Iðjuþjálfinn - 01.12.1997, Page 23

og miklu meira út úr því að sitja
undir stýri, fyrir honum er það aðal-
atriði, en ekki aðeins leið að settu
marki.
• Iðja gefur tækifæri á vali
og veitir stjórn á eigin iífi.
Fólk öðlast val og stjórn á eigin lífi,
við það að ákveða hvað það vill gera,
hvernig og hvenær. Stjórn er hins
vegar háð aðstæðum hverju sinni.
Það þýðir lítt að ákveða að fara á skíði
ef snjóinn vantar, eða að leggja í
heimsreisu með tómt veski!
• Iðja veitir jafnvægi og ánægju.
Eins og vikið var að hér að framan
gefa venjur lífi fólks reglufestu og
ráða að miklu leyti því hvemig það
skipuleggur gjörðir sínar. Það sem
fólki finnst ánægjulegt tengist því
hvemig það skipuleggur tíma okkar.
Þetta er háð þroskastigi, lífsskeiði og
samfélagi hverju sinni. Menning
hefur einnig mikið að segja. Hér á
landi er yfirleitt lögð mikil áhersla á
störf, en tómstundaiðju gefinn
minni gaumur. I sumum löndum er
þetta á annan veg og fólk þar leggur
meira upp úr félagslegu samneyti
og frístundum.
• Iðja er leið til að skipuleggja
tíma.
í gegnum iðju skipuleggur fólk
tíma sinn í ákveðin mynstur, venjur
og hlutverk. Við bestu aðstæður nær
það að skipta tíma sínum svo að það
geti hugsað um sig sjálft, notið lífs-
ins og lagt sinn skerf af mörkum til
þjóðfélagsins, bæði í félagslegu og
hagfræðilegu tilliti.
• Iðja er leið til að skipuleggja
umhverfi.
Venjur hafa einnig áhrif á það hvem-
ig fólk skipuleggur umhverfi sitt,
jafnt innan heimilis sem utan. Mis-
munandi iðja gerir ólíkar kröfur til
umhverfisins um staðsetningu og
búnað. Á sama hátt ákvarðar sá efni-
viður og það rými sem við höfum yfir
aðráða hvaðaiðjuerhægtaðtakastá
við. Ef einu atvinnumöguleikamir í
bæjarfélagi tengjast sjávarútvegi og
fiskvinnslu, þá hefur slíkt vemleg
áhrif á tækifæri bæjarbúa til iðju.
• Iðja er tekjulind.
Iðja er leið til að sjá sér og sínum far-
borða, hún skapar lífsviðurværi.
Þetta skiptir að sjálfsögðu máli bæði
fyrir einstaklinginn sjálfan og sam-
félagið í heild. Mat á iðju er oft
tengd hagfræðilegu gildi hennar í
samfélaginu, eins og við sjáum
glöggt í mismuninum á launum
þeirra sem starfa í heilbrigðisgeir-
anum og við uppeldi og umönnun
annars vegar, og hins vegar þeirra
sem vinna á frjálsum vinnumark-
aði. Þess ber að geta að iðja getur haft
hagfræðilegt gildi þó hún skili sér
ekki í beinum tekjum hér og nú.
• Iðja hefur þjálfunarlegt gildi.
Iðjuþjálfar auðvelda einstaklingum,
hópum og almenningi að taka þátt í
og móta þá iðju sem er þeim mikil-
væg og stuðlar að auknu sjálfræði og
lífsfyllingu. íhlutun iðjuþjálfa
byggir á virkri þáttöku í verkum
og athöfnum sem hafa þýðingu og
tilgang (Elsa Friðfinnsdóttir, Guð-
rún Pálmadóttir, Hermann Óskars-
son og Snæfríður Þóra Egilson,
1997).
I gegnum iðju lærir fólk að að skipu-
leggja tíma sinn, fullnægja ákveðn-
um tilgangi og ná jafnvægi í lífinu.
Markviss notkun iðju getur ýtt und-
ir þroska, sköpunargáfu og anda-
gift, þjálfað hæfileika, auðveldað
fólki að ráða við breytingar, finna
leiðir til að takast á við streitu, breyta
þrúgandi aðstæðum og aðlaga ytra
umhverfi.
I stuttu máli þá er iðja er leið til að
ýta undir alhliða þroska, viðhalda
færni, koma í veg fyrir röskun á
færni eða draga úr áhrifum hennar.
IÐJUÞJÁLFINN 2/97 23