Öldrun - 01.11.2007, Blaðsíða 15

1
ÖLDRUN – 25. árg. 2. tbl. 2007 www.oldrun.net
Fyrri námstefna Öldrunarfræðafélagsins árið 2007 í
samvinnu við Endurmenntun Háskóla Íslands, fjallaði
um mismunandi búsetuform eldri borgara.
Velt var upp spurningum um lífsgæði og fjölbreytni
í þjónustu.
Tólf fyrirlesarar fluttu erindi á þessari námstefnu, sem
stóð heilan dag.
Jórunn Frímannsdóttir, borgarfulltrúi í Reykjavík,
setti námstefnuna fyrir hönd Vilhjálms Þ. Vilhjálmssonar,
borgarstjóra.
Tómas Helgason, læknir, flutti fyrsta fyrirlesturinn: Hvað
eru lífssgæði? Hann fjallaði um mismunandi mat á lífs­
gæðum. Hægt væri að meta efnisleg lífsgæði hlutlægt,
til dæmis: Áttu mikið af peningum? Eða hvað áttu marga
bíla? Persónubundin lífsgæði eru metin huglægt, þá er
spurt um líðan og lífsfyllingu. Góð heilsa, afkoma, öryggi,
sjálfstæði og svefn eru þeir þættir sem vega þyngst þegar
fjallað er um lífsgæði.
Síðan kynnti hann mælitæki, HL­prófið, sem er þýtt, stað­
fært og staðlað mælitæki.
Heilsutengd lífsgæði eru metin með HL­prófinu, sem
er næmt fyrir breytingum á heilsu. Þar eru metin líðan
og lífsfylling með hliðsjón af heilsufari, sjúkdómum og
meðferð. Heilsutengd lífsgæði eða HL­prófið (IQL) skipt­
ist í 12 þætti og er 32 spurningar.
Steinunn K. Jónsdóttir, félagsráðgjafi, fjallaði um
sérhannað húsnæði fyrir eldri borgara. Þar kom fram að
stefna Evrópusambandsins í húsnæðismálum og umhverf­
ismálum er hluti af lýðheilsustefnu. Eldri borgurum sé
gert kleift að búa í því umhverfi sem þeir velja og líður vel
í. Þjónustan og umönnunin sé flutt til fólksins.
Áherslur heilbrigðis og tryggingamálaráðuneytis árið
2006 voru að endurskoða þyrfti lög um málefni aldraðra
með tilliti til að verkaskipting og ábyrgð væri skýr og sjálf­
stæð búseta aldraðra studd.
Einnig þarf að endurskoða vistunarmat, endurskoða þarf
forsendur daggjalda, fjölga þarf hjúkrunarrýmum og bæta
þjónustu á stofnunum. Það er m.a. gert með því að gera
endurbætur á húsnæði, koma á viðmiðum um innra starf
og auka hlutfall fagmenntaðs starfsfólks
Líney Úlfarsdóttir, sálfræðingur, flutti fyrirlestur sem
nefndist: Viðmót, viðhorf og þekking starfsfólks í öldr­
unarþjónustu. Þar kom hún inn á að þeir sem starfa með
öldruðum hafi flestir jákvæð viðhorf til aldraðra. Allt gengi
vel meðan hinn aldraði væri til þess að gera frískur. Síðan
færu málin að flækjast ef líkamleg og ekki síst andleg
veikindi sæktu að. Það að missa stjórnina getur verið
afskaplega þungbært og er þekktur áhættuþáttur í þróun
þunglyndis. Starfsfólk þarf að vera meðvitað um mikilvægi
sjálfræðis og alltaf þegar kostur er, gefa valmöguleika.
Einnig benti hún á mikilvægi lífssögunnar í umönnun
fólks. Nauðsynlegt er fyrir starfsfólk að sækja sér fræðslu,
sérstaklega þegar samskipti eru erfið, því það að skilja
orsök vandans getur gert afleiðingar skiljanlegri og gefið
hugmyndir að lausn hans.
Sigrún Þórarinsdóttir, félagsráðgjafi á Þjónustumiðstöð
Laugardals og Háaleitis, kynnti Forvarnarvinnu ­ Lífsögu­
hópa og skipulagðar heimsóknir. Markmið þess verkefnis
var að koma á tengslum milli eldri borgara og fagaðila í
öldrunarþjónustu, veita upplýsingar og ráðgjöf. Einnig að
greina áhættuþætti og þörf fyrir aðstoð.
Lífssöguhópar eru lokaðir umræðuhópar, fimm til sex
vikur í senn. Alltaf á sama tíma á sama stað. Þar eru fimm
til sex þátttakendur undir leiðsögn hópstjóra. Hóparnir
eru hugsaðir til að rjúfa félagslega einangrun og vinna á
einmanaleika.
Elín Sigurðardóttir, þátttakandi í lífssöguhópi greindi
síðan frá reynslu sinni af slíkum hópi.
Guðrún Hafsteinsdóttir, iðjuþjálfi, flutti fyrirlestur um
hvernig iðjuþjálfun getur haft áhrif á lífsgæði. Hún fjallaði
m.a. um sjálfgefin lífsgæði, úrræði á heimilum, hindranir
í þjóðfélaginu, trú á eigin áhrifamátt skjólstæðinga, heilsu­
vernd aldraðra og reynslusögur. Framtíðarsýn Guðrúnar
var að fá fleiri iðjuþjálfa til starfa hjá heilsugæslunni, efla
þverfaglegt samstarf fagfólks um heilsuvernd aldraðra,
koma á samstarfsfundum með eldri borgurum og fá
samkeppni í heimaþjónustu.
Birna Sigurðardóttir, félagsráðgjafi hjá Velferðarsviði
Reykjavíkurborgar, greindi frá rannsókn sem var gerð til
að skoða hug fólks til þess að gera breytingar á húsnæði
sínu með það að leiðarljósi að geta búið lengur heima
og þurfa ekki að fara í þjónustuíbúð eða í dvalarrými.
Þar voru helstu niðurstöður þær, að til þess að fólk geti
búið lengur heima þyrfti að setja upp lyftur þar sem stigar
eru, skipta út baðkari fyrir sturtu og fjarlægja þröskulda.
Margir myndu vilja nýta sér öryggissíma. Fólk vill búa
sem lengst heima, en óttinn við biðlista, þ.e. að komast
ekki í þjónustu þegar þörf verður á, ýtir fólki af stað of
snemma.
Soffía Egilsdóttir, félagsráðgjafi, fjallaði um fjölbreytni í
búsetu. Þjóðfélagið er í sífelldri mótun og vaxandi kröfur
eru uppi um valmöguleika. Soffía kynnti m.a. “Leve bo” þar
sem áhersla er lögð á að brjóta niður stofnanapýramídann
Námstefna ÖFFÍ 1. mars 2007
Lífsgæði í búsetu
FRÆÐSLA OG SÍMENNTUN Í ÖLDRUNARGEIRANUM