Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1911, Side 65

59
Hrossaeignin 1909 sundnrliðasl þannig:
Fullorðin hross .................................
Tiyppi......,......................................
Folöld .......................................... __________
Samtals 44372
Hross að folöldum meðtöldum liafa verið á hvert 100 manns á landinu:
29709
11533
3130
1703
1770
1849
53
71
63
1896—00
1905
56
61
Hrossaeignin sj’nist hafa gengið upp og niður frá 53 hrossutn og upp í 70
hross á hvert 100 manns. Eflir því sem fleira fólk á heima í kaupstöðum hlýtur
hrossaeigninni á hvert 100 manns að fækka.
5. Eignin, jarðirnar, nautgripirnir, fjenaðurinn og hrossin voru metin lil
peningaverðs í LHSIv 1907 bls. 42—43, og verða þeir sem vilja sjá hvernig það er
melið iil peningaverðs, að leila þess þar, en aðal-upphæðirnar voru þcssar:
Jarðir ........................................ 12700 þús. kr.
Nautpeningur ................................... 2071 — —
Sauðfjenaður og geiíur.......................... 7641 — —
Hross .......................................... 2979 — —-
Samtals 25391 þús. kr.
eða 251/2 miljón króna.
1909 er sauðljenaðurinn töluvert meira virði, en hjer er talið.
III. Ræktað land o. fl.
1. Túnin eru fyrst og fremst ræktað land, þau eru sljettuð, ræktuð með
áburði, og gefa af sjer bezta gras, sem er selt við all-háu verði. Flæðiengi eru
ræktað land, þau eru ræktuð með vatni og eru grasgefnustu engi næsl túnum.
Matjurlagarðar eru ræktað land vanalega rækilega girt, og gefa af sjer jarðepli og
rófur og ýmislegt grænmeti. Enginn getur efað að skógur, sem tekinn er til rækt-
unar er ræktað land, og annar skógur sem höggvinn er lil eldsneylis eða til viðar
(áreflis) er til mikillar nytsemdar eins og ræklað land er, fyrir utan þau áhrif, sem
skógur liefur á loftslagið og grasvöxtinn. Skógur liefur þess vegna í skýrslunum
verið talinn sem rældað land.
Þeir sem kunnugir eru búnaðarhögum á landinu álíta, að túnin sjeu ekki
fulltalin í skýrslunum, og slyðja það við löðuna, sem af þeim kemur. Búfræðingar
álila, að af dagsláttunni komi upp og niður 9 hestar af töðu, og cftir því liefðu
lúnin 1909 ált að vera 82 þúsund dagsláttur, en eru naumast 60 jjúsund dagslátlur.
I’ótt 10 hestar væru gerðir af dagsláttunni 1909 ætlu túnin að vera 74 þúsund
dagsláttur.
Túnin liafa verið talin i skýrslunum:
1886—90 meðaltal ... 33000 vall.dagsl. 10522 hektarar (teigar)
1891-
1901-
1906
1907
1908
1909
00 —
-05 —
44000
53900
57881
57747
57698
58874
14029
17202
18472
18749
18423
18781