Skólavarðan - 01.08.2003, Qupperneq 12

NÁMSEFNI
Lesum lipurt
Lesum lipurt eru ný lestrar- og
málþjálfunarverkefni sem henta vel til
kennslu á grunnskólastigi. Verkefnin
eru sérstaklega ætluð nemendum
sem vilja bæta grunnfærni sína í
lestri og nemendum sem gengur
hægt að ná tökum á lestri. Höfundur
er Sigríður Ólafsdóttir sérkennari í
Garðabæ.
Að sögn Sigríðar hafa lestrar-
verkefnin verið í þróun undanfarin
ár og hún hefur farið nýjar leiðir í
lestrartækni, meðal annars að þjálfa
augnhreyfingar til að teygja úr og
stækka sjónskerpu-svið augnanna við
lestur, en varðandi þennan þátt hefur
Sigríður átt samvinnu við Björn Má
Ólafsson augnlækni. Þjálfunin er mark-
viss og byggist á lestri á orðalistum.
Lestrar-og mál-þjálfunarverkefnin
eru lesin eða unnin munnlega. Þau
grundvallast á samhljóða-samböndum.
Verkefnin eru í tveimur heftum og
skiptast í 17 kafla, fjölbreytt og ólík á
hverri blaðsíðu og ætluð mismunandi
getustigum. Mörg stutt verkefni
eru á hverri síðu og töluvert um
endurtekningar en þó með nýjum
áherslum. Endurtekningin festir efnið
betur í minni.
Sérhvert verkefni er afmarkað með
ramma og letur er stórt og breitt.
Hver kafli byrjar á hraðlestraræfingu
sem lesin er í tvær mínútur, í byrjun
og lok kaflans. Framfarir eru metnar
við lok hvers kafla. Þá gefst nemanda
tækifæri til sjá framfarir strax og bætir
það sjálfstraust og eykur áhuga fyrir
lestrinum.
Undirstaða hvers kafla eru orðalistar.
Þeir byggja á orðum sem hefjast á
eða innihalda ákveðinn samhljóða
eða sam-hljóðasamband. Orðunum
er raðað í fyrirfram ákveðna röð eftir
fyrsta sérhljóða í orði. Röð sérhljóðanna
og takturinn spilar þannig saman
að lesturinn verður brátt taktfastari,
öruggari og auðveldari en áður. Með
orðalistunum og fleiri verkefnum sem
þjálfa grunnlestrartækni er lögð áhersla
á þjálfun augnhreyfinga. Önnur verkefni
í Lesum lipurt eru til þess fallin að teygja
á sjónskerpusviði og stækka þannig
svæðið sem augun sjá skýrt í hverri
augndvöl. Þannig verða augnhreyfingar
færri og augunum miðar betur áfram í
línunni og lestrarhraði eykst.
Verkefnin eru aðgengileg fyrir
kennara, nemendur og foreldra. Ekki
þarf ekki að leysa öll verkefni á hverri
blaðsíðu. Með því gefst kennara/
nemanda tækifæri til að velja verkefni
við hæfi eða verkefni sem höfða til
nemandans.
Í verkefnunum eru ljóð sem flest
eru eftir Þórarin Eldjárn. Þau höfða til
nemanda og eru myndræn, taktföst og
skemmtileg.
Verkefnin voru reynslukennd sl.
vetur í Flataskóla í Garðabæ og þóttu
gefa góða raun.
Garðabær, Menntamálaráðuneytið
og fleiri hafa styrkt Lesum lipurt og
nú árið 2003 hefur Þróunarsjóður
Grunnskóla veitt styrk til að þróa
verkefnin áfram. Gert er ráð fyrir að
verkefnin verði aðlöguð sérstaklega að
lestrarkennsluí 2. bekk í grunnskóla. Þar
kemur lestrarvandinn yfirleitt fyrst í ljós
og hugmyndin er að nota lestrar- og
málþjálfunarverkefnin Lesum lipurt til
að reyna að ráða bót á vandanum.
Í byrjun lestrarkennslu
er mikilvægt að gera sér
grein fyrir því að lestur
er eins og hver önnur
íþrótt sem þarf að þjálfa
daglega. Hafa ber í
huga að æfingin skapar
meistarann!
Náðargáfan lesblinda
Út er komin bókin „Náðargáfan
lesblinda“ eftir Ronald D. Davis,
höfund Davis-kerfisins sem er almennt
hvetjandi námskerfi og hefur einnig
gefist vel í baráttunni við lesblindu.
Ron Davis var hér á landi nýverið og
hélt fyrirlestra í Háskólabíói og víðar
á vegum samtakanna lesblind.com, en
stofnandi þeirra er Axel Guðmundsson
Davis-lesblinduleiðbeinandi. Davis
gengur út frá því að einstaklingar
með lesblindu hugsi fremur í myndum
en orðum, og búi að auki yfir miklu
innsæi og næmni á umhverfi sitt. Davis
greindist með einhverfu sem barn
og glímdi sjálfur við lesblindu á háu
stigi sem hann hefur tekist á við með
eigin aðferðum með góðum árangri.
Eitt eintak af bókinni „Náðargáfan
lesblinda“ verður gefið í alla grunn-
og framhaldsskóla landsins, en þeir
sem vilja fræðast meira og nálgast
eintak af bókinni geta aflað sér
upplýsinga á heimasíðu lesblind.com
eða á skrifstofu samtakanna í Kjarna,
Þverholti 2 Mosfellsbæ, s. 586 8180.
Ronald D. Davis á fundi í
Háskólabíói
12