Jökull - 01.12.1971, Síða 79

Sólheimajökull
Valur Jóhannesson tekur £ram, að aurborni
jökulbunkinn, sem hann gat um í mælinga-
skýrslum haustið 1970, skagi nú (haustið 1971)
32 metra fram úr Vesturtungunni. Ain er vest-
an undir aurborna jökulbunkanum og er að
brjóta úr honum. Um stundarsakir í sumar
rann áin inn í gamla lónstæðið og var tekin
til að brjóta niður ölduna, sem varðan næst
jökli er á. Við Jökulhaus hefur jökullinn hækk-
að á nýjan leik.
Austurtungan liefur lækkað.
S k e iðarárjök u 11
í brekkunni bak við bæ sinn, Hæðir 1 Skafta-
felli, hefur Ragnar Stefánsson föst mið, svo
hann á auðvelt með að átta sig á því, er Skeið-
arárjökull hleypir upp kryppu eða þokar upp
hæðarbunka, samanber umsögn Ragnars hér í
Jökli sl. ár.
í bréfi með mælingaskýrslunni nú í haust
heldur Ragnar áfram að rekja breytingar, sem
orðið hafa á miðunarlínunni yfir í Hvirfils-
dalsskarði: „Jökullinn stóð í stað frá nóvem-
berbyrjun 1970 til maíloka 1971. Hann lækk-
aði lítið eitt í júní og júlí, en fór svo í ágúst
að þokast heldur upp á við aftur. I september
hækkaði hann ört og varð alls í ágúst og sept.
7 m hækkun á enda nriðunarlínu í Skaftafelli.
Hækkunin frá ágústbyrjun 1970 til september-
loka 1971 er því orðin 14 metrar. Sé þessi
bunga mitt á milli Skaftafells og Hvirfilsdals-
skarðs er raunveruleg hækkun jökulsins 7 metr-
ar. Engin hækkun í okt. né nóv. 1971. Bungan
þokast örlítið fram og e. t. v. í átt að Skafta-
felli.“ „Ég vek athygli á því,“ segir Ragnar í
bréfinu að lokurn, „að við mælilínuna Ei
(sæluhús) liefur jökullinn gengið lítið eitt fram
tvö síðastliðin ár, rnáske er aukins þrýstings
farið að gæta frá hæðarbungunni, sem ég
nefndi hér að framan.“
Jöklar hjá Svinafelli
Guðlaugur í Svínafelli segir í bréfi með mæl-
ingaskýrslunum, að Skaftafellsjökull og Svínar
fellsjökull skríði nú frarn. Aðalbreytingin virð-
ist vera rétt að hefjast, því að hún er alveg eins
áberandi þar, sem enn er ekki um neina leng-
ingu að ræða frá stöðunni sl. haust.
Jaðar Virkisjökuls er ógreinilegur, þar örlar
ekki á hreyfingu.
Kviárjökull
í bréfi frá 4. nóv. 1971 segir Flosi á Kví-
skerjum: „ . . . háttalag Kvíárjökuls er nokkuð
á annan veg en verið hefur alllengi. Tvö síð-
ustu árin virtist jökullinn fara lækkandi og
einkum sléttast. Er kom fram á síðastliðinn
vetur hefur meginhluti hans liækkað eitthvað
og jökullinn ýfzt mjög og sprungið á yfirborði,
enda víða skriðið fram við jaðra síðastliðið vor,
a. m. k. til liliðar, en mun nú sem stendur kvrr-
stæður eða að hörfa. Hefur hann þó ekki
skriðið eins fram og búast hefði mátt við eftir
útliti hans. Mælingin sýnir hop.
Amóta lireyfingar í Kvíárjökli hafa stundum
komið fyrir á undanförnum áratugum, sjaldan
mjög langvarandi. Óvenjulegt er, að innst við
Staðarfjall sýnist jökullinn aftur á móti lægri
en hann hefur verið áður, a. m. k. á slðari ár-
um, og lítið eitt ofar lreldur jökullinn áfram
að eyðast ofan af kletti, sem kom upp 1969.
Kvísl úr Kvíá, sem breyttist við jökulinn í
fyrrahaust, kemur nú aftur á sama stað úr jökl-
inum og lengst af áður.
Við merki nr. 133 og 143 eru lón.“
Suðursveitarjöklar
í bréfi 11. nóv. 1971 segir Skarphéðinn á
Vagnsstöðum m. a.: „Nú á liðnu sumri var oft
logn og hlýtt, enda hafa jökultangarnir hopað.
Háfjallamerkin í Birnudal og Eyvindstungna-
kolli eru þó við sama. Þar eru þverhníptir
klettar við jökul. Jökullinn er að þynnast, en
styttist ekki fyrr en ísinn er bráðnaður í botn.
Lón er alla leið milli Hafrafells og Geita-
kinnar, ekki unnt að mæla þar nema af báti
eða á ísi. Heinabergsvötn falla úr lóninu suð-
vestur í Kolgrímu......“
Kverkjökull
Hinn 23. júlí 1963 lilóðu þeir Sigurður Þór-
arinsson og Sverrir Scheving mælingavörðu við
Kverkjökul. Síðastliðið sumar kom Guttormur
Sigbjarnarson á staðinn, endurreisti mælistöð-
ina og setti niður jökulmerki. J. 196 er fjærst
jökli, að næsta merki J.125 eru 662 m, þaðan
voru 98 m að jökli.
Samanburður á skýrslu Sig. Þór. og Gutt-
orms gaf 56 m hop jökultungunnar 1963/71.
Gunnsteinn Stefánsson, Egilsstöðum, er ráð-
inn jöklamælingamaður.
Sigurjón Rist.
JÖKULL 21. ÁR 77