Skírnir - 01.09.1996, Side 215

SKÍRNIR
STÓRT ORÐ HÁKOT
461
opinbera notað orðalagið sérskóli og sérskóli á háskólastigi til að
tákna þessi nýmæli og mun vera þýðing á breska heitinu college
of higher education eða H. E. college. Einnig var um skeið rætt
um sérstakt sérskólastig.b Upp á síðkastið virðist þróunin hafa
orðið sú að merking íslensku orðanna háskóli og háskólastig hafi
breyst og víkkað enda heyrist sjaldnar talað um sérskólastig.
Sameiginleg einkenni
Samkvæmt alþjóðlega viðurkenndum skilgreiningum merkir
háskóli og háskólastig menntastofnun sem meðal annars veitir
sérhæfða fræðslu námsmönnum sem áður hafa lokið formlegri
skólagöngu um 12 til 13 skólaára skeið.6 7 Að öðru leyti er fjöl-
breytni með ólíkindum í þeim stofnunum sem um ræðir.
Hér fylgir örstutt yfirlit um helstu sameiginleg einkenni
háskólastigsins eins og það er skilgreint nú á dögum á Vestur-
löndum.8
Grundvallaratriði er staða stofnunar innan fræðslukerfisins og
tengsl við önnur stig eða áfanga þess. Þá er gert ráð fyrir að 1. stig
kerfisins sé grunnstig, grunnskóli og jafnvel einnig forskóli eða
6 Að því er Jónas Pálsson fv. rektor Kennaraháskóla íslands hefur tjáð höfundi
voru menn á báðum áttum um breytingu á nafni Kennaraskólans á sínum
tíma. Einnig hefur Þorvarður Elíasson skólastjóri Verzlunarskóla Islands tjáð
höfundi að nafn skólastigs hafi þótt miklu skipta er Tölvuháskóli Verzlunar-
skólans hóf starfsemi. - Um breytingu skólastigs nokkurra sérskóla sjá G. Th.
Fox. 1990. Cocoon or Butterfly ? A study of schools that have transformed
themselves to university level education. Reykjavík, Menntamálaráðuneytið.
Þessi skýrsla fjallar einkum um Hjúkrunarbraut Háskóla íslands, Kennarahá-
skóla fslands, Samvinnuháskólann, og Tækniskóla Islands.
7 Sjá um þetta m.a. World Guide to Higher Education. 2. útg. 1982. Paris,
Unesco. Sjá einnig B. R. Clark (ritstj.). 1988. The School and the University.
Berkeley, University of California. Sjá enn fremur Jón Sigurðsson. 1989.
„Keeping Abreast of the Times. A Report of a Transformation of an Icelandic
College in the Context of Educational Administration and of Instructional
Methodology“. San Rafael, Columbia Pacific University. (Ritg. á rannsókna-
bókasöfnum.)
8 Hér er að nokkru leyti fylgt framsetningu í ofannefndri ritgerð. Sjá Jón Sig-
urðsson. 1989. „Keeping Abreast of the Times" (bls. 40-43). - Upptalning sú
sem hér fer á eftir, svo og aðrar slíkar í greininni, er ekki tæmandi og atriðum
ekki raðað eftir mikilvægi.