Skólavarðan - 01.10.2007, Blaðsíða 13

13
SKÓLAVARÐAN 7.TBL. 7. ÁRG. 2007
og reynsla. „Áður vó þyngra að vinna
með peninga en að vinna með fólki en
það breyttist með þessu nýja kerfi,“
sagði Elín Björg. Karl Björnsson sviðsstjóri
kjarasviðs SÍS benti á að ef Launanefnd
sveitarfélaga hætti störfum þyrfti til að
mynda Kópavogsbær að gera um tuttugu
samninga og Akureyrarbær tuttugu og
sex. Á landinu í heild þyrfti að gera um
sex hundruð í stað þrettán miðlægra
samninga eins og nú er.
Katrín Ólafsdóttir lektor við HR sagði
frá niðurstöðum rannsóknar sinnar á
launaþróun hjá ríkisstarfsmönnum í
stéttarfélögum opinberra starfsmanna á
árunum 1994-1997 annars vegar og 2001-
2004 hins vegar. Hlutur dagvinnulauna
hefur hækkað á þessum tíma og meðallaun
hækkuðu til muna. Dreifing heildarlauna
er óbreytt en dagvinnulauna meiri en
áður. Katrín dregur m.a. þá ályktun af
niðurstöðum að launamyndun ráðist af
öðru en kjarasamningum og því ekki
unnt að stjórna henni alfarið í gegnum
samninga. Gunnar Páll Pálsson formaður
VR fjallaði um einstaklingssamninga og
spurði hvort þeir tryggðu í senn réttindi
og hagstæða launaþróun. VR breytti um
aðferðafræði í kjarasamningum árið 2000
og tók upp sk. þriggja þátta kjarabaráttu,
sem er í anda þeirrar hugmyndafræði að
hagsmunir launþega og atvinnurekenda
séu að stærstum hluta þeir sömu. Segja
má að þættirnir þrír vísi til einstaklingsins,
hópsins (miðlægir samningar) og loks
þjóðarinnar: Gerðir eru hefðbundnir
kjarasamningar með þeirri breytingu að
opnað er meira á sameiginlega hagsmuni,
í öðru lagi er ákvæði sett inn um árlegt
viðtal í þeim tilgangi að styðja menn í
einstaklingsbundinni kjarabaráttu og loks
er lögð áhersla á að hafa áhrif á viðhorf
almennings svo sem með herferð gegn
launamun kynja. Halldóra Friðjónsdóttir
formaður BHM sagði frá innleiðingu
stofnanasamninga í kjarasamningum BHM
1997 og breytingum að fenginni reynslu frá
þeim tíma. Í samflotssamningunum 2005
var m.a. lögð áhersla á hækkun lægstu
launa, að draga úr launamun kynjanna
og að gera einn stofnanasamning með
einni launatöflu í stað samnings hjá hverri
stofnun. Halldóra sagði að vissulega
væri fólk svolítið hrætt við árangurs- og
frammistöðumat en þegar forsendur röð-
unar væru skýrt skilgreindar horfði málið
öðruvísi við. Þá ræddi hún um launamun
kynja sem ekki hefur enn tekist að leiðrétta
þótt búið sé að gefa fyrirheit um það.
Aðalheiður Steingrímsdóttir formaður FF
sagði ekki seinna vænna að fara að huga
að því hvað gerðist í framhaldsskólum
eftir fimmtán ár þegar mjög fjölmennur
hópur kennara fer á eftirlaun. Það ræðst
af launum hvort nægjanleg nýliðun verður
að sögn Aðalheiðar sem upplýsti jafnframt
að byrjunarlaun framhaldsskólakennara
væru um 230-240 þúsund. Aðalheiður
lýsti innleiðingu stofnanasamninga í
framhaldsskólum og sagði ekkert benda
til að þeir gætu ekki gengið þar eins og
annars staðar, hins vegar skorti tilfinnan-
lega fé til að framkvæma þá sem skyldi.
Framhaldsskólakennarar hefðu gert allt
það sama og aðrir opinberir starfsmenn
en sætu engu að síður eftir með lægri
laun. Það væri eðlilegt að kennarar
spyrðu af hverju meintar févana stofnair
gætu hækkað laun starfsmanna sinna en
skólar gætu það hins vegar ekki. Vanmat
á störfum kennara væri landlægt og
því þyrfti að breyta. Aðalheiður kom
einnig inn á launamun kynja og sagði
að við vissum öll hvaða áhrif hugtakið
„kvennastétt“ hefði haft á stöðu kvenna
sem berjast fyrir mannsæmandi launum.
Hún sagði gögn frá KOS ekki sýna mikinn
mun á dagvinnulaunum kynja en hins
vegar mikinn mun á heildarlaunum. Í lokin
tók Elna Katrín Jónsdóttir varaformaður KÍ
saman efni ráðstefnunnar og spurði hvort
niðurstaðan væri að það skipti engu máli
hvernig væri samið, allt þetta brölt og bras?
„Laun kennara hafa hækkað minna en
samanburðarhópa,“ sagði Elna Katrín enn
fremur. „Verst er ástandið í launamálum
grunnskólakennara, svo slæmt raunar
að það ógnar skólastarfi. Það er því ekki
vanþörf á að ýta þessari umræðu úr vör
og má líta á ráðstefnuna sem upphafið á
undirbúningi kjarasamninga kennara.“
Fyrirlestrar voru í heild efnismiklir
og góður efniviður fyrir áframhaldandi
umræður og undirbúning í aðdraganda
kjarasamninga, en samningar allra aðildar-
félaga KÍ eru lausir á næsta ári. Efni frá
kjaramálaráðstefnunni er á ki.is
keg
KJARAMÁLARÁÐSTEFNA KÍ
Sjaldan eða aldrei hefur verið mikilvægara að kjarasamningar leiði til lausnar sem sátt næst um, sagði Eiríkur Jónsson