Lögmannablaðið - 01.12.2010, Page 28

28 lögMannaBlaðið tBl 04/10
eftiR maRGRa ÁRa réttaróvissu hefur
evrópudómstóllinn í nýlegu máli akzo
nobel Chemicals ltd. og akcros
Chemicals ltd. gegn framkvæmda­
stjórninni1 skorið úr um það að gögn
milli innanhússlögmanna og fyrirtækja
njóti ekki sömu verndar við húsleit og
haldlagningu framkvæmdastjórnarinnar
og gögn milli sjálfstætt starfandi
lögmanna og skjólstæðinga þeirra.
dómurinn rennir þannig traustum
stoðum undir núverandi málsmeð­
ferðarreglur fram kvæmdastjórnarinnar
við hald lagningu í samkeppnismálum.
Þess er að vænta að eftirlitsstofnun efta
(eSa) muni fylgja þeim reglum við
húsleit og haldlagningu eSa á Íslandi
þegar um er að ræða meint brot á
samkeppnisreglum eeS­samningsins.
Málavextir
Árið 2003 gerði framkvæmdastjórn
evrópusambandsins húsleit hjá m.a.
fyrirtækinu akzo nobel vegna rann­
sóknar á meintu broti á sam keppnis­
reglum. Þegar fulltrúar framkvæmda­
stjórnar innar gerðu sig líklega til þess
að leggja hald á tölvupósta milli innan­
hússlögmanns og annarra starfs manna
sama fyrirtækis var því haldið fram af
hálfu fyrirtækisins að gögnin væru
undanþegin þar sem þau féllu undir
trúnaðarsamband lögmanns og skjól­
stæðings. Gögnin voru því sett í umslag
sem síðan var innsiglað þar til dómstóll
gæti metið stöðu þeirra.
Þegar málið var flutt á fyrsta dómstigi
evrópudómstólsins vonuðu margir
innan hússlögmenn að dómstóllinn
myndi hverfa frá fordæmi sínu í máli
am & S gegn framkvæmdastjórninni frá
19822 og slá því föstu að takmarkanir
á haldlagningu vegna trúnaðar sam­
bandsins næðu ekki aðeins til gagna
milli sjálfstætt starfandi lögmanna og
skjólstæðinga þeirra, heldur einnig til
gagna milli innanhússlögmanna og
fyrirtækja. Það olli því mörgum von­
brigðum þegar dómstóllinn staðfesti
fyrri túlkun sína frá máli am & S með
dómi í máli akzo ofl. gegn fram­
kvæmdarstjórninni.3
Það kom því ekki á óvart þegar
þessari niðurstöðu var áfrýjað til annars
dómstigs evrópudómstólsins. Þar
staðfesti síðan fjölskipaður dómur (13
dómarar) þann 14. september sl. að
takmarkanir á haldlagningu vegna
trúnaðarsambandsins nái aðeins til
gagna milli sjálfstætt starfandi lögmanna
og skjólstæðinga þeirra en ekki til gagna
milli innanhússlögmanna og fyrirtækja.
takmörkunin, sem hefur verið gagnrýnd
mikið, er því óumdeild í dag.
rökstuðningur dómstólsins
Í rökstuðningi vísar dómstóllinn til
niðurstöðu sinnar í máli am & S og
undirstrikar að gögn milli lögmanna og
skjólstæðinga séu vernduð samkvæmt
evrópurétti að því gefnu að eftirfarandi
skilyrði séu uppfyllt.
Í fyrsta lagi verði gögnin að tengjast
rétti skjólstæðings til þess að halda uppi
vörnum í máli með vísan til grund­
vallarreglunnar um réttindi allra til
þess að geta haldið uppi vörnum í
máli.
Í öðru lagi verði gögnin að eiga rót
sína að rekja til samskipta sjálfstætt
starfandi lögmanna við skjólstæðinga
sína. Í því sambandi leggur dómstóllinn
ríka áherslu á það að innanhússlögmenn
séu bundnir skjólstæðingi sínum með
vinnusambandi. Þó að innanhússlögmaður
sé félagi í lögmannafélagi síns heimalands
og lúti þar með siðareglum þess félags
þá nýtur hann ekki sama sjálfstæðis í
sínu starfi eins og sjálfstætt starfandi
lögmenn. Samkvæmt dóminum hefur
innanhússlögmaður þess vegna tak­
markaðra svigrúm til þess að bregðast
við ef upp koma hagsmunaárekstrar
milli siðareglnanna og markmiða síns
vinnuveitenda.
evrópudómstóllinn segir sitt síðasta orð
deila um haldlagningu á gögnum sem falla undir trúnaðar­
samband lögmanns og skjólstæðings
UMfjöllUn
MArGrét GUnnArsdóttir AdVoKAt, ll.M