Hagskýrslur um landbúnað - 01.01.1972, Side 15

Búnaðarskýrslur 1964—1967
13*
ástæða til að ætla, að þar sé mikið ósamræmi milli fram lagðrar vinnu
og reiknaðra slysatryggðra vinnuvikna.
Það skal tekið fram, að kona í óvígðri sambúð með bónda er ekki
slysatryggð í landbúnaði, nema að svo miklu leyti sem hann tilgreinir
í framtali, að hún vinni við búið. í framkvæmd reiknast stærri eða
minni hluti af ársvinnu þessara kvenna til heimilisstarfa við ákvörðun
slysatryggingar. Eins er í þessu sambandi farið með vinnu hjúa á
bændabýlum.
Auk þessa ágalla, að eiginkonur bænda eru sjálfkrafa slysatryggðar
með 52 vikuin í landbúnaði, hvort sem þær vinna í honum eða ekki,
er hér um að ræða annan verulegan vankant. Hann er sá, að atvinnu-
rekendur í landbúnaði eru teknir í slysatryggingu með 52 vinnuvikur
á ári, án tillits til þess hvort þeir hafa verið við störf í öðrum atvinnu-
greinum á vinnuárinu eða ekki. Hér kemur einnig til t. d. vinna við
eigin húsbyggingu o. þ. h. Vinnutimi við öll slík störf utan land-
búnaðar ætti að sjálfsögðu að koma til frádráttar vinnutíma við bú-
rekstur, en grundvöllur er ekki fyrir hendi til að framkvæma þá að-
greiningu. Af þessum sökum eru slysalryggðar vinnuvikur i heild of-
taldar sem svarar þessari tvítalningu, og slysatryggðar vinnuvikur í
Iandbúnaði eru þá einnig oftaldar að sama skapi.
Ljóst er af framan sögðu, að notagildi talna um slysatryggðar vinnu-
vikur í landbúnaði er takmarkað, einkum að því er varðar hlutdeild
landbúnaðar í mannaflanum í heild. En þar eð uppgjör slysatryggðra
vinnuvikna í landbúnaði er með sama hætti ár eftir ár hjá skattyfir-
völdum, gefur samanburður milli ára sæmilega mynd af hlutfalls-
legum breytingum mannafla við landbúnað.
Hlutdeild slysatryggðra vinnuvikna i landbúnaði í landsheildartölu
þeirra, hefur verið sem hér segir hvert áranna 1963- -67, í hundraðs-
hlutum: 1963 1964 1965 1966 1967
a) Vinnuvikur eiginkvenna bænda
meðtaldar 17,1 16,0 15,8 15,8 15.8
b) Vinnuvikur eiginkvenna bænda taldar að hálfu leyti c) Vinnuvikur eiginkvenna bænda 14,7 13,8 13,7 14,0 14,1
ekki meðtaldar 12,2 11,4 11,6 12,1 12,2
Við útreikning á hlutföllum b) og c) hefur tala eiginkvenna bænda
verið áætluð sem hér segir: 1963 : 4 000 (þ. e. 208 þús. vinnuvikur),
1964: 3 900, 1965: 3 750, 1966: 3 350 og 1967: 3 250. Allmikill munur er
á hlutföllum í línu a) og línu c) og hlutdeild landbúnaðarins i mann-
afla þjóðfélagsins er einhvers staðar þar á milli. í línu b) er farinn
millivegur. Þar er gert ráð fyrir, að sem svarar helmingi af reiknuðum
slysatryggðum vinnuvikum eiginkvenna bænda sé við bústörf (hey-
skap, mjaltir, gjöf og fl.). Ef til vill er hluti landbúnaðarins hér eitt-