Bændablaðið - 09.07.2015, Blaðsíða 20

20 Bændablaðið | Fimmtudagur 9. júlí 2015
Íslensk orkufyrirtæki hafa stundað
þann leik síðan 2011 að selja
erlendum orkufyrirtækjum íslensk
hreinleika- eða upprunavottorð á
raforku og hjálpað þeim þannig
við að blekkja raforkukaupendur
sína um raunverulegan bakgrunn
eigin framleiðslu. Umfjöllun í
síðasta Bændablaði um málið vakti
gríðarlega athygli enda málið í
hæsta máta fáránlegt. Allt er þetta
þó gert í skjóli ESB-tilskipunar
og laga sem Alþingi samþykkti
einróma vorið 2008.
Ísland og Íslendingar geta ekki
lengur stært sig af þessari hreinu
ímynd, þar sem orkufyrirtækin selja á
hverju ári erlendum orkufyrirtækjum
hreinleikavottorð í orkuframleiðslu
í skiptum fyrir ávísun á orku sem
ekki er framleidd á vistvænan hátt.
Þetta má sjá á orkureikningum
landsmanna þar sem nú er tekið
fram að meirihluti af orkunni sé
framleiddur með kjarnorku, olíu,
kolum og gasi.
Setur sæstrengsmálið í uppnám
Vegna þeirrar stöðu sem landsmenn
hafa nú verið upplýstir um er
jafnframt ljóst að hugmyndir um sölu
raforku frá Íslandi um sæstreng hljóta
líka að vera komnar í uppnám. Dugar
þar að vitna í orð iðnaðarráðherra
hér að neðan um það ef af lagningu
sæstrengs yrði; „… þá getum við
ekki lengur sagt að við séum bara
með hreina orku“.
Allt er falt fyrir peninga − líka
syndaaflausnir og blekkingar
Þrátt fyrir að hér á landi séu
hvorki kola- né kjarnorkuver
til raforkuframleiðslu, þá geta
Íslendingar sjálfir ekki fengið
skráð hjá sér kaup á hreinni orku
nema greiða orkufyrirtækjunum
sérstaklega fyrir það. Það sem
meira er, að framboðið á þessum
hreinleikavottorðum fyrir Íslendinga
sjálfa fer þverrandi vegna sölu til
útlendinga.
Á reikningi Orku náttúrunnar
kemur fram að viðskiptalegur
uppruni raforku ON eftir orkujöfnun
árið 2013 sé endurnýjanleg orka
39% og jarðefnaeldsneyti 37%
kjarnorka 24%. Vegna aukinnar
raforkuframleiðslu með vatnsafli og
heldur minni sölu hreinleikavottorða
minnkaði kjarnorkuhlutfallið,
hjá öllum orkufyrirtækjunum
samkvæmt útreikningum
Orkustofnunar, í 23% árið 2014 og
jarðefnaeldsneytishlutinn í 32%.
Sveinn A. Sæland, fyrr-
verandi formaður Sambands
garðyrkjubænda, lýsti áhyggjum
garðyrkjubænda vegna málsins
og greindi frá tilboði sem hann
hafði fengið frá Orku náttúrunnar,
dótturfélagi Orkuveitu Reykjavíkur
, um að garðyrkjubændur gætu
keypt sig frá sóðaskapnum fyrir
5,1 eyri á kílóvattstund. Málið
snýst þó um miklu meira en hag
og ímynd garðyrkjunnar, því öll
hreinleikaímynd Íslands sem hamast
hefur verið við að selja útlendingum
á undanförnum áraum og áratugum
er undir.
Verður rándýrri markaðssetningu
fórnað á altari blekkingarinnar?
Hér hafa verið reist stór gagnaver,
bæði á Keflavíkurflugvelli og
í Hafnarfirði sem ganga nær
eingöngu út á að selja notendum
endurnýjanlega og hreina orku
til að geyma tölvugögn sín.
Gríðarlegum fjármunum hefur
verið varið af opinberum aðilum
og einkafyrirtækjum í að auglýsa
hreinleika landsins og að hér sé
framleiðsla og notkun á hreinum
orkulindum höfð í hávegum. Öll
ferðaþjónustan byggir á að selja
þessa sömu hreinu ímynd. Allt
þetta hefur nú verið sett í uppnám
með innleiðingu á reglugerð ESB
og einróma samþykkt Alþingis
sem heimilar sölu íslenskra
orkufyrirtækja á hreinum
blekkingum.
Þar er ekki verið að selja neina
hreina orku, einungis syndakvittun
fyrir erlenda aðila um að þeir geti
skreytt með íslenskum pappírum um
hreina orku til að slá ryki í augun á
sínum viðskiptavinum. Furðulegt
má telja að hagsmunaaðilar, þar með
talin samtök neytenda, hafi ekki
frekar en þingmenn og aðrir gert
athugasemd við lagafrumvarpið sem
samþykkt var á Alþingi og heimilar
þennan gjörning. Samt er hér verið
að beita hreinum blekkingum
Fokdýr markaðssetning hreinnar náttúru, íslenskra matvæla og hreinnar orku landsins hefur verið sett í voða:
Sæstrengur mun líka gera
íslenska raforku óhreina
− samkvæmt mati iðnaðar- og viðskiptaráðherra í umræðum um sölu syndaaflausnarbréfanna en ráðherra bíður niðurstöðu stýrihóps
Hörður Kristjánsson
hk@bondi.is
Fréttaskýring
Trúverðugleiki Íslands hvað varðar hreina náttúru, hreina matvælaframleiðslu
og hreina orkuframleiðslu er í veði vegna sölu svokallaðra upprunavottorða.
Ragnheiður Elín Árnadóttir iðnaðar- og viðskiptaráðherra hefur einnig bent
á að sala raforku um sæstreng geti líka gert íslenska orku „óhreina“.
Samkvæmt lögum er nú skylt að birta á íslenskum raforkureikningum hversu
hátt hlutfall orku sem framleidd er með kjarnorku og jarðefnaeldsneyti er
V
ið höfum ekki marga kosti vegna skuldbindinga okkar
gagnvart EES. En eitt af því sem við höfum rætt er að
ríkið sem eigandi beini þeim tilmælum til orkufyrirtækja í
ríkiseigu að þau einfaldlega hætti sölu slíkra upprunaábyrgða og
jafnframt að rætt verði við hin orkufyrirtækin um að gera það sama.
Þ
að er stýrihópur að störfum sem er að skoða hagkvæmni
sæstrengs og eitt af því sem við þurfum að meta áður en
endanlega afstaða er tekin til sæstrengs er einmitt þetta
atriði. (Úr svari iðnaðar- og viðskiptaráðherra við fyrirspurn Bændablaðsins)