Peningamál - 01.05.2000, Blaðsíða 33

Peningamál - 01.05.2000, Blaðsíða 33
32 PENINGAMÁL 2000/2 festingarkosta. Sparifjáreigendur eru í vaxandi mæli að breytast í fjárfesta. … duga ekki til fjármögnunar … Innlánin ein sér duga ekki til fjármögnunar lánastofn- ana. Frá lokum árs 1996 til loka árs 1999 lækkaði hlutfall innlána af útlánum viðskiptabanka og spari- sjóða úr 80% í um 65%. Önnur fjármögnun hefur þurft að fylla það skarð sem hefur skapast. … og því er meira sótt á markað Í stað innlána hafa á undanförnum árum í vaxandi mæli komið erlendar lántökur og verðbréfaútgáfa á innlendum og erlendum mörkuðum. Sérstaklega var sótt fé á erlenda markaði á liðnu ári eins og árið áður. Erlendar lántökur viðskiptabanka og sparisjóða hækkuðu um 51% á síðasta ári en hækkunin hjá fjár- festingarbönkunum var 38%. Hlutfall erlendra lána af útlánum og markaðsskuldabréfum í lok ársins var 35% hjá viðskiptabönkum og sparisjóðum en hlutfall fjárfestingarbankanna var 70%. Sú mikla aukning sem hefur verið í erlendum endurlánum íslenskra lánastofnana skýrist að miklu leyti af lægri vöxtum erlendra lána en innlendra. Til samanburðar má nefna að ávöxtunarmunur á inn- lendum og erlendum millibankamarkaði var 3,45 prósentustig í upphafi ársins 1999 en 5,90 í lok þess.4 Við bætist styrking íslensku krónunnar gagnvart gjaldeyriskörfunni sem nam 2,76% á síðasta ári. Afleiðingin er að fyrirtæki, sveitarfélög og einstakl- ingar hafa aukið lántökur sínar í erlendri mynt. Áhyggjuefni er að í hóp lántakenda hefur bæst fjöld- inn allur sem áður fyrr fjármagnaði sig eingöngu í íslenskum krónum og hefur ekki tekjur í erlendri mynt. Þessir aðilar taka því gengisáhættu samhliða ávinningi af lækkun vaxtaútgjalda. Lánastofnanirnar sjálfar eru bundnar takmarkandi reglum um eigin gengisáhættu sem Seðlabankinn setur en geta orðið fyrir útlánatöpum ef viðskiptamenn þeirra geta síðar meir ekki staðið í skilum. Skuldbindingar utan efnahags hafa aukist Auk ábyrgða og annarra hefðbundinna skuldbindinga utan efnahags hafa á síðustu árum bæst við skuld- bindingar vegna afleiðuviðskipta með gjaldeyri og vexti. Í ársskýrslum banka og sparisjóða má sjá um- fangið í eignum og skuldum vegna slíkra samninga og jafnframt reiknað útlánaígildi þeirra. Útlána- ígildið er áhættumæling sem gefur vísbendingu um umsvifin en ræðst ekki síður af því hversu langir samningarnir eru. Þeim mun lengri sem samningarnir eru, þeim mun meiri áhætta og hærra útlánaígildi. Útlánaígildi vaxta- og gjaldeyrissamninga vegið með mótaðilaáhættu hækkar milli ára úr 1.804 m.kr. í 3.265 m.kr. í lok liðins árs. Þetta er 81% aukning. Eigið fé eykst … Hækkun eigin fjár viðskiptabankanna var 4.272 m.kr., sparisjóðanna 2.305 m.kr. og fjárfestingar- bankanna 2.005 m.kr. Sem viðmiðun við eigið fé er litið til áhættugrunns, sem er deilitala eiginfjárhlut- fallsins. Áhættugrunnurinn tekur til heildareigna en jafnframt liða utan efnahags. Sá áhættugrunnur hefur hækkað verulega á síðustu árum í þeirri þenslu útlána og stöðutöku sem bankar og sparisjóðir hafa tekið þátt í. … að hluta vegna víkjandi lána … Til að mæta auknum umsvifum og afleiðingum þeirra í hækkun áhættugrunns hafa lánastofnanir nýtt sér möguleika á útgáfu víkjandi lána sem telja má til eigin fjár samkvæmt ákveðnum reglum. Á liðnu ári tóku allir viðskiptabankarnir slík lán og Kaupþing gaf út nýtt hlutafé. Fjármögnun innlánsstofnana 1995 1996 1997 1998 1999 0 20 40 60 80 100 % Innstæður Verðbréfaútgáfa Erlent lánsfé til endurlána Mynd 2 Hlutfallsskipting 4. Ávöxtunarmunur 3ja mánaða millibankavaxta á Íslandi og sambæri- legra vaxta í viðskiptalöndum veginna með gjaldeyrisvog krónunnar.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63

x

Peningamál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Peningamál
https://timarit.is/publication/1144

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.