Skírnir - 01.01.1970, Side 131

SKÍRNIR NÁTTÚRULÝSINGAR í ÍSLANDSKLUKKUNNI
125
Rigningin kemur einnig við sögu Magnúsar í Bræðratungu þótt
beinum samskiptum hans við votviðri sé tæpast lýst beinlínis. En
hún er notuð í tengslum við drykkjutúra hans og áhrif þeirra á heim-
ili hans og fjölskyldu, til að undirstrika þá hrörnun húsakynna og
heimilislífs sem er samferða ofdrykkju. Heimafyrir er húsbóndinn
vinnusamur og dyttar að húsum og amboðum en drykkjuástríðan
dregur hann á burt með svo snöggu og mögnuðu aðdráttarafli að
verkfærin liggja eftir í spónahrúgunni, rétt eins og manninum hafi
ekki gefizt tóm til að leggja þau frá sér heldur hafi þau fallið úr
höndum hans á þeirri svipstund þegar viljinn hætti að hlýða mann-
inum og tilheyrði Bakkusi. Slík ástríða er reiðubúin að skilja eftir
heimili eiganda síns jafnhátt grundinni. Jafnframt minnir lýsingin
sterklega á lýsinguna á dómhúsi landsins sem fyrr var vitnað til,
nema hvað í þessu dæmi skín landið ekki í neinum lj óma umhverfis
hrörnunina, þvert á móti réttir það henni hj álparhönd:
Fám dögum síðar var júngkærinn horfinn, hann hlaut að hafa riðið hurt á
næturþeli, því einn morgun heyrðust ekki leingur nein smíðamannshögg. Oxin
lá í spónahrúgunni. Síðan fór aftur að rigna. Það rigndi dag og nótt með stór-
um vindum. Öll vötn lágu á löndum. Moldarveggir húsanna og torfþök héldu
áfram að uppsvelgja vatnsagann uns þau voru einn leðjuhaugur. Það lagði frá
þeim fúlan raka, kaldari en frost, inní húsin. Vilpur urðu í gaungum og bæar-
dyrum og illfært um bæinn. Húsfreya hjúfraði að sér dúnsængina og fór
ekki á fætur. Nóttin var dimm og þareftir laung. Eina nótt lak svo mikið í lofti
hennar að hún varð að breiða húð yfir sængina. Droparnir héldu áfram að
falla og hvar sem varð laut í hána komu pollar. Síðan hætti að rigna. Einn
dag í ljósaskiptunum var aftur heiðskírt veður og túngl og stjarna (Man, 112).
Á vökunni kom Magnús heim.
Tilvitnunin hér að framan lýsir að sjálfsögðu ekki aðeins veröld
Magnúsar í Bræðratungu heldur einnig heimi Snæfríðar konu hans.
En burtséð frá ofdrykkju Magnúsar samanstendur heimur hennar
ekki af illviðrum. Það er einmitt einkenni á náttúrulýsingum sem
tengdar eru Snæfríði, að þær hafa á sér stilltan og mildan svip í fullu
samræmi við þann hljóða leyndardóm sem umlykur persónu hennar.
Menn taki eftir mismun í lýsingu á koti Jóns Hreggviðssonar og um-
hverfi Snæfríðar:
Túngufljót líður fram lygnt og breitt með þúngum straumi f álum og fellur