Jökull


Jökull - 01.12.1973, Blaðsíða 16

Jökull - 01.12.1973, Blaðsíða 16
The other known elliptical feature which cir- cumscribes the Kverkfjöll area can be discerned on the 1:100,000 base map (Blað 85, Kverkfjöll, 1954), and is well shown on the ERTS-1 image. This partially subglacial caldera has a long axis which is oriented about N. 30° E. and is bound- ed by bedrock outcrops on the northwest in the Hveradalur area and on the east and south- east. Tlie caldera, as has been described, is breached on tlie north by Kverkjökull. The Esjufjöll area of Vatnajökull (Fig. 3) has, because of its remoteness, been difficult to study. Geological reconnaissance (G. Sigbjarnarson, oral communication) showed that there is a central volcano located in this area. The Esjufjöll area of Vatnajökull lias a particular form on the ERTS-1 image. Another snow- and ice-filled elliptical area is faintly visible on the north side of tlie east-west and northeast-trending arcuate ridge. Several more erosional ridges extend from this ridge to the southeast. The elliptical area may very well be another subglacial caldera with dimensions which are about 5 km X 8 km. In fact, the entire Esjufjöll area has the appearance of a buried Öræfajökull volcano complex, except that the central caldera is larger. If the Esju- fjöll area is a subglacial central volcano com- plex, it should be regarded as extinct because of the marked glacial erosion. Another structural feature that appears on the ERTS-1 image is the tectonic line wliich strikes in a N. 35° W. direction from the south- east tip of Grænafjall to Thórdarhyrna and probably continued along the base o£ Öræfa- jökull on the southeast and to Hamarinn or even beyond Hágöngur on the northwest. The northwest-trending structural features in Ice- land are related to the direction of the “frac- ture zones”, three of which (Ward, 1971; Sœ- mundsson, 1974) have been suggested in Ice- land. The NW—SE trending feature is part of a lineament which separates two markedly dif- ferent tectonic regimes. To the southwest of this line is an area dominated by volcanic fis- sures, faults, hyaloclastite ridges, and crater rows of unusual length and linearity. Northeast of this line, within Vatnajökull proper, is an area dominated by central volcano complexes. This distinction is also apparent northwest of 1 4 JÖKULL 23. ÁR Vatnajökull — with ridge topography south- west of Hágöngur, but a central volcano com- plex farther north, including the Tungnafells- jökull. North of Vatnajökull previously publish- ed work (Sœmundsson, 1974) and ERTS-1 imag- ery shows a mixture of linear volcanism and shield volcanoes spread out along a pronounced arcuate structural pattern until a fault zone is reached which runs through the Tjörnes area. The area covered by Vatnajökull, lying between this pronounced tectonic line north of Græna- fjall and the northern edge of Vatnajökull, is a region of central volcano complexes in which the volume production of eruptive rocks has concentrated in a fairly restricted region, thus creating a series of highland areas in the sub- surface of Vatnajökull (Eytliorsson, 1952 and 1960; Holtzscherer, 1954). These densely spaced central volcano complexes provided one of the chief factors for the growth of the world’s larg- est temperate icecap, Vatnajökull. Another feature which reflects the significance of this tectonic lineament is seen where the Öræfa- jökull and Skaftafellsfjöll volcano complexes are juxtaposed against the broad sandur plains to the southwest of it. The strata which make up the highlands along the eastern edge of Vatnajökull are abruptly truncated at this NW- SE-trending feature (Fig. 4). It should perhaps be regarded as a left lateral transcurrent fault, and as suclr a segment of the Snæfellsnes Frac- ture Zone along which the axial rifting zones in Iceland are readjusted (Sigurdsson, 1970; Sce- mundsson, 1974). The position of Öræfajökull according to this interpretation is similar to that o£ Snæfellsjökull at the western end of the fracture zone. This feature, then, separates two markedly different tectonic regimes with differing quantity and loci of eruptive pro- ducts, thereby resulting in strikingly different volcanic landforms. A clue to some of the sub- glacial topography, structure, and type of rocks within Vatnajökull may be represented by the area surrounding Tungnafellsjökull. This glacier, which is visible on the image between Bárdarbunga and Hofsjökull, is a large central volcano over 1500 m high. There is a NE—SW elongated caldera within it which is occupied by a glacier. This is visible on the image as well as an eruptive ring fissure which encircles the southern part of the volcano. To the south
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.