Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.1990, Blaðsíða 95

Ný viðhorf við biblíuþýðingar
Þessi nýju viðhorf hafa leitt til þess að fræðimenn hafa samið
hjálpargögn sem eiga að auðvelda mönnum lestur Biblíunnar. Má t.d.
nefna rannsóknir hóps fræðimanna, sem tengdir eru Westar Institute í
Sonoma í Kalífomíu. Af verkefnum sem þeir vinna að má m.a. nefna
svonefnda „Fólió Biblíu”. Ætlunin er að gefa út félagsfræðilegt og
sögulegt skýringarrit yfir Nýja testamentið ætlað leikmönnum og er nú
unnið að Lúkasarguðspjalli. Þar verða tekin fyrir ákveðin
merkingarsvið34 og reynt að tengja þau við hliðstæður í nútíma
þjóðfélögum til þess að lesandinn átti sig betur á viðbrögðum manna og
átökum í textanum.
Einnig er unnið að þýðingu Nýja testamentisins á vegum Westar
Institute sem einkum verður ætluð til kennslu.
Ný tækni hefur einnig skapað ýmsa möguleika við lestur Biblíunnar.
Rafeindatækninni hefur verið líkt við komu prentlistarinnar og hafa
menn keppst við að nýta sér hana við alla textavinnu. Nú er hægt að fá
ýmsar biblíuútgáfur í tölvutækri mynd ásamt forritum sem auðvelda
rnönnum lestur og leit í biblíutextanum. íslenska biblíuútgáfan frá 1981
er þegar til í tölvutækri mynd. Við grískudeild Harvardháskóla er unnið
að svonefndu Perseus verkefni í samvinnu við fleiri háskóla í
Bandaríkjunum. Þetta verkefni er einkum athyglisvert vegna þess að
höfundarnir notfæra sér möguleika tölvunnar. Það er byggt á
„HyperCard” hugbúnaði og gríska textasafnið frá Irvine (TLG)35 er
notað. Öllum tiltækum upplýsingum um grísk samfélög er komið fyrir á
tölvudiskum og myndböndum og er hægt að kalla þær fram þegar unnið
er með texta.
Möguleikamir sem tölvan hefur upp á að bjóða við alla textavinnu em
sífellt að koma betur í ljós.
Málfræði, mœlskurýni og stílfræði
Viss spenna ríkir milli þeirra sem vilja leggja alla áherslu á
undirbúningsnám í grísku og hebresku í guðfræðináminu og hinna sem
leggja áherslu á félagslega og bókmenntalega þætti. Gagnsemi
fornmálanáms til undirbúnings prestsstarfi hefur talsvert verið til
umræðu bæði hér á landi og erlendis. Margar guðfræðideildir hafa
dregið mjög úr kröfum um nám í grísku og hebresku. Ýmsir draga í efa
að málfræðileg greining á grísku eða hebresku geri stúdenta hæfari til að
Testament and its Social World: More on Methods and Models." Semeia 35 1986 s.
1-33. R. Rohrbaugh, "Models and Muddles. Discussions of the Social Facets
Seminar." Forum 3,2 1987 s. 23-33.
34 Heiður og skömm; átök (conflict); sveitamenning og borgarmenning; sjúkdómar og
lækningar, matur og matarsiðir, húsbændur og hjú; heimili og musteri; föst búseta og
ferðir o.fl. Sjá: Richard Rohrbaugh, „Models and Muddles. Discussions of the
Social Facets Seminar,“ Forum 3,2 1987 s. 23-33.
35 TLG er skammstöfun fyrir Thesaurus Linguae Graecae (Orðasafn grískrar tungu).
Það geymir alla gríska texta frá upphafi til 11. aldar á geisladiskum.
Háskólabókasafnið hér hefur grískan geisladisk sem hægt er að lesa af á Macintosh
tölvu.
93