Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2006, Blaðsíða 48

skoða betur hvernig unglingarnir tjá sig um lífsviðhorf sitt og gildismat og
hvað einkennir inntakið í hugmyndum þeirra og viðhorfum. Hér er ekki um
að ræða langtímarannsókn heldur viðtöl tekin á ákveðnum tímapunkti sem
gefa mynd af því hvernig unglingarnir hugsa og tjá sig um viðhorf sín og gild-
ismat á þeim tíma sem viðtölin fóru fram. Við völdum því að hafa hóp við-
mælendanna nógu stóran til að hann gæfi einhverja heildarmynd þó að um
leið sé ljóst að alhæfmgargildi niðurstaðnanna sé takmarkað í samanburði
við megindlega rannsókn með stóru úrtaki.7 Niðurstaðan varð sú að taka við-
töl við hóp unglinga í þremur grunnskólum. Tveir skólanna eru í Reykjavík,
annar í gömlu hverfi en hinn í nýrra. Sá þriðji er í sjávarþorpi úti á landi.
Af 15 unglingum sem valdir voru af handahófi í hverjum skóla svöruðu
7-9 beiðni um þátttöku jákvætt þannig að það urðu samtals 24 unglingar
sem tóku þátt, 14 stúlkur og 10 drengir. Þeir komu síðan hver fyrir sig í
u.þ.b. klukkutíma viðtöl á tímabilinu nóvember 2002 til apríl 2003, þar sem
lagðar voru fyrir þá spurningar og rætt um nokkur miðlæg þemu sem valin
höfðu verið fyrirfram. Við lok viðtalsins voru unglingarnir jafnframt beðn-
ir að ljúka skriflega nokkrum setningum. Eftirfarandi þemu voru valin: Trú
og lífsviðhorf; gildi og gildismat; gleði og hamingja; mótlæti, sorg og dauði;
skóli og frítími; sjálfsmynd og framtíð. Þess má geta að um það bil ári síðar
var aftur tekið viðtal við unglingana og þá tóku 16 þeirra þátt, 10 stúlkur og
sex drengir. Á þessu stigi er þó eingöngu unnið úr fyrri viðtölunum.
Vissulega má rökræða valið á þemunum sem viðtölin voru byggð í
kringum og hvaða áhrif það hefur á þá mynd sem fæst af lífsviðhorfi og
gildismati unglinganna. Við lítum á þessi þemu sem miðlæg og veigamikil
samræðuefni í sambandi við lífsviðhorf og gildismat unglinganna og að
svör þeirra geti endurspeglað mikilvæga þætti í lífsviðhorfi þeirra og hve
fær þau eru að tjá sig um efni af þessum toga.
7 Tylor, & Bogda 1998, s. 87-92.
46