Dagblaðið Vísir - DV - 15.08.2014, Blaðsíða 16

Helgarblað 15.–18. ágúst 201416 Fréttir
E
f það er hægt að sanna að
þetta er eitthvað sem er ekki
satt, og lögmaðurinn viti
það, þá er þetta hiklaust á
gráu svæði,“ svarar Anna
Lilja Hallgrímsdóttir, lögfræðing-
ur Lögmannafélags Íslands, aðspurð
hvort eðlilegt sé að lögmaður leggi
fram kröfu um endurgreiðslu á aðila
sem sem aldrei hafi fengið greitt. Á
dögunum fjallaði DV um mál iðnað-
armanns sem hefur kært Hilmar
Leifsson fyrir hótun. Iðnaðarmaður-
inn segir að Hilmar hafi ákveðið að
hann skuldaði honum 350 þúsund
krónur þar sem hann gat ekki kom-
ið fyrir afruglurum í fjölda herbergja
í húsi Hilmars. Stuttu eftir að maður-
inn kærði meinta hótun Hilmars til
lögreglu barst honum innheimtubréf
frá Lögfræðistofu Reykjavíkur þar
sem honum var gert að greiða Hilm-
ari 350 þúsund krónur vegna „vinnu
og efniskostnaðar vegna sjónvarps-
og hljóðkerfis“ á heimili Hilmars.
Iðnaðarmaðurinn segir innheimtu-
bréfið vera skáldskap um verk sem
var aldrei til og enn fremur að nær
óheyrt sé í sínum bransa að fá fyrir-
fram fyrir verk. DV leitaði til nokkurra
lögfróðra manna, sem gátu þó ekki
tjáð sig opinberlega starf síns vegna,
sem allir töldu að ef sannað væri að
innheimtubréfið væri byggt á upp-
spuna væri það mjög alvarlegt.
Man ekki eftir kröfunni
Fyrrverandi lögmaður Lögfræðistofu
Reykjavíkur, Bjarki Þór Runólfsson,
undirritaði innheimtubréfið sem
iðnaðarmaðurinn fékk í október
árið 2012. DV hefur gert ítrekaðar,
árangurslausar tilraunir til að ná
tali af Bjarka Þór. Lögmaður þeirrar
stofu sagði í samtali við DV að mál-
ið hafi hins vegar verið á borði Vil-
hjálms Hans Vilhjálmssonar sem nú
starfar sjálfstætt. „Ég man bara ekkert
eftir þessu. Bara núll. Ég sinni svona
þrjú hundruð málum á ári. Eitt-
hvað tveggja ára gamalt mál sem ég
hef falið starfsmanni Lögfræðistofu
Reykjavíkur á sínum tíma að vinna,
ég bara man ekkert eftir því,“ sagði
Vilhjálmur Hans í samtali við DV.
Ekkert dómsmál höfðað
Samkvæmt heimildum DV er um-
rædd krafa ekki sú fyrsta sem Hilmar
hefur falið lögfræðingum að sækja.
Hins vegar er þetta ein fárra krafna
sem ekki voru greiddar. Iðnaðarmað-
ur segir að hann hafi í heildina feng-
ið tvö innheimtubréf. Því fyrra lauk á
þeim orðum að ef ekki yrði greitt inn-
an sjö daga frá dagsetningu bréfs-
ins yrði höfðað dómsmál til að inn-
heimta kröfuna. Iðnaðarmaðurinn
segir að seinna bréfið hafi hann feng-
ið viku síðar og hafi það verið ná-
kvæmlega eins nema „ítrekun“ stóð
efst á bréfinu. Ekkert dómsmál var
höfðað gegn iðnaðarmanninum en
tengiliður hans innan lögreglunnar
sagði honum að hann ætti ekki að
hafa áhyggjur af bréfinu og mælti
með því að hann svaraði því ekki.
Anna Lilja segir að sé krafa greidd þá
sé búið að samþykkja að viðkomandi
skuldi þeim sem lagði fram kröfuna.
Mismikil rannsóknarvinna
Anna Lilja segir að misjafnt sé hve
mikla rannsóknarvinnu lögmenn fari
í áður en innheimtubréf séu send. Í
innheimtubréfinu sem iðnaðarmað-
urinn fékk stóð að „óumdeilt“ væri
að vinna við sjónvarps- og hljóðkerfi
hafi ekki verið innt af hendi. „Fyrir
liggur að umbjóðandi okkar var bú-
inn að greiða krónur 350.000,- inn á
verkið,“ segir sömuleiðis í bréfinu.
Iðnaðarmaðurinn segir af og frá að
þetta sé rétt. „[Lögmenn] biðja um
gögn frá skjólstæðingum sínum, en
þeir eru ekkert að leggjast í einhverja
rannsóknarvinnu. Þeir fá málsgögn
og lesa þau yfir og meta málið út frá
þeim,“ segir Anna Lilja.
Allir brjóta siðareglu
„Í siðareglunum segir að ef þú ert
lögmaður þá máttu ekki halda ein-
hverju fram sem þú veist að er ósatt.
Það er þannig ef það er fyrir fram-
an dómara. Í rauninni er þessi siða-
regla þannig að allir lögmenn brjóta
hana, í það minnsta flestir. Það seg-
ir sig sjálft að ef þú ert kominn fyrir
framan dómstól að þeir segja ekki allt
sem er satt og rétt,“ segir Anna Lilja.
Þar á hún við að lögmenn forðist iðu-
lega að segja sannleikann um skjól-
stæðinga sín ef það myndi leiða til
óhagstæðs dóms.
Brot getur þýtt sviptingu
réttinda
Anna Lilja segir að ef það sannist að
lögmaður hafi lagt fram kröfu um
endurgreiðslu gegn betri vitund,
það er að segja hann viti að krafan sé
ekki réttmæt, þá sé ákveðinn greinar-
munur á því og að segja ekki satt fyrir
framan dómara. „Ef lögmaður brýt-
ur siðareglur þá er það eina sem
hægt er að gera að viðkomandi leggi
fram kæru fyrir úrskurðarnefnd lög-
manna. Málinu væri lýst frá a til ö og
hvaða siðareglur teldust hafa ver-
ið brotnar. Það eru auk þessa til lög
um lögmenn sem þetta gæti flokkast
undir. Það eru ýmis leg viðurlög sem
geta átt við, allt yfir í að viðkomandi
sé sviptur lögmannsréttindum,“ skýr-
ir Anna Lilja. n
„Ef það er hægt að
sanna að þetta er
eitthvað sem er ekki satt,
og lögmaðurinn viti það,
þá er þetta hiklaust á
gráu svæði.
Hjálmar Friðriksson
hjalmar@dv.is
Lögfræðingur Lögmannafélags
Íslands Anna Lilja segir það hiklaust á gráu
svæði ef sannist að lögfræðingur hafi lagt
fram innheimtubréf vitandi að krafan væri
óréttmæt.
Hilmar Leifsson
Samkvæmt inn-
heimtubréfinu sem
iðnaðarmaðurinn fékk
árið 2012 hafði Hilmar
falið Lögfræðistofu
Reykjavíkur að gæta
sinna hagsmuna.
Mynd Sigtryggur Ari
Vafasamt
innheimtu-
bréf Hilmars
n Alvarlegt mál ef lögfræðingur gerist sekur um ósannindi
Fiskifræðingur segir kalt vor útskýra slaka laxveiði
L
axveiði hefur víða verið dræm í
sumar og sérstaklega á Vestur-
landi. Fyrir norðan og austan
hefur veiðin þó verið skárri og
helst þegar kemur að stórlaxi
eða fiski sem hefur dvalið tvö ár í sjó.
Jón Kristjánsson fiskifræðingur spáði
í febrúar fyrir um lélega endurheimt
smálaxa sem hefur verið raunin í
sumar. Þetta kemur fram í Flugufrétt-
um sem vefsíðan flugur.is heldur úti.
Jón hefur starfað við rannsóknir á
laxi í um 40 ár. Fyrst hjá Veiðimála-
stofnun og síðan sjálfstætt. „Það er
reynslan að eftir kalt vor koma lélegar
smálaxagöngur árið eftir,“ segir Jón í
samtali við DV. „Það eru margir sam-
verkandi þættir sem valda því. Þegar
það er kalt í ánum að vori eru skilyrði
fyrir seiði verri. Minna er um æti en
það er orkukrefjandi ferli fyrir seiðin
að undirbúa sig undir sjógöngu. Þau
þurfa því að éta mikið. Þá getur göng-
um seinkað þar sem seiðin eru seinna
tilbúin auk þess sem kaldari og orku-
snauðari sjór tekur á móti þeim.“
Jón segir að ekki megi heldur van-
meta þátt fiskianda en þegar kalt sé
í veðri séu vatn tærara og seiðin eigi
erfiðara með að verjast afráni. Í skýr-
slu sem Jón vann um laxagengd í Laxá
á Ásum ber hann saman hitatölur í
ánni vorið 2010 og 2011. Munurinn
er þó nokkur þar sem mun kaldara
var árið 2011 en veiðin 2012 var slök
líkt og í ár. „Vorið 2013 var svo eitt það
kaldasta á þessari öld og því mátti bú-
ast við litlum smálaxagöngum.“
Með sömu rökum má því búast við
minni endurheimt af tveggja ára laxi
næsta sumar. Þar sem veiði á smálaxi
var mjög góð árið 2013 var því viðbúið
að tveggja ára fiskur yrði þó nokkur í
ár.
Jón segir lítið hægt að gera í þessu.
„Þetta er og hefur alltaf verið svona.
Þetta er svo umfangsmikið og marg-
þætt að ómögulegt er að stýra þessu
með einhverjum hætti. Það mætti
kannski gera tilraun til að fylgjast
betur með aðstæðum í hafi en aukin
þekking mun ekki koma í veg fyrir
þessar sveiflur þó hún hjálpi alltaf.“
Fyrir skömmu var í DV rætt við
Guðna Guðbergsson, fiskifræðing
hjá Veiðimálastofnun, en hann taldi
óþekktar ástæður í hafi útskýra þess-
ar miklu sveiflur á milli ára. Sam-
kvæmt mælingum í ám hafi seiða-
árgangar verið sterkir en þrátt fyrir
það hafi veiðin brostið jafn hressilega
og raun ber vitni. Hann sagði þó svo
miklar sveiflur eins og milli áranna
2011, 2012, 2013 og nú 2014 óþekktar.
Yfirleitt væri um mun hægari upp- og
niðursveiflur að ræða.
Jón er ekki hrifinn að þeirri aðferð að
veiða og sleppa fiski aftur með það í
huga að vernda stofninn. Hann segir
engin vísindaleg göng sem hann hafi
séð styðja að sú aðferð skili aukinni
fiskgengd. „Það er alltaf nóg af seið-
um í ánni hvort sem menn veiða og
sleppa eða ekki. Það er oftast yfirdrif-
ið nóg af seiðum og það er frekar að
það geti verið slæmt að það sé of mik-
ið. Þar að segja að samkeppni um æti
sé meiri og seiðin gangi í verra ásig-
komulagi til sjávar.“ Jón segir veiða/
sleppa vera viðskiptamódel en hafi
lítið með líffræði að gera. „Það eina
sem þetta skilar er að mögulega er
hægt að veiða sama fiskinn oftar en
einu sinni. Það er alla vega ekki verið
að gera fiskinum neinn greiða og
þetta er jafnvel brot á lögum um veið-
ar á villtum dýrum sem segja að þau
eigi að aflífa eins fljótt og vel og auðið
er. En ekki kvelja og sleppa svo aftur.
Jafnvel oft á sumri.“ n asgeir@dv.is
Jón Kristjánsson Segir veiða/sleppa
hafa lítið með afkomu laxa að gera.
n Jón spáði fyrir um lélegt laxveiðiár n Hefur litla trú á veiða/sleppa
Byggja
móttökuhús
við Goðafoss
Búið er að ráða verkefnisstjóra
vegna framkvæmda við stígagerð,
merkingar og uppgræðslu sam-
kvæmt deiliskipulagi við Goða-
foss. Fréttavefurinn 641.is greindi
frá þessu fyrr í vikunni, en það er
Helga Erlingsdóttir sem var ráðin
í starfið. Búið er að veita styrk til
verkefnisins úr Framkvæmdasjóði
ferðamannastaða upp á 15 millj-
ónir króna en einnig var veittur
sérstakur styrkur að sömu upp-
hæð vegna átaks til uppbyggingar
á ferðamannastöðum. Samkvæmt
tillögu að deiliskipulagi er gert ráð
fyrir sérstöku móttökuhúsi með
salernisaðstöðu og nestissvæði, en
húsið verður staðsett við nýtt bíla-
stæði. Bílastæðið verður einnig
fært fjær fossinum en það er í
dag og gamla bílastæðinu verður
breytt í útsýnissvæði og svæði þar
sem hægt er að setjast niður. Þá er
gert ráð fyrir byggingu tveggja út-
sýnispalla að austanverðu og að
vestanverðu. Vegagerðin stefnir að
því að byggja tvíbreiða brú í stað
þeirrar einbreiðu sem nú liggur
yfir Skjálfandafljót, en ekki verður
hróflað við göngubrú sem nú er
á svæðinu. Deiliskipulagið er þó
enn í vinnslu og áætlað er að það
verði tilbúið í haust. Í framhaldi af
því hefjast framkvæmdir.
Hæsta tré
landsins mælt
Sérfræðingar frá Rannsóknar-
stöð skógræktar á Mógilsá telja
sig hafa fundið hæsta tré á Ís-
landi, en það
voru þau Edda
S. Oddsdóttir
og Arnór
Snorrason,
ásamt tveim-
ur sænskum
skógfræði-
nemum sem
mældu tréð.
Mælingar
þeirra leiddu í ljós að tréð, sem
er sitkagreni, er 26,1 metri á hæð
og er 65 ára gamalt. Tréð er enn í
fullum vexti og hefur á þessu ári
vaxið um það bil hálfan metra.
Ekki er með óyggjandi hætti
hægt að fullyrða hvaða tré er
hæst hérlendis en engar fregnir
hafa nú borist í nokkur ár af tré
sem gæti skákað hæsta sitka-
grenitrénu á Kirkjubæjarklaustri.