Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2006, Side 158

er lýst sem harmleik og menningarslysi. Seinna ljóðið er afar gagnrýnið á
kristna trú í anda sósíalismans sem skilgreindi kirkjuna út frá þeim hags-
munasamböndum sem hún var í við aðal og auðvald.
Örlögguðanna er 29 erindi og fjallar um upphaf kristni í suðurheimi og
þá eyðileggingu sem skáldið telur að hinn forni klassíski menningarheim-
ur Grikkja og Rómverja hafi mátt þola vegna framrás kristninnar. En þar
við situr ekki því að „Gyðingakónugurinn úngi“ tekur „svipuna úr hendi
hinna fornu guða“ og krossinn er borinn „með nauðung og þraut til hinna
norrænu þjóða“. „Og svipan og morðvopnin brutu honum braut/ og blóð-
ug og mörg voru sporin,“ segir í fjórða erindinu. Skáldið sér fyrir sér að
Alfaðir hafi gróðursett lífsins tré, fjörviðinn, á íslandi, „hinu fegursta vígi
frelsisins“, og falið eilífri „lífgyðju“ að varðveita hann. íslensk þjóð undi þar
frjáls í ásthelgum ljóma.
og aldrei á jörðu var alsælli þjóð,
en undir þeim himnesku greinum.
Áhrif kristni verða til þess að greinar þessa heilaga lífstrés eru limaðar af
ein eftir aðra. Siðaskiptin urðu enn eitt áfallið í þjóðarsögunni. Þá var guðs-
móður vísað úr hásætinu en þeir himnafeðgar fengu að ríkja áfram. Fram-
tíðarvon skáldsins fyrir hönd þjóðar sinnar er bundin því að erlendu valdi
verði hrundið og um leið hinu framandi konungsvaldi Krists og Jehóva.
Lokaerindið er þannig:
Því kóngar að síðustu komast í mát
og keisarar náblæjum falda,
og guðirnir reka sinn brothætta bát
á blindsker í hafdjúpi alda.
Kvæðið Örbyrgð og auður er átta erindi og er það napurt háð gegn kirkju og
klerkum sem lúta auðvaldinu og horfa aðgerðalausir á örbyrgð fátæklinganna.
Hér tekur hið sósíalíska skáld undir gagnrýnin sjónarmið róttækrar heittrúar
á kirkjustofunina sem sættist á málamiðlun gagnvart hagsmunum valdastétta
156