Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2006, Síða 165

stað kristinni trúarvakningu meðal landsmanna. Haraldur kom til liðs við
hann og tók ásamt Sigurði Sívertsen sæti í ritstjórninni í ársbyrjun 1898.
Gagnrýnin á Þyrna og lífsskoðanir Þorsteins Erlingssonar voru fyrsta
orrustan í þessu mikilvæga stríði gegn niðurrifsöflunum. í febrúarhefti
Verði Ijós það ár skrifa þeir Haraldur og Jón báðir harðorðar greinar og
þeim er mikið niðri fyrir. Nú á ekki bara að verjast heldur hefja sókn með
því að afgreiða vantrúarboðskapinn og gagnrýnina á kristna kirkju í eitt
skipti fyrir öll.
Grein Jóns, sem ber heitið „Hinar siðferðilegu kröfur kristindómsins,“
var greinilega hugsuð sem inngangur að uppgjöri við vantrúarölduna og
strax í kjölfar hennar kom stórskotaliðið þar sem grein Haralds var. Hún
bar heitið: „Þyrnar og lífsskoðun þeirra11.
í grein sinni leitaðist Jón við að sýna fram á að orsök vantrúarinnar
væri ekki sú sem vantrúarmennirnir létu í veðri vaka, sem sé sú að þeir
gætu ekki af skynsemisástæðum felt sig við einstakar kenningar kirkjunn-
ar, heldur væri orsökin sú að þeir gætu ekki sætt sig við hinar hörðu kröfur
siðgæðisboðskapar kristinnar trúar, sem þeir í orði kveðnu þættust bera
virðingu íyrir. Jón heldur því fram að vantrúarmennirnir hafni siðferð-
iskröfum kristinnar trúar og að þeir telji sig geta lifað mannsæmandi lífi
án þeirra. Höfnun þeirra byggir ekki á skynseminni heldur á því að þeir
hata Guð og opinberun hans í Kristi. Skynsemisrökin eru því fyrirsláttur
einn og í því samhengi bendir hann á að vantrúarmönnunum nægi eleki að
láta kristindóminn afskiptalausan heldur vilja þeir leynt og ljóst „sjá hann
flæmdan úr landi og alt það afmáð úr landinu, sem minnir á kristindóm.“7
Fjandmannaflokkur Krists vill fá að vera í friði með synd sína og vill því
ekki hafa þá nærri sér sem minna þá á hana. Sumir þeirra geta að vísu sætt
sig við kristindóminn svo lengi sem hann er mild lífsskoðun, kristindómur
7 Verði ljós. Febr. 1898:18.
163