Iðjuþjálfinn - 01.08.2011, Blaðsíða 10

10 • IðjuþjálfInn 1/2011
annarra og samfélagsins í heild, líði betur,
haldi betri heilsu og lifi lengur en aðrir. Því
er nauðsynlegt að stuðla að því að aldraðir
eigi kost á að sinna hlutverkum sem þeir
hafa áhuga á að inna af hendi (Heilbrigðis­
og tryggingamálaráðuneytið, 2003).
Þróunarstarf Iðnaðarsafns
Akureyrar, dagþjónustu
Víðilundar og Brekkuskóla:
Vettvangur þar sem aldraðir
endurheimta fyrri hlutverk.
Þróunarstarfi Iðnaðarsafns Akur eyrar,
Dagþjónustu Víðilundar og Brekku­
skóla var komið á laggirnar í febrúar
síðastliðnum. Arndís Bergsdóttir, safn stjóri
Iðnaðarsafnsins á Akureyri og meistaranemi
í safnafræðum, óskaði eftir samstarfi við
eldri borgara og grunn skólabörn þar sem
hún vildi færa safnið út í samfélagið en
ekki hafa það einungis staðsett innan
veggja ákveðins húsnæðis. Samkvæmt
upplýsingum frá Safnaráði Íslands er ekki
vitað til þess að verkefni af þessum toga
hafi verið unnið á Íslandi. Undirrituð sá
það strax að þetta væri kjörinn vettvangur
fyrir dagþjónustugesti að láta ljós sitt skína
þar sem flestir munir Iðnaðarsafnsins eru
þeim vel kunnugir og það eru ekki bara
aldraðir einstaklingar sem upplifa nostalgíu
þegar inn á safnið er komið. Ekki er langt
síðan Akureyri var nánast sjálfbær bær,
framleiddi allt sem þurfti til daglegra nota,
nytjahluti og iðnaðarvarning. En í dag eru
aldeilis breyttir tímar og grunnskólabörnin
í 6. bekk í Brekkuskóla þekkja aðeins
verslunarmiðstöðina Glerártorg þar sem
áður sló hjarta bæjarins þegar verksmiðjur
Sambands íslenskra samvinnufélaga (SÍS)
voru fyrirtæki í fullum blóma með um eitt
þúsund starfsmenn þegar best lét, en þær
voru á þessu svæði.
Hugmyndin er sú að eldri kynslóðin
afhendi þeirri yngri söguna sem til heyrir
þessum tíma og öðlist aftur það hlut verk að
miðla upplýsingum til yngri kynslóðarinnar
sem aldraðir hafa haft í aldanna rás.
Samstarfið felst í að allir fagaðilar komi
jafnir að borði og nýti sérþekkingu
sína, þe. tveir grunn skólakennarar í
Brekkuskóla, þau Garðar Þorsteinsson og
Karen Ingimarsdóttir, Arndís safnstjóri
Iðnaðarsafnsins á Akur eyri og undirrituð
sem er iðjuþjálfi. Sameiginlegt markmið
er að allir þátt takendur hagnist; ungir,
aldraðir, Iðnaðar safnið og almenningur í
heild. Þróunarstarfið tekur á sig þá mynd
sem skapast af samspili samskipta eldri
og yngri kynslóðarinnar. Í fyrstu tveimur
heim sóknum grunnskólabarnanna í
Víðilund var lögð áhersla á tengsla­
myndun. Dagþjónustugestum sem
viljugir voru að taka þátt í þróunarstarfinu
ásamt grunnskólabörnum í tveimur 6.
bekkjum var skipt í hópa. Nemendur
komu undirbúnir með spurningar sem þeir
lögðu fyrir dagþjónustugesti. Unun var
að fylgjast með. Þarna fengu aldraðir það
hlutverk að segja þeim yngri frá fortíð sinni
og krakkarnir fundu svolítið til sín að vera
rannsakendur. Í þessum heimsóknum voru
samskiptin algjörlega gagnkvæm, aldraðir
spurðu jafnmikið börnin hvað þau væru
að sýsla, hvaða drauma þau hefðu, hverra
manna þau væru og svo framvegis. Næsta
skref verður svo að dagþjónustugestir og
grunnskólabörnin fara í heimsókn á safnið,
skoða muni og skrá hjá sér hvað þeim
finnst áhugaverðast. Þarnæst munu börnin
koma aftur í heimsókn þar sem paraðir
verða saman einn til tveir dagþjónustugestir
og eitt til tvö grunnskólabörn eftir
áhugasviði þeirra. Ætlunin er að taka
þau samskipti upp á diktafón. Börnin
munu svo vinna úr þessum gögnum og
Iðnaðarsafnið mun með einhverju móti
nýta sér þessa upplýsingaöflun, t.d. með
því að gera safnið meira lifandi með því
að bjóða safngestum upp á að hlusta á
frásagnirnar úr viðtölunum.
Lokaorð
Óljóst er hver endanleg útkoma verður en
sú óvissa er alltaf fyrir hendi þegar farið
er af stað með þróunarstarf. Hins vegar er
það von allra sem að verkefninu standa að
þetta samstarf færi eldri kynslóðinni meiri
lífsánægju og fræjum verði sáð hjá ungu
kynslóðinni, svo að börnin fái veganesti
og aukna innsýn í það úr hvaða jarðvegi
íslenska þjóðin er sprottin.
Heimildaskrá
Heilbrigðis­ og tryggingamálaráðuneytið (2003).
Skýrsla stýrihóps um stefnumótun í málefnum
aldraðra til ársins 2015. Reykjavík: Heilbrigðis­ og
tryggingamálaráðuneytið.
Jón Björnsson (1993). Hvað er öldrun? Í Hörður
Þorgilsson og Jakob Smári (ritstj.), Sálfræðbókin
(bls. 782­788). Reykjavík: Mál og Menning.
Kielhofner, G. (2002). A model of human occupation;
Theory and application (3. útg.). Baltimore:
Lippincott Williams & Wilkins.
Nelson T. D. (2011). Ageism: The strange case of
prejudice anainst the older you. Í Wiener R. L.
og Wilborn S. L. (ritstj.), Disability and aging
discrimination: Perspective in law and psychology
(bls. 38). Springer New York Dordrecht Heidelberg
London.