Skólavarðan - 15.01.2001, Blaðsíða 23

Skóla l í f í land inu
27
Hjálmar Jóhannesson er forvarnafull-
trúi í Verkmenntaskóla Austurlands
en þar er lögð mikil áhersla á vellíðan
nemenda. Við báðum Hjálmar um að
segja í stuttu máli frá því hvernig
staðið er að forvörnum innan skólans
og fylgir frásögn hans hér á eftir:
Starfsfólk
Markmiðið með forvörnum í framhaldsskólum
er að fyrirbyggja helst allan vanda en það er nú
kannski ekki hægt. Við þurfum að hafa tiltækt
námsefni um forvarnir fyrir starfsfólk og stuðla
að því að fólk kynni sér það. Stöðug forvarna-
vinna á sér stað sem kemur fram í því að for-
varnafulltrúi skólans situr alla fundi sem
haldnir eru í forvarnateymi sem sett hefur ver-
ið á stofn í Fjarðabyggð og hittist einu sinni í
mánuði, stundum oftar.
Nemendur
Við höfum forvarnastefnu sem tekur til alls
umhverfis skólans og nemenda hans, um-
gengni og samskipti við aðra nemendur skól-
ans. Inn í forvarnastefnuna er ofin vímuvarna-
stefna en það er sú grein sem við viljum vinna
að í hljóði. Okkur langar til að beina nemend-
um inn á vímulausar brautir en það þarf að
gerast hljóðlega svo að athygli nem-
enda sé ekki á því að verið sé að beina
þeim frá, heldur að einhverju sem er
áhugavert í lífinu.
Foreldrar
Foreldrar þurfa að koma að forvarnastarfinu
í ríkara mæli heldur en hefur verið. Foreldrar
hafa bundist samtökum í öðrum skólum og við
vonum að svo verði líka hér. Það er ómetan-
legt að foreldrar og starfsfólk skólans velti
sameiginlega fyrir sér velferð nemenda sinna.
Við í þessum skóla viljum ekki axla ein ábyrgð
á velferð nemenda, foreldrar verða að koma að
því máli og stofna til dæmis foreldrafélag, eins
og gert hefur verið í Reykjavík, til að ræða um
það sem betur má fara í samskiptum foreldra
og barna, á milli skóla og nemenda og ekki
hvað síst á milli nemenda sjálfra.
Starfið framundan
Það er á áætlun fyrir þessa síðari önn að
koma á kennslu hjá kennurum í samskipta-
tækni. Haldið verður námskeið í samtalstækni
og við ætlum líka að fá til okkar sálfræðing til
að taka á eineltismálum sem athygli manna
beinist sérstaklega að nú. Auk þess er fyrirhug-
að að Jón Indriðason hjá Rannsóknarlögreglu
ríkisins komi og haldi fundi í byrjun apríl.
Skólavarðan frétti af athyglis-
verðri tilraun í Smáraskóla í
Kópavogi og fékk Valgerði Snæ-
land Jónsdóttur skólastjóra til að
segja frá hugmyndinni, aðdrag-
anda hennar og framkvæmd.
Smáraskóli í Kópavogi tók til starfa haust-
ið 1994. Fyrsta árið voru um 120 nem-
endur í skólanum en eru nú um 640.
Skólinn hefur verið einsetinn frá því að
hann var stofnaður en í því felst m.a. að
börnin eru öll á sama tíma í skólanum.
Þeir sem starfa við einsetna skóla vita
manna best að skipuleggja þarf skólastarf
þar með öðrum hætti en í tvísettum skól-
um. Hluti af vandanum er skólabyggingin
sjálf. Sumar byggingar eru þannig að
auðvelt er að dreifa nemendahópnum
með ýmsum hætti en í öðrum skólum er
öllum stefnt á einn stað í húsinu á tíma-
skiptum. Hönnun skólalóða skiptir einnig
verulegu máli.
Sú eðlilega þróun átti sér stað í Smára-
skóla að eftir því sem nemendum fjölgaði
urðu árekstrar á tímaskiptum tíðari. Þetta
var starfsmönnum skólans á-
hyggjuefni og leiddi til þess að
hugmynd kviknaði um mis-
munandi tímatöflur fyrir ólíka
aldurshópa. Inn í þá umræðu
blönduðust fréttir af því að
ýmsir skólar væru að gera til-
raunir með að breyta byrjunar-
tíma að morgni (þ.e. seinka
honum) og enn aðrir höfðu
gert tilraunir með að láta
yngstu börnin byrja seinna en
þau eldri.
Þetta leiddi til þess að gerð
var tilraun í Smáraskóla sl.
haust með mismunandi byrj-
unartíma hjá ólíkum aldurs-
stigum og þess gætt að
kennslustundir, frímínútur og
hádegishlé sköruðust aldrei en
gengju á víxl. Skólabyrjun er á
þeim tíma sem umferðarþung-
inn er minnstur.
Breytingin hefur haft gífur-
lega jákvæðar afleiðingar fyrir
allt skólastarfið. Starfsmenn,
foreldrar og nemendur hafa
fullan hug á að halda í þetta
fyrirkomulag og þróa það enn
frekar.
Þrjár tímatöflur í
600 barna einsetn-
um grunnskóla
Inga Sigrún Matthíasdóttir er kennari í
Dalvíkurskóla sem er einsetinn og, að
sögn Ingu Sigrúnar, „framsækinn skóli
sem gott er að vinna í, mikil samvinna
milli kennara og gott andrúmsloft.“
Inga Sigrún hefur skemmt sér vel í
starfinu í vetur af eftirfarandi frásögn að
dæma:
Mig langar að segja frá mjög skemmtilegri að-
ferð í dönskukennslu sem ég hef verið að gera
tilraun með í 9. og 10. bekk í vetur.
Ég var svo heppin að geta verið með hópana í
tölvustofu einu sinni í viku, en þar unnum við
þessi verkefni. Þegar við hófumst handa vissu
allir hvernig upphaf og endir áttu að vera eins og
gengur og gerist í söguaðferð. Nemendur sáu
svo um að spinna það sem kom þar á milli.
Í 9. bekk var ákveðið að stofna veitingahús í
Danmörku. Nemendur unnu tveir og tveir saman
við eina tölvu. Byrjað var á því að finna nafn á
veitingahúsið og síðan var teiknaður grunnflötur
á sal, eldhúsi, salernum og þeim skúmaskotum
sem fylgja. Búnir voru til orðalistar yfir hluti sem
eru í þessum vistarverum, bæði í eintölu og fleir-
tölu, og þeir límdir við teikningarnar. Því næst
áttu þau að finna a.m.k. tvær persónur sem unnu á
staðnum eða áttu hann og lýsa þeim (lo.) Matseð-
ill var næstur á dagskrá og bjuggu þau til forsíðu,
forréttasíðu o.s.frv. Þau pöntuðu svo munnlega af
seðlinum hvort hjá öðru.
Þá var ákveðið að búa til auglýsingu þar sem
alls konar tilboð væru í gangi, sótt um vinnu,
auglýst eftir fólki o.s.frv.
Við byrjuðum á þessu verkefni um miðjan
október og lukum því í síðasta tímanum fyrir
jólafrí. Allir kynntu verkefnið sitt munnlega og
var boðið upp á smákökur og drykk á meðan.
Eftir jólafríið var ákveðið að „opna ferðaskrif-
stofu“ og ætla nokkrir að vinna verkefnið í marg-
miðlunarsmiðju.
Ég mæli eindregið með þessari aðferð í
dönskukennslu.
Inga Sigrún lumaði jafnframt á nokkrum frá-
bærum þýðingum úr dönsku sem komu fram á
haustannarprófum. Ein setning úr textanum á
prófinu olli nemendum nokkrum vandræðum,
ekki síst orðið dog, en nemendur létu það ekki
aftra sér frá því að svara. Setningin var þessi:
Kroppen har brug for noget sundt og grønt.
Man behøver dog ikke at spise som en kanin.
Þýðingar:
• Maður kennir hundi ekki að borða eins og
kanína.
• Maður þarf samt ekki að borða kanínur.
• Maður lætur ekki hund borða það sama og
kanínur borða.
• Hundar þurfa þó ekki að borða það sama og
kanínur.
• Maður þarfnast hunds en ekki að borða kanínu.
Var einhver að segja að danska væri leiðinleg?
Söguaðferðin notuð í dönskukennslu
Forvarnir í Verkmenntaskóla
Austurlands: