Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2006, Blaðsíða 63

hvað þeir óttuðust mest og af hverju þeir hefðu mestar áhyggjur, nefndi um
helmingurinn dauða einhvers nákomins. Það vekur athygli að yfir helm-
ingur segist þó ekki óttast dauðann. Óttinn beinist því að missi en ekki
dauðanum sjálfum. Ástæða þess er ef til vill sú að dauðinn er ekki nálægur
í daglegu lífi unglinganna, enda bundinn við stofnanir í nútíma samfélagi.
Hjá þeim sem óttast dauðann virðist hugsunin um hann skapa ákveðið
óöryggi. I því sambandi óttast þau helst aðskilnað og einsemd. Sum óttast
að vera yfirgefin og þau hafa áhyggjur af foreldrum sínum. Stúlka úr sjáv-
arþorpi segist óttast mest að: „Mamma komi ekki heim einhvern daginn. “
Hvað varðar einsemdina þá upplifa sum hana sterkt eins og svar stúlku úr
Reykjavík gefur til kynna: „Ég er ógeðslega ein ogþað er ógeðslega leiðmlegt.
Maður verður pirraður.“ Stúlka úr Reykjavík er að velta fyrir sér tilgangi
lífs í þessu sambandi og svarar: „Stundum finnst mér þetta bara tilgangs-
laust og veit ekki til hvers að lifa. “ Það er greinilegt að unglingarnir eru að
velta fyrir sér tilvistarspurningum og kemur það greinilega fram í mörgum
svörum í viðtölunum. Svar stúlkunnar hér fyrir ofan er gott dæmi um slík-
ar vangaveltur. Greinilegt er að nokkrum í hópnum líður ekki vel og það
birtist meðal annars í einsemd, óöryggi og jafnvel ótta.
í samtölunum kemur einnig fram að unglingarnir eru uppteknir af því
hvað gerist þegar þeir deyja og þá sérstaklega hvort dauðinn sé kvalafull-
ur. Sum velta fyrir sér tilvistarspurningum, svo sem hvort líf sé eftir þetta
líf. Stúlka úr Reykjavík orðar svar sitt á eftirfarandi hátt: „Maður veit ekki,
þaðgetur enginn sagt manni hvað verður. “ Drengur úr sjávarþorpi veit ekki
hvað gerist eftir dauðann og svarar: „Ég veit ekki, þegar maður deyr veit eng-
inn hvað gerist, hvert sálin fer eða hvað. Ég held sjálfur að við förum upp. “
Hér kemur fram viss trúarleg afstað, trú á einhvers konar framhaldslíf.
Þegar kemur að úrræðum eða viðbrögðum við því að vera sorgmæddur
eða líða illa vekur athygli að lang flest virðast hafa einhver úrræði. Sum
nefna að þau horfi á sjónvarp til að gleyma og önnur nefna að þeim finn-
61