Skólavarðan - 01.09.2007, Page 19

19
NEMENDUR MEÐ EINHVERFU
SKÓLAVARÐAN 6.TBL. 7. ÁRG. 2007
fannst sá þáttur hafa gengið síst.“ „Mesta
sjokkið fyrir foreldra þegar barnið fer úr
leikskóla í grunnskóla,“ bætir Erla Stefanía
við, „er að missa daglegu tengslin. Grunn-
skólinn er allt öðruvísi uppbyggður hvað
það varðar.“
Auk hugmyndafræði leikskólans
var TEACCH hugmyndafræði miðlæg
í verkefninu en hún felur í sér alhliða
þjónustulíkan fyrir fólk með einhverfu
og fjölskyldur þess. Lögð er áhersla á
einstaklingsmat og út frá því er smíðuð
þjálfunar- og kennsluáætlun. Við íhlut-
unina var einnig höfð til hliðsjónar
kennsluaðferðin Structured teaching,
eða skipulögð kennsla, en sú aðferð var
þróuð innan TEACCCH líkansins. Gengið
er út frá því að einstaklingar séu ólíkir og
með ólíkar þarfir og umhverfið skipulagt,
sett upp dagskrá, vinnukerfi og sjónrænt
boðskiptakerfi og veitt yfirsýn yfir það
sem er í vændum. Með þessu hefur verið
fundin áhrifarík leið til að auka færni,
frumkvæði og sjálfstæði barna með röskun
á einhverfurófi sem er mjög mikilvægt því
oft fær barnið ekki tækifæri til að virkja
sjálfstæði sitt sökum skorts á frumkvæði.
Loks var farið í smiðju hugmyndafræði
um snemmtæka íhlutun annars vegar
og fjölskyldumiðaða þjónustu hins vegar
en samvinna á jafningjagrundvelli er
undirstaða þess síðarnefnda.
Undirbúningur, framkvæmd
og eftirfylgni
Greiningarstöðin hélt námskeið um
einhverfu, skipulagða kennslu og skipu-
lögð vinnubrögð sem nær allir þátt-
takendur verkefnisins sóttu. Auk þess
voru fjögur einstaklingsmiðuð námskeið
haldin í leikskólunum um þjálfun og
kennsluaðferðir. Þá var unnið með börn-
unum og lögð áhersla á hagnýtingu og
að allir, foreldrar og starfsfólk, fengju
að æfa sig í vinnubrögðum og þróa
hugmyndir. Börnin sem þátt tóku dvöldu
í leikskólanum sex til níu klukkustundir
á dag og fengu sérkennslu og stuðning
allan þann tíma.
„Eitt það gáfulegasta sem við gerðum
í verkefninu,“ segir Sigrún, „var svo að
við fengum tvær konur í framhaldsnámi í
félagsvísindadeild HÍ, þær Önnu Guðnýju
Eiríksdóttur sjúkraþjálfara og Ruth Guð-
bjartsdóttur hjúkrunarfræðing, til að
meta árangurinn af verkefninu. Þær gerðu
megind- og eigindlega úttekt í janúar til
júní í fyrra og mátu gæði þjónustunnar,
notuðu matslista og rýnihópa og fleira
og tóku okkur líka út sem verkefnisstjóra
sem var mjög þarft.“ „Sammála,“ segir
Erla Stefanía, „það var nauðsynlegt að fá
hlutlaust mat!“
Ávinningur?
Ávinningur af verkefninu reyndist að
mati loknu vera umtalsverður og margvís-
legur. Samvinna stofnana sem koma að
þjónustunni styrktist og boðleiðir urðu
einfaldari. Samstarfið sem komið var á í
tengslum við þróunarverkefnið var mjög
víðtækt og náði til félagsþjónustunnar,
skammtímavistunar, heimaráðgjafar og
fleiri aðila auk þeirra sem þegar hafa
verið nefndir. „Samstarfið við foreldrana
var ómetanleg reynsla,“ segir Erla
Stefanía. „Það er óumdeilt að aukin og
bætt samvinna leiðir til meiri árangurs,
það er að segja betri þjónustu og aukinna
lífsgæða nemenda og fjölskyldna þeirra.“
Sigrún tekur undir þetta og ítrekar að
brýnt sé að brúa gjána milli foreldra og
sérfræðinga ef árangur eigi að nást.
Annar ávinningur er að þekking í
sveitarfélaginu hefur aukist, þjónustu-
úrræði eru skýrari og starfsfólk vinnur
eftir verkferlum þar sem sérkennsla,
stuðningur og önnur nauðsynleg íhlutun
hefst um leið og grunur vaknar um
þroskafrávik hjá viðkomandi barni.
Vegna þess að ekki tókst sem skyldi með
flutning íhlutunarleiða milli leikskóla
og grunnskóla, en þar reyndust skilin of
skörp þrátt fyrir undirbúning og fræðslu
til starfsfólks grunnskólans, hafa nú verið
gerðar sérstakar ráðstafanir sem ættu að
auðvelda það ferli. Foreldrar upplifðu
að samskipti barna þeirra við leikfélaga
hefðu aukist og væru jákvæðari og um
leið hefði dregið úr hegðunarerfiðleikum
og árekstrum. Starfsfólk leikskólanna
tveggja hafði sömu sögu að segja. „Börn
ákveða ekki að morgni dags að þau ætli
að vera leiðinleg í dag,“ segir Erla Stefanía
að lokum. „Það er okkar fullorðna
fólksins sem önnumst þau, kennum og
umgöngumst að ýta úr vegi hindrunum
fyrir heill þeirra og hamingju.“
keg
Börn ákveða ekki að morgni dags að þau ætli
að vera leiðinleg í dag. Það er okkar fullorðna
fólksins sem önnumst þau, kennum og
umgöngumst að ýta úr vegi hindrunum fyrir
heill þeirra og hamingju.
Hljóm 24. september og 2.
nóvember ætlað
leikskólakennurum
Baujan sjálfstyrking 5.
og 12. október ætlað
grunn– og
leikskólakennurum
Lífsleikni 12. og 13.
október ætlað
grunnskólakennurum
Námskeið um
þróunarstarf í skólum 31.
október ætlað leik– og
grunnskólakennurum
Tónlist og tölvur 9. og 10.
nóvember ætlað
tónmenntakennurum
Tákn með tali 23. og 30.
október og 6. nóvember
Sjá nánar á vef SRR:
http://srr.khi.is
Er eitthvað fyrir
þig hér?
Hjálparhendur 11.
október ætlað leik- og
grunnskólakennurum