælast væri
fyrir Jóhönnu að
víkja af stóli for-
manns á næsta
landsfundi til að
hleypa að nýjum formanni. Þessu
fylgir að hún gæti setið áfram sem
forsætisráðherra út kjörtímabilið.
Óljóst er hver afstaða Jóhönnu er
í málinu en hún þykir bera ýmis
merki þess að völdin séu orðin
henni afar kær.
Í skjóli biskups
n Á Biskupsstofu eru unnin fjöl-
breytt störf. Á meðal starfsmanna
þar er séra Gunnþór Ingason. Hann
var sóknarprest-
ur í Hafnarfirði
lengi vel. Hann
og séra Þór-
hallur Heimis-
son munu ekki
hafa getað unnið
saman. Málið
var leyst með því
að Gunnþór fór í
sérverkefni á Biskupsstofu sem felst
í því að sinna um ,,keltneska kristni“.
Hann er nú á fullum launum með
vinnuaðstöðu hjá Karli Sigurbjörns-
syni biskupi við þessa umsýslu.
Ljósið í Friðriki
n Landsvirkjun var um árabil trog
fyrrverandi stjórnmálamanna.
Þannig var Friðrik Sophusson, fyrr-
verandi ráðherra Sjálfstæðisflokks-
ins, forstjóri í tíu ár. Strax eftir hrun
var hann sérstaklega beðinn um að
halda áfram, þrátt fyrir 55 umsóknir
hæfra einstaklinga um starfið. Í kjöl-
far stjórnarskipta var hinn ópólitíski
Hörður Arnarson ráðinn forstjóri 2009.
Hann hefur þótt færa fagmennsku
inn í fyrirtækið. Landsvirkjun mun
borga þrjá milljarða króna til ríkis-
sjóðs á næsta ári og er það ljósið
í myrkrinu í núverandi efnahags-
ástandi. Mörgum er hins vegar nóg
um háar skuldir vegna taumlítillar
framkvæmdagleði síðustu árin.
Brostinn draumur
n Hætt er við að draumur Sturlu
Böðvarssonar um ökugerði á Reykja-
nesinu sé úti. Sturlu var vikið úr
stjórn Byggða-
stofnunar og
lánsloforð til
fyrirtækisins var
dregið til baka.
Líklegt er að
þessi fyrrver-
andi ráðherra
samgöngumála
hafi ætlað sér að
græðar vel á því að láta ungmenni
spóla á „skrikbrautum“. Í ráðherra-
tíð Sturlu voru sett lög sem skylda
ungmenni til þess að æfa akstur í
ökugerði. Hinn úrræðagóði Sturla
hefur að undanförnu verið ötull í
nýstárlegri sölumennsku. Þar selur
hann fyrirtækjum og einstaklingum
aðgang að umfjöllun um sig í sögu-
bók. Sturlu leggst því margt til.
Sandkorn
Í
slensk stjórnmál fara í hringi eins
og svo margt annað í lífinu. Sag-
an endurtekur sig í sífellu. Menn
fæðast og deyja og genin lifa í af-
komendunum. Framsóknarflokk-
urinn hefur fram að þessu verið ein
skýrasta birtingarmynd þess hvernig
sterk gen koma aftur og aftur. Fyrst
hófst Hermann Jónasson til æðstu
metorða í flokknum og varð forsætis-
ráðherra. Þrátt fyrir áföll eins og það
að hann átti að hafa skotið friðaðan
fugl þá slapp hann og kom sterkari út
úr orrahríðinni. Steingrímur, sonur
hans kom í kjölfarið og hófst til met-
orða. Hann lenti í grimmri umræðu
vegna grænna bauna en andstæð-
ingum hans tókst ekki að gera hann
óvirkan. Þvert á móti varð Stein-
grímur forsætisráðherra, eins og
faðir hans áður. Honum tókst með
snilldarlegum hætti að bægja frá sér
gagnrýni þegar framsóknarmönn-
um var komið á jötuna. „Menn mega
ekki gjalda fyrir að vera framsókn-
armenn,“ sagði hann þegar eitt feit-
asta embætti þjóðarinnar féll í hlut
flokksgæðings. Þjóðin átti ekkert svar
við þessu djúphugsaða svari.
B
æði Steingrímur og Her-
mann eru horfnir af póli-
tíska sviðinu og yfir móðuna
miklu. En forsætisráðherra-
genin lifa. Þriðji ættliðurinn, Guð-
mundur Steingrímsson, er um það
bil að verða fullskapaður í stjórn-
arráðið. En þó er einn meinbug-
ur á málinu. Guðmundur virðist
hafa þann djöful að draga að fram-
sóknargen hans hefur stökkbreyst
með þeim hætti að hann get-
ur ómögulega unað í flokki feðra
sinna. Tvisvar hefur hann svik-
ið flokk sinn. Í hið fyrra sinn gekk
hann til liðs við Samfylkinguna.
Eftir að hafa verið þar án metorða
gafst hann upp og hvarf aftur í hús
Framsóknar. Það fleytti honum á
þing líkt og afanum og pabbanum
áður. Hætt er við að þá hafi Guð-
mundur, sem er öflugur tónlistar-
maður, raulað ljóðlínu Ladda: „Ég
er afi minn“.
E
n Adam varð ekki ellidauður
í Paradís. Stökkbreyttu genin
tóku stjórnina og einn góðan
veðurdag stóð Guðmundur
upp og sagði öðru sinni bless við
flokk feðra sinna. Að þessu sinni
ætlar hann að stofna nýjan flokk
með hægrisinnuðum óperusöngv-
ara. Flokkurinn óstofnaði hefur
það helst á stefnuskránni að láta
af öllum pólitískum deilum og
ganga í Evrópusambandið. Svart-
höfði mun að sjálfsögðu fylgja
honum eins og Frjálslynda flokkn-
um, Borgarahreyfingunni og Besta
flokknum áður. Þriðja kynslóð
Framsóknarmanna er eitthvað
svo heillandi auk þess sem það er
sögulega nauðsynlegt að viðhalda
ættarveldinu.
Þ
egar hagfræðiprófessorinn
Þórólfur Matthíasson sagði
skoðun sína á óhagkvæmni
þess að gefa bændum ríkis-
styrki svaraði Sindri Sigur-
geirsson, formaður Landssambands
sauðfjárbænda, með því að klaga
í yfir mann hans og reyna að grafa
undan lífsviðurværi hans. Sindri hitti
Kristínu Ingólfsdóttur, rektor Háskóla
Íslands, þar sem Þórólfur vinnur, og
sagði henni að bændur væru hætt-
ir við að eiga viðskipti við Hagfræði-
stofnun Háskólans vegna þess að
Þórólfur væri tengdur henni. Ekki að-
eins Þórólfi skal refsað, heldur þeim
sem standa nálægt honum líka.
Í verstu alræðisríkjunum fá að-
eins þær skoðanir að líta dagsins ljós
sem hæfa yfirvaldinu. Þar má bara
tjá „réttar“ skoðanir, en refsað er fyrir
„rangar“ skoðanir. Hins
vegar verður einhver
að meta hvaða skoð-
anir eru „réttar“ og
hvað „rétt“ þýðir yfir
höfuð. Það gerir valdið, því
valdið getur refsað. Þeir sem
tjá skoðanir sem valdið er
ósammála missa vinn-
una eða jafnvel frelsið.
Það sem Sindri Sigur-
geirsson reyndi að
koma til leiðar í Há-
skólanum var skoð-
anakúgun að hætti
alræðissinna. Hann
reyndi að beita öllu því
valdi sem hann hafði
til að refsa Þórólfi fyrir
skoðanirnar, í stað þess
að láta sér nægja að
hrekja þær. Eini munurinn á Sindra
og vel heppnuðum alræðissinnum
er að Landssamband sauðfjárbænda
hefur takmörkuð völd. Sindri gæti
hins vegar mögulega beitt áhrifum
sínum innan Framsóknarflokksins,
ef hann kemst til valda. Hann er vara-
þingmaður fyrir flokkinn.
Kúgun sjónarmiða var talin sjálf-
sögð og reyndar æskileg fyrir efna-
hagshrunið. Björgólfur Guðmunds-
son stærði sig af því að hafa reynt að
kaupa DV til að leggja blað-
ið niður, bara vegna þess
að honum mislíkaði efni
greinanna sem birtar voru
um hann. Ráðherrar Sjálf-
stæðisflokksins veifuðu blaðinu í
pontu Alþingis til að rökstyðja að
grípa þyrfti inn í umfjallanir fjöl-
miðla um Davíð Oddsson. Það
hefur tíðkast að stjórnmála-
menn og
aðrir valda-
menn hafi
beint sam-
band við
útgefendur
fjölmiðla til
að reyna að
hafa áhrif á
frjálsar um-
fjallanir; til
að reyna að
koma á beinu orsakasamhengi milli
valds og upplýsingaflæðis.
Rannsóknarnefnd Alþingis
fjallaði um skoðanakúgun sem eina
af orsökum efnahagshrunsins hér-
lendis. Hagfræðistofnun Háskólans
óttaðist þá fjárhagslegar refsingar,
líkt og þá sem sauðfjárbændur beita
hana nú. „Í ljósi „ríkjandi umburðar-
leysis gagnvart gagnrýninni umfjöll-
un“, eins og Gylfi Zoëga [háskóla-
lektor] orðar það, vofði sú hætta
stöðugt yfir stofnuninni að hún
mundi missa fjárstyrkinn ef hún setti
fram gagnrýni á efnahagsstjórnina,“
segir í skýrslunni um sömu stofnun
og bændur refsa nú fyrir tengsl við
mann með rangar skoðanir.
Aðferðir Sindra sauðfjárformanns
til skoðanakúgunar eru alls ekki
bundnar við hann og hans heppilega
valdaleysi. Þetta á sér langa forsögu
og mun eiga sér framtíð. Sú staða að
almenningur mun fá að svara spurn-
ingunni um Evrópusambandsaðild
hefur orðið þess valdandi að skoð-
anastýring hagsmunaaðila eykst. Í
janúar síðastliðnum sagði Þröstur
Haraldsson, þá fráfarandi ritstjóri
Bændablaðsins, frá því hvernig for-
ystumenn Bændasamtakanna þrýstu
á hann að hætta hlutlausri blaða-
mennsku og byrja að fjalla neikvætt
um Evrópusambandið. „Það var
beinlínis gerð sú krafa til okkar að við
værum komnir í stríð gegn Evrópu-
sambandinu,“ sagði Þröstur. Hann
hætti störfum eftir að stjórnendur
Bændasamtakanna gerðu kröfu um
að sitja ritstjórnarfundi Bændablaðs-
ins, svo þeir gætu stýrt því að aðeins
væru birtar greinar sem hæfðu hags-
munum þeirra.
Valdið spillir frjálsri umræðu
og gerir hagsmunahópum kleift að
blekkja almenning. Þetta er ekki
spurning um ríkisstyrki til landbún-
aðar eða aðild að Evrópusamband-
inu. Þetta er ekki spurning yfirhöfuð,
heldur grundvallaratriði. Þess vegna
þurfum við núna að standa með Þór-
ólfi, hvort sem við erum sammála
honum eða ekki. Það er hluti af því að
verja lýðræðið.
„Ég er afi minn“
Svarthöfði
„Sindri gæti mögu-
lega beitt áhrifum
sínum innan Framsóknar-
flokksins.
Bókstaflega
„Það var svo
skrítið að
alveg frá
byrjun kallaði
ég hana alltaf
hjartagullið mitt, alveg
ómeðvituð um að nokkuð
amaði að hjartanu henn-
ar.“
n Útvarpskonan Kolbrún Björnsdóttir
á litla dóttur sem var sex vikna greind
með hjartagalla. – DV
„Ég man bara
eftir þessu eins
og þetta hefði
gerst í gær. Ég
flaug á hurðina
og hálfrotaðist. Ég var
bara lítill. Ég var örugg-
lega bara í leikskóla.“
n 17 ára drengur lýsir heimilisofbeldi sem
fjölskyldan bjó við af hálfu föðurins. – DV
„Ég hlakka til þegar það
fer að róast því
þá fæ ég
loksins að
eyða meiri
tíma með litlu
stúlkunni minni.“
n Haraldur Freyr Gíslason, formaður
Félags leikskólakennara, eignaðist litla
stúlku í miðjum kjarasamningum. – DV
„Ég er miklu meira að
hugsa þetta sem upp-
byggingarframboð
og skemmtilegan
ánægjuvett-
vang.“
n Guðmundur
Steingrímsson
óttast ekki að nýi
flokkurinn sópi til
sín fólki sem er
óánægt í öðrum
flokkum. – DV