Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2006, Page 37

Myndin og lýsingin af hinum líðandi þjóni er afgerandi fyrir túlkun
Gibsons á píslarsögu Krists. Það fer ekkert á milli mála að í mynd Gibsons
er Kristur hinn líðandi þjónn. Hann hræðist það sem er framundan, eins
og kemur vel fram í upphafssenunni úr Getsemane-garðinum, en hlýðnin
við vilja föðurins verður að lokum angistinni yfirsterkari og hann geng-
ur inn í hlutverk sitt, hlutverk páskalambsins, af einurð og æðruleysi. Of-
uráhersluna sem Gibson setur á blóðið ber að skilja út frá líkingunni af
páskalambinu, en einnig út frá kenningu rómversk-kaþólsku kirkjunnar
á altarissakramentinu, þar sem brauðið og vínið umbreytast í líkama og
blóð Krists.96 Þess vegna má vínið ekki fara til spillis við altarið og af sömu
ástæðum eru Maríurnar svona uppteknar við að þurrka upp blóðið sem
flæðir út um allt eftir linnulausar barsmíðarnar.97 Þessari túlkun til árétt-
ingar notar Gibson innskot úr síðustu kvöldmáltíð Krists, myndbrot af
brotningu brauðsins og blessun bikarsins sem sýnd eru á meðan á kross-
festingunni stendur.98
Það er óhætt að segja að ofbeldi og blóð gegni lykilhlutverkum í písl-
armynd Gibsons, og kannski ekki fjarri lagi að skoða tilvitnunina í þjónsl-
jóð Jesaja sem leið Gibsons til að réttlæta þá túlkun sína.99 Margt bendir til
þess að Gibson gangi út frá því að fórn Krists og kærleikur hans séu í réttu
hlutfalli við þá þjáningu sem hann tekur á sig. Þeim mun meiri þjáning
því betra. Þetta má skoðast sem skólabókadæmi um upphafningu þjáning-
arinnar, þegar þjáningin sem slík er gerð að markmiði í sjálfri sér. Margir
96 Þessi kenning kallast umbreytingarkenningin eða transubstantiation (McGrath 2001, s. 524-525). Gibson
áréttar þessa túlkun með því að sýna innskot af því þegar klúturinn er tekinn utan af brauðinu í síðustu kvöld-
máltíðinni á meðan að Kristur er sviptur klæðum við krossinn.
97 Oft hefur verið bent á að það magn blóðs sem Kristur missir við barsmíðarnar hljóti að vera mun meira en
nokkur einstaklingur geti þolað að missa.
98 Dæmi um áherslu Gibsons á blóðið er annars vegar blóðugt andlit Veróníku eftir að hún leggur klútinn sem
hún notaði til að þerra andlit Krists að sínu andliti og hins vegar blóðugt andlit Maríu Guðsmóður eftir að
hún kyssir fætur Krists á krossinum.
99 Reinhartz 2004a, s. 177.
35