Dagblaðið Vísir - DV - 04.09.2013, Page 20

20 Lífsstíll 4. september 2013 Miðvikudagur
Svona getur þú minnkað vindgang
n Eðlilegt að leysa vind 14 til 23 sinnum á dag
Þ
að getur verið hvimleitt að vera
með viðvarandi vindgang. Þetta
getur verið hin vandræðaleg­
asta lífsreynsla á mannamótum
svo ekki sé talað um á mikilvægum
stundum lífsins þegar ekkert virðist
geta komið í veg fyrir þetta leiðinlega
vandamál sem flestir hafa á einhverj­
um tímapunkti þurft á glíma við. Það
er þó algjör óþarfi fyrir þá sem þjást af
stöðugum vindgangi að örvænta því
til eru nokkur ráð sem koma í veg fyrir
að óæskilegar gastegundir leki úr lík­
amanum á ögurstundu.
Á Vísindavef Háskóla Íslands er að
finna greinagóðar lýsingar á því hvað
veldur vindgangi. Þar er talað um að
flestir átti sig þó ekki á því að eðlilegt
sé að leysa vind 14 til 23 sinnum á
dag. En eins og áður segir getur þetta
reynst sumum hin mesta raun. Á Vís­
indavefnum kemur fram að reynslan
sýni að bestu ráðin við of miklu lofti
í meltingarveginum og óþægindum
séu að breyta fæðuvenjum, taka inn
tiltekin lyf og reyna að gleypa minna
loft. Ekki er mælst til þess að fólk sneiði
hjá vindlosandi fæðutegundum þar
sem þær eru oft hollar og æskilegar, til
dæmis grænmeti og ávextir, heilkorn
og mjólkurafurðir. Hins vegar gæti
reynst happadrjúgt að draga úr neyslu
á fituríkum matvælum svo maginn
tæmist hraðar og loft berist því áfram
í þarmana. Gott getur verið að prófa
sig áfram í mataræði, því orsakir vind­
gangs geta verið einstaklingsbundnar.
Á meðal vindlosandi fæðutegunda
eru sykur, raffínósi, laktósi, frúktósi,
sorbítol (gervisætuefni), sterkja og
trefjaefni.
Til eru lyf við vindgangi sem eru
ekki lyfseðilsskyld og er þar um að
ræða sýrubindandi lyf, ýmist tyggi­
töflur eða duft sem freyðir þegar því er
blandað í vatn. Ef um meltingarkvilla
er að ræða er fólki bent á að hafa sam­
band við lækni. n birgir@dv.is
Hálf tafla dugar
Þeir sem vilja hugsa betur um um­
hverfið geta hugað að því að hálf
tafla í uppþvottavélina dugar í
langflestum tilfellum. Þær eru líka
dýrar og með því að brjóta töflurn­
ar í tvennt má einnig lækka kostn­
að við heimilishaldið.
Skilningur
og nánd
Guðbrandur Árni Ísberg sál­
fræðingur er höfundur bókarinnar
Í nándinni sem kom út nýverið
á vegum Forlagsins. Í nándinni –
innlifun og umhyggja fjallar um
kjölfestu hamingjunnar: nærandi
og örugg tengsl við annað fólk.
Hér útskýrir Guðbrandur Árni Ís­
berg á aðgengilegan, frumlegan og
skemmtilegan hátt hvernig bæta
má samskipti og sambönd með því
að rækta hæfni sína til innlifunar
og leikni í að vera samvistum við
aðra. Jafnframt er sýnt hvernig betri
skilningur á öðru fólki færir manni
vellíðan og aukna hamingju.
Guðbrandur Árni Ísberg er
sjálfstætt starfandi sálfræðingur
hjá Sálfræðiráðgjöfinni og annar
eigenda. Hann lauk framhaldsnámi
í Danmörku þar sem hann sinnti
bæði einstaklingsráðgjöf og fjöl­
skyldumeðferð. Guðbrandur Árni
hefur víða haldið námskeið og flutt
fyrirlestra um efni er lúta að bætt­
um samskiptum og aukinni nánd.
Ólífulauf gegn
veirusýkingum
Þegar haustið er brýnt að styrkja
ónæmiskerfið. Ólífulauf búa yfir
mörgum góðum eiginleikum sem
geta gagnast í baráttunni til að
verjast veirusýkingum.
Úr laufunum er hægt að ein­
angra efni sem kallast oleuropein
og úr því kalsíum elenólat, sem
síðan er unnið í töflur eða hylki.
Talið er að ólífulaufsþykkni trufli
ákveðna amínósýruframleiðslu
sem er nauðsynleg til þess að
bakteríur og veirur nái sér á strik.
Ólífulaufsþykknið er talið draga ur
skaðsemi veira, sveppa og bakt­
ería. Draga úr bólgum og jafnvel
hemja herpessýkingar.
R
eglulega spretta fram á
sjónarsviðið nýir megr­
unarkúrar sem boða mikið
þyngdartap á stuttum tíma
sem og töfralausnir við öll­
um þeim kvillum sem menn glíma
við. Fjöldi slíkra kúra er eflaust
óteljandi svo úr nógu er að velja
fyrir þá sem vilja ýmist grennast eða
lifa heilbrigðara lífi. Nýjasta æðið er
hinn svokallaði 5:2 megrunarkúr en
hann gengur út á það að borða eðli­
lega fimm daga vikunnar en fasta
í tvo. Kúrinn er af mörgum talinn
stuðla að þyngdartapi auk þess
að hafa ýmis jákvæð áhrif á heilsu
manna. Heilbrigðisstofnun Bret­
lands, UK National Health Service,
segir þó takmarkaðar sannanir fyrir
ágæti kúrsins og hvetur fólk til að
ráðfæra sig við lækni áður en það
byrjar á honum.
Miklar vinsældir
5:2 kúrinn varð vinsæll í Bretlandi
eftir að vísindaþátturinn Horizon á
BBC2 sýndi heimildamyndina Eat,
Fast and Live Longer sumarið 2012.
Myndin fjallar er um þennan nýja
megrunarkúr og hugmyndina á bak
við hann auk þess sem ýmsar rann­
sóknir voru gerðar til að sýna fram á
ágæti kúrsins. Tilraunadýr myndar­
innar var læknirinn og sjónvarps­
maðurinn Michael J. Mosley og
segja má að árangurinn hafi ekki
látið á sér standa því Mosley missti
níu kíló á jafnmörgum vikum auk
þess sem magn bæði kólesteróls
og blóðsykurs minnkaði. Í kjölfar
hinna miklu vinsælda kúrsins í Bret­
landi breiddust vinsældir hans út til
annarra Evrópulanda og Bandaríkj­
anna og er hann nú orðinn einn um­
talaðasti megrunarkúr heims en bók
Mosley um þessi mál, The Fast Diet,
hefur slegið rækilega í gegn og varð til
að mynda mest selda bók Bretlands í
febrúar á þessu ári.
Fastað tvisvar í viku
5:2 kúrinn gengur út á það að borða
eðlilega fimm daga vikunnar en fasta
í tvo, það er að innbyrða mjög lágan
fjölda hitaeininga, en ekki á að fasta
tvo daga í röð. Á þeim dögum sem
fastað er mega konur borða 500
kaloríur en karlar 600. Mælt er með
því að skipta þeim hitaeiningafjölda
niður á þrjár máltíðir yfir daginn;
morgun­, hádegis­ og kvöldverð, en
sumir kjósa þó heldur að innbyrða
allan fjölda leyfilegra hitaeininga í
einni eða tveimur máltíðum. Þá er
mælt með því að fólk drekki mikinn
vökva þegar fastað er, svo sem vatn,
grænt te eða svart kaffi.
Umdeildur
Talsmenn kúrsins hafa ekki eingöngu
talað um mikið þyngdartap heldur
einnig jákvæð áhrif á heilastarfsemina
og þar með minni líkur á elliglöpum
og sjúkdómum á borð við Alzheimers
sem og ýmis góð áhrif á mannslík­
amann. Líkt og áður sagði er kúrinn
þó nokkuð umdeildur og telja margir
skorta nægileg sönnunargögn sem
sýni fram á að óregluleg fasta af þessu
tagi hafi í raun og veru heilsubætandi
áhrif. Það verður þó að teljast líklegt,
miðað við þær vinsældir sem 5:2 kúr­
inn hefur náð á stuttum tíma, að fleiri
rannsóknir verði gerðar á næstu árum
til að ganga úr skugga um hvaða áhrif
hann hefur í raun og veru. n
Hörn Heiðarsdóttir
blaðamaður skrifar horn@dv.is
Borðað í fimm
daga, fastað í tvo
n Umdeildur megrunarkúr nær vinsældum
Umdeildur Ekki eru
allir jafnvissir um ágæti
megrunarkúrsins.
Michael J. Mosley Mosley er einn helsti
talsmaður 5:2 kúrsins.
Prump Sykur getur
valdið vindgangi,
sem og gervisætu-
efnið sorbítol.