Skagfirðingabók - 01.01.1991, Síða 57

KONRÁÐ GÍSLASON MÁLFRÆÐINGUR
Síðar sama ár birtist annar ritdómur í Literaturtidende í
Kristjaníu eftir P. A. Munch prófessor. Hann hrósaði ritinu
mjög eins og Sveinbjörn hafði gert, en gagnrýndi aldursgrein-
ingu elztu handritanna sem hann taldi eldri en Konráð hafði
ætlað. Sum sagði hann norsk, m.a. Konungsskuggsjá. Hvað
hljóðfræðina áhrærir óskar hann skýringa frá höfundi hvers
vegna hann hafi hafnað kenningu Grimms um klofningu á i og
réttan rithátt é. Bendir Munch réttilega á að Konráði skjátlist,
þegar hann talar um já, jú og jó sem klofninga sem settir séu
saman úr j og opnum sérhljóðum á sama hátt og ja og hljóð-
varpshljóðið;'ö. Að öðru leyti lýsir hann sig sammála athugun-
um og niðurstöðum Konráðs og segir að á hverri síðu geti mál-
fræðingar fundið eitthvað sem annað hvort styrki þeirra eigin
ágizkanir eða opni þeim nýjar hugmyndir.
Konráð varð við áskorun Munchs og svaraði ritdómnum í
nokkuð löngu máli í Kjobenhavnsposten 13. október 1846
(Konráð Gíslason 1846b). Þar viðurkennir hann að hann telji ja
ekki til klofnings og að það sem Grimm nefni Brechung og kalla
mætti hrotningu eigi aðeins við i > e og u > o. (Þessi hljóð-
breyting er nú vanalega nefnd <?-hljóðvarp). Hann stendur
einnig við aldursákvörðun sína á handritunum. Svar Konráðs er
málefnalegt og fræðilegt og bætir upp hinn knappa stíl sem not-
aður er í Frumpörtunum.
I bréfinu til konungs getur hann ritdóma Sveinbjarnar og
Munchs og sést að hann er mjög ánægður með þá. Hann hrósar
einnig bók sinni og segist telja að sér hafi tekizt að sýna að rætur
yngri málþróunar nái allar aftur til fornmálsins.
Þótt niðurstöður Frumpartanna hafi ekki staðizt tímans tönn
og margt hafi reynzt öðruvísi en Konráð ætlaði, verður þó að
telja bókina meðal brautryðjandaverka í íslenzkum málvísind-
um. A það bendir t.d. prófessor Jón Helgason í Dansk hio-
grafisk leksikon (1936 VIII: 107).
Arið eftir að Frumpartarnir komu út gaf Konráð út Hrafn-
kels sögu og Droplaugarsona sögu og 1849 Gísla sögu, en birti
55