Húnavaka - 01.05.2012, Síða 71

H Ú N A V A K A 69
að kynnast því hve brögðóttar mýs geta verið. Það þekktum við líka mætavel á
Húnsstöðum. Ef mýs komust ekki í brauðið þá nöguðu þær sig gegnum
mjölpokana í skemmunni og einu sinni komust þær í haframjölsskúffuna og
skildu þar eftir sig óræk verksummerki.
Húnsstaðabærinn gamli var á þremur hæðum; kjallarinn var niðurgrafinn,
uppi voru loftin tvö undir súð en það sem var þar á milli hét ekki neitt. Aldrei
hefði flögrað að okkur að kalla það jarðhæð, hvað þá fyrstu hæð. Ítök músanna
voru mismikil eftir hæðum. Þær höfðu sig töluvert í frammi í kjallaranum en
æ minna eftir því sem ofar dró. Þetta átti við innan veggja. Sjálfir voru
veggirnir trégrind með borðviði og tjörupappa utanvert, þilvegg innanvert en
þar á milli var reiðingstorf til einangrunar. Það var orðið gamalt og gisið. Þetta
er sá staður veraldarinnar sem kallaður er milli þils og veggjar og þar voru ríki
músanna.
Við Húnsstaðafólkið áttum aldrei erindi inn úr þilinu og hversu mjög sem
hugur kattarins stóð til heimsóknar þangað var honum það fyrirmunað. Það
hefur alla tíð verið gæfa músakynsins að kettir komast ekki inn um músarholur.
Eftir áratuga langa búsetu höfðu margar kynslóðir húsamúsa gert sér þægilegar
íbúðir í torfinu og alið upp sterka húnvetnska músastofna. Það er þeim
hægðarleikur því meðgangan er innan við mánuður. En framar öðru höfðu þó
mýsnar lagt vegi og jarðgöng um reiðinginn.
Ég svaf uppi á suðurloftinu. Þangað upp flutti ég sjö ára gamall þegar
afasystir mín dó árið 1954 og þar svaf líka Jón afi minn. Suðurloftið var undir
súð. Afi svaf við suðurvegginn, ég við norðurvegginn. Á milli okkar var
glugginn og sneri til vesturs. Út um hann mátti að vísu sjá skýjabakka úti á
Húnaflóanum en ferðamenn voru þá hættir að ríða yfir Laxána á vaðinu. Á
austurveggnum var hins vegar klukka sem afi dró upp á hverju kvöldi. Það
hafði hann gert á að giska sautján þúsund sinnum svo kringum lykilgatið var
máluð skífan orðin litlaus af núningnum.
Við fótagaflinn hans afa stóð skatthol sem hann hafði keypt á uppboði
kringum aldamótin 1900. Afi kallaði svoleiðis uppboð alltaf „aksjón“ og það
kom blik í augun á honum þegar hann talaði um „aksjónir“. Mig grunaði að
fáar skemmtanir í heiminum mundu jafnast á við „aksjón“.
Yfir höfðalaginu hans var útvarpstæki. Útvörp voru kölluð viðtæki á þessum
árum en ég vissi aldrei við hvað þau voru tæki. Úr útvarpinu tók afi skeytin.
Upp að útvarpinu hölluðust nokkrar bækur og ein þeirra hét Árin og eilífðin
og var eftir Harald Níelsson. Þær voru ekki þarna af því afi væri einlægt að
lesa í þeim heldur höfðu þær lent þarna einhvern tíma og þetta hafði orðið
þeirra staður. Hvaðeina á Húnsstöðum átti sinn stað en það þurftu ekki
endilega að vera mjög haldbær rök fyrir því hver sá staður var.
Um nokkurra missera skeið var þarna í hillunni, hjá útvarpinu og Árunum
og eilífðinni, flaska af Carlsberg-bjór með smelltum tappa. Þessa bjórflösku
hafði einhver gestur gefið afa mínum en af því hann var ekkert fyrir
bjórdrykkju og alls ekki að tilefnislausu þá stakk hann flöskunni þarna inn í
hilluna og tíminn leið. Þó afi væri skeytingarlaus um þessa góðu gjöf var því
öðruvísi háttað um mig. Ég taldi meinlaust að bretta aðeins upp á tappann svo