Hagskýrslur um iðnað - 01.01.1958, Blaðsíða 36

34*
Iðnaðarskýrslur 1953
uin um að ræða húsgagnasmiði og húsgagnabólstrara, en jafnframt húsasmiði,
beykja, myndskera o. fl. í annarri greininni eru það aðallega prentarar (við setn-
ingu og prentun), bókbindarar og prentmyndagerðarmenn (ljósmyndarar og prent-
myndasmiðir). Tæplega 96% karla meðal verkafólks í þeim greinum hafa iðnrétt-
indi eða eru við iðnnám. í þriðju greininni er einkum um að ræða járniðnaðar-
menn alls konar (járnsmiðir, eirsmiðir, ketil- og plötusmiðir, málmsteypumenn,
vélvirkjar og rennismiðir), blikksmiði, mótasmiði og skriftvélavirkja. 1 fjórðu
greininni eru aðallega bifvélavirkjar, bifreiðasmiðir, skipa- og bátasmiðir og vagna-
smiðir.
Þær aðalgreinar iðnaðarins, sem böfðu enga iðnlærða menn í þjónustu sinni
árið 1953, eru drykkjarvöruiðnaður og tóbaksiðnaður, en fáir iðnlærðir menn starfa
við vefjariðnað (aðallega netagerðarmenn), pappírsiðnað, skinna- og leðuriðnað
(aðallega sútarar, reiðtygja- og aktygjasmiðir), gúmiðnað, kemískan iðnað (einkum
menn með réttindi í járniðnaði) og steinefnaiðnað (einkum steinsmiðir, leirkera-
smiðir og speglagerðarmenn).
í matvælaiðnaði öðrum en drykkjarvöruiðnaði eru tiltölulega fáir iðnlærðir
menn, nema í brauð- og kökugerð, þar sem rúmlega 78% karla meðal verkafólks
eru iðnlærðir eða iðnnemar (bakarar). 1 3 öðrum greinum matvælaiðnaðarins eru
nokkrir iðnlærðir menn, þ. e. í kjötiðnaði (kjötiðnaðarmenn), mjólkuriðnaði (mjólk-
fræðingar) og fískiðnaði (menn með réttindi í járniðnaði o. fl.). Allmargt iðnlærðra
manna starfar að skógerð, fatagerð og framleiðslu annarra fullunninna vefnaðar-
muna, svo sem skósmiðir (að skóviðgerðum vinna eingöngu iðnlærðir menn og iðn-
nemar), klæðskerar, liattasaumarar, kjólasaumarar, feldskerar og reiða- og seglasaum-
arar. Við smíði og viðgerðir rafmagnstækja er einnig allmargt iðnlærðra manna, eink-
um rafvélavirkjar, rafvirkjar og útvarpsvirkjar, og í „öðrum iðnaði“ kveður mest að
gull- og silfursmiðum og úrsmiðum.
Þá hafa verið nefndar allar löggiltar iðngreinar hér á landi í árslok 1953, sem
einhverja þýðingu höfðu fyrir þær atvinnugreinar, sem iðnaðarskýrslurnar ná til.
Hins vegar voru ýmsar aðrar löggiltar iðngreinar um þetta leyti, sem einkum höfðu
þýðingu fyrir byggingarstarfsemi og þjónustustarfsemi, og skulu þær nú taldar upp:
Flugvélavirkjun (flugvélaviðgerðum er sleppt úr þessum skýrslum, þótt þær teljist
til iðnaðar eftir ISIC), framreiðsluiðn, gaslagning, hárgreiðsluiðn, hárskera- og
rakaraiðn, hljóðfærasmíði (telst til iðnaðar skv. ISIC, en er sleppt hér), leturgröftur,
ljósmyndun, matreiðsla, málaraiðn, múrun, pípulögn, tágariðn og veggfóðrun. Raf-
virkjun og liúsasmíði liafa einnig miklu meiri þýðingu við byggingarstarfsemi en í
iðnaði, þótt nokkrir liúsasmiðir og rafvirkjar vinni hjá iðnaðarfyrirtækjum.
í 8. yfirliti er upplýst tala iðnnema í einstökum löggiltum iðngreinum í
árslok 1953, skv. upplýsingum Iðnfræðsluráðs.
Samkvæmt því yfirliti hafa 1 037 iðnnemar með staðfestan námssamning verið
við nám í árslok 1953, en sennilega hafa 50—80 námssamningar verið gerðir
seint á árinu og ekki verið staðfestir, þegar skráin var samin.
Af 724 iðnnemum í Reykjavík eru 224 við nám í greinum byggingarstarfsemi
og þjónustustarfa, sem ekki eru talin til iðnaðar í þessum skýrslum. Ætla má því,
að um 500 iðnnemar hafi verið starfandi í hinum ýmsu greinum iðnaðarins í Reykja-
vík í árslok 1953, skv. skýrslu Iðnfræðsluráðs. í iðnaðarskýrslunum eru þeir taldir
491, svo að liér virðist lítið bera á milli, þótt tölur iðnaðarskýrslnanna séu að nokkru
leyti áætlaðar. Sé reiknað með því, að skiptingin milli iðnnema við iðnað annars
vegar og byggingarstarfsemi og þjónustustörf hins vegar sé svipuð í Reykjavík
og utan Reykjavíkur, þá ættu 216 af 313 iðnnemum utan höfuðstaðarins að vinna