Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2008, Blaðsíða 25

23
Tímarit um menntarannsóknir, 5. árgangur 2008
framhaldsskólastigi og gefa þessar niðurstöður
vísbendingar um það á hvaða aldursbili dragi
úr áhuga á list- og verkgreinum.
Bóklegu greinarnar sem spurt var um fylgja
nokkuð öðru mynstri en list- og verkgreinar.
Áhugi á stærðfræði breytist lítið milli 6. og
9. bekkjar en hann er reyndar ekki mikill í 6.
bekk. Áhugi á erlendum málum helst nokkurn
veginn hjá stúlkum en minnkar hjá piltunum í
9. bekk. Rannsóknir hafa bent til meiri áhuga
stúlkna en pilta á tungumálanámi (Anderman
og Midgley, 1997). Þess ber að geta að kennsla
í erlendum málum er einkum í ensku en
þegar komið er í 9. bekk hefur danska bæst
við enskunámið. Minnstur áhugi 6. bekkinga
virðist vera á íslensku en um 44% þeirra
segjast hafa áhuga á að læra hana. Vinsældir
íslensku minnka milli 6. og 9. bekkjar og það
heldur meira hjá stúlkum en piltum.
Það vekur athygli hve mikil samsvörun er
á milli mats nemendanna og foreldra þeirra
á sambærilegum spurningum um námsáhuga.
Samkvæmt mati foreldranna kemur einnig fram
mikill kynjamunur, þ.e. þeir meta námsáhuga
drengja jafnan minni en stúlkna. Mikil umræða
hefur verið á síðustu árum um slakt gengi og
lítinn áhuga drengja á skólanámi. Það má velta
því fyrir sér hvort sá mikli kynjamunur sem
finnst í þessari rannsókn sé að einhverju leyti
afleiðing þessarar umræðu, þ.e. að kennarar og
foreldrar vænti ekki mikils áhuga og árangurs
af drengjum, en eins og bent er á í skýrslu
OECD (2000) skipta væntingar miklu máli um
nám barna og unglinga. Það er alvarleg staða ef
litið er á það sem sjálfsagðan hlut að piltar séu
áhugalausir og lítt til þess fallnir að ná árangri
í skóla. Ef viðhorf sem þessi eru ríkjandi er
hætt við því að drengirnir missi trú á getu
sinni til skólanáms. Sömu drengir geta aftur á
móti verið áhugasamir og náð góðum árangri á
ýmsum sviðum utan skólans þar sem þeir hafa
trú á eigin getu.
Niðurstöður þær sem kynntar eru í þessari
grein eru fyrst og fremst lýsandi, þ.e. þær
draga upp mynd af því hvað nemendum á
ólíkum aldri finnst um námið og skólastarfið
og hvað vekur áhuga þeirra. Hafa skal í huga
að úrtakið er afmarkað við fjóra aldurshópa
nemenda og foreldra þeirra í átta grunnskólum.
Alhæfingargildi niðurstaðna er því ekki það
sama og ef notað hefði verið slembiúrtak.
Auk þeirra niðurstaðna sem kynntar hafa
verið var safnað í rannsókninni upplýsingum
um bakgrunn nemenda, bæði frá þeim sjálfum
og foreldrum þeirra, auk upplýsinga um viðhorf
kennara, foreldra og barnanna sjálfra til ýmissa
þátta í skólastarfinu. Í frekari úrvinnslu á
fyrirliggjandi upplýsingum verður forvitnilegt
að kanna hvaða þættir í viðhorfum nemenda,
kennara og foreldra tengjast námsáhuga
nemenda.
Abstract
Motivation of students in eight basic schools
in Iceland
Student motivation is one of the premises for
achievement and success. Green et al (2007),
Nurmi and Aunola (2005), and Tempelaar et al.
(2007) point out that relatively little research
is available on changes in student motivation
during elementary and high school levels,
nor on motivation towards studying different
subject areas. Similarly, very little research
is available on Icelandic students and their
motivation towards learning.
Method
In this study, the motivation of students in
grades 1, 3, 6 and 9 in eight Icelandic basic
schools (age 6–16) was examined towards
schooling and studying different subject areas.
Four of the schools were located in the greater
Reykjavík area and four in rural areas. A
contract was made with the eight schools
regarding assistance in collecting permits from
parents regarding their children’s participation
in the study, as well as collecting questionnaires
from parents. Questionnaires were devised and
administered to students in grades 1, 3, 6 and 9,
and to their parents. A review of the literature
on student motivation served as the basis for
conceptualizations and the construction of
questions for the questionnaires. The questions
Námsáhugi nemenda í grunnskólum