Skólavarðan - 01.10.2007, Blaðsíða 3

3
FORMANNSPISTILL
SKÓLAVARÐAN 7.TBL. 7. ÁRG. 2007
Formaður og varaformaður KÍ og formenn aðildarfélaga KÍ skiptast á um
að skrifa formannspistla í Skólavörðuna. Félögin á bak við formannspistlana
eru: Félag framhaldsskólakennara (FF), Félag grunnskólakennara (FG),
Félag leikskólakennara (FL), Félag stjórnenda í framhaldsskólum (FS), Félag
tónlistarskólakennara (FT), Skólastjórafélag Íslands (SÍ).
Eiríkur Jónsson
Það hefur verið mikið um að vera í íslensku samfélagi nú á
haustmánuðum. Gríðarlegur vandi hefur blasað við skólakerfinu
vegna starfsmannaeklu. Þetta hefur einkum bitnað á nemendum
leik- og grunnskóla. Launaþróun hefur verið óhagstæð þeim
sem vinna innan skólakerfisins og fjölmargir hafa horfið til
annarra og betur launaðra starfa. Það virðist sem svo að enginn
sé í raun tilbúinn til að taka af skarið og koma skólunum til
bjargar. Ríkisstjórnin ber vissulega ein ábyrgð á því að laun
í framhaldsskólum halda ekki í við þróun launa annarra
háskólamenntaðra ríkisstarfsmanna. Horfi ríkisstjórnin á þessa
þróun aðgerðalaus mun vandinn vaxa og verða mönnum
illviðráðanlegur þegar loks kemur að því að sest verður að
samningaborði næst. Ástand mála í grunn- og leikskólum ætti að
vera nægjanlegt víti til varnaðar þar sem ekkert bendir til annars
en að sambærilegt ástand muni skapast í framhaldsskólum á
næstu misserum verði ekkert að gert.
Þó að ábyrgð á rekstri leik-, grunn- og tónlistarskóla sé alfarið
á ábyrgð sveitarfélaga er staðreyndin sú að ríkisstjórnin ber ekki
síður ábyrgð á því ófremdarástandi sem nú ríkir í launamálum
á þessum skólastigum. Hér kemur einkum tvennt til. Í fyrsta
lagi vil ég benda á að allar götur frá því að sveitarfélögin
yfirtóku að fullu rekstur grunnskóla árið 1996 hefur hlutdeild
þeirra í þjóðarkökunni verið allt of rýr. Í meira en tíu ár hefur
Kennarasambandið bent á þessa staðreynd en ávallt talað fyrir
daufum eyrum. Árlega hefur ríkisstjórnin gumað af góðum
rekstri og miklum tekjuafgangi en jafnframt horft upp á fjölmörg
sveitarfélög engjast vegna fjárskorts. Svo virðist sem einhvers
konar samtrygging stjórnmálamanna eða stjórnmálaflokka
sé þess valdandi að menn geti ekki samið um skynsamlega
skiptingu gæðanna. Hvað skýrir það til dæmis að fjölmargir
sveitarstjórnarmenn, sem ná kjöri til Alþingis og tilheyra flokkum
sem fara í ríkisstjórn og setjast jafnvel sjálfir í ráðherrastól, skuli
aldrei setja á oddinn að tekjuskiptingu ríkis og sveitarfélaga
verði breytt sveitarfélögunum til hagsbóta. Hvað hafa til dæmis
margir sveitarstjórnarmenn setið á þingi frá því 1995? Hve margir
þessara þingmanna hafa flutt raunhæfar tillögur um að auka
hlut sveitarfélaga í þjóðarkökunni og fylgt þeim tillögum eftir?
Mér finnst þetta rannsóknarefni.
Hitt atriðið er að ríkisstjórnin ákvað í nóvember 2004 að setja
lög á verkfall í grunnskólum. Þó svo að samningar hafi verið gerðir
í framhaldi af því er ljóst að það voru ekki frjálsir samningar.
Með lagasetningunni ákvað þáverandi ríkisstjórn að lögbinda
að laun í grunnskólum skyldu vera það lág að engar líkur væru
á því að nokkur sátt gæti náðst milli sveitarfélaganna og þeirra
starfsmanna sem við kjörin áttu að búa. Þessi sama lagasetning
varð þess síðan valdandi að kjörin í leik- og tónlistarskólum tóku
mið af þeim kjörum sem með óbeinum hætti voru lögþvinguð
í grunnskólunum. Það eru því stuðningsmenn áðurnefndra laga
sem ættu nú að stíga fram og bæta fyrir mistökin sem þeir gerðu
haustið 2004.
Það er að mínu mati lífsnauðsyn að laun allra sem vinna í
skólum landsins verði hækkuð verulega og ég set spurningarmerki
við hvort hægt er að bíða með það fram til næsta vors. Ég óttast
að fleiri og fleiri flýi kjörin og taki tilboði um betur launuð störf.
Það væri verðugt verkefni fyrir nýjan meirihluta í borgarstjórn
Reykjavíkur að axla nú ábyrgð og sýna gott fordæmi með því að
grípa þegar til aðgerða til að stöðva flóttann úr skólunum. Það
verður ekki gert nema með því að hækka launin verulega. Það
þarf ekki að bíða næstu samninga þar sem fjöldi leiða er fær
til að bæta kjörin og brúa bilið þar til samningar losna á næsta
ári. Starfsmannavandi skólanna verður ekki leystur með því að
hræra endalaust í einhverjum vinnutímaskilgreiningum, hann
verður einungis leystur með því að hækka kaupið. Vegna afskipta
ríkisvaldsins af samningamálum í grunnskólum og þar með óbeint
í leik- og tónlistarskólum er eðlilegt að ríkið komi að þessum
málum á öllum skólastigum enda ber menntamálaráðherra og
þar með ríkisstjórnin höfuðábyrgð á menntamálum þjóðarinnar.
Við höfum ítrekað heyrt um mikilvægi skólastarfs og nauðsyn
þess að í skólunum starfi velmenntað og ánægt starfsfólk. Við
þurfum ekki fleiri yfirlýsingar í þá veru. Við þurfum raunhæfar
aðgerðir og úrbætur og það strax.
Eiríkur Jónsson 19.10. 2007
Ófremdarástand eða nýtt upphaf?