Skólavarðan - 01.12.2011, Blaðsíða 19
19
Skólavarðan 3.tbl. 2011
skólanámskrá grunnskóla. Í hinni nýju aðalnámskrá grunnskóla segir
að grunnskólinn sé mikilvægur liður í ferli einstaklingsins til alhliða
þroska og almennrar menntunar. Í grunnskóla þurfi að skapa skilyrði
fyrir nemendur svo þeir fái notið bernsku sinnar og efli með sér sjálfs-
traust og félagsfærni, virki sköpunarkraft sinn og rækti skilning á
manngildi. Í aðalnámskrá grunnskóla frá árinu 1999 segir um kennslu
og kennsluhætti að grunnskólinn eigi að skila af sér sjálfstæðum nem-
endum sem hafi öðlast sjálfstraust og öryggi. Þeir eiga að kunna að
læra, hafa kjark til frumkvæðis og sjálfstæðra vinnubragða, geta unnið
með öðrum og kunna að tjá sig, skýrt og skilmerkilega í töluðu og rit-
uðu máli. Á þessa þætti beri að leggja áherslu í öllu starfi skólans allt
frá upphafi skólagöngu.
Nemendur skipuleggi eigið nám
Anna segir þátt félagsfærni hafa verið aukinn til muna og orðið sýni-
legri. Segja má að það hafi þá fyrst orðið með tilkomu lífsleikni náms-
greinar, sem sett var inn í aðalnámskrá grunnskóla árið 1999, og ætluð
fyrir 4. – 10. bekk. Einnig hafi lýðræði komið inn sem einn af grunn-
þáttum menntunar í nýju námskránni. „Með tilkomu þáttarins lýðræði
er stóraukin áhersla á þátttöku nemenda í að skipuleggja eigið nám og
að hafa skoðanir á námi. Nemendur fá þar með meira svigrúm og tæki-
færi til að tjá sig, segja sínar skoðanir og bera ábyrgð á sjálfum sér og
eigin námi. Í starfsáætlun Menntasviðs Reykjavíkur fyrir árið 2006,
undir stefnu Reykjavíkurborgar í menntamálum yfir tíu ára framtíðar-
sýn, er líka fjallað um jákvæða sjálfsmynd og félagsfærni barna og
unglinga og bent á leiðir til að efla þá þætti. Efling þeirra er sögð
mikilvæg alhliða forvörn þar sem slök félagsfærni er oft nátengd náms-
erfiðleikum og getur valdið samskipta- og hegðunarerfiðleikum.“
Flestir til í að auka þátt félagsfærni í kennslu ...
Til að fá betri innsýn í þátt félagsfærni í skólum tóku Anna og Kristrún
viðtöl við nokkra kennara í efstu bekkjum grunnskóla á höfuðborgar-
svæðinu og spurðu þá meðal annars um áherslur þeirra á þátt félags-
færni í kennslu og upplifun þeirra á félagsfærni nemenda. Einnig tóku
þær viðtal við hóp nemenda og spurðu þá um viðhorf þeirra til auk-
Meistaranemarnir Anna Þórdís Heiðberg og Kristrún M. Heiðberg
segja skóla verða að móta sér ákveðna stefnu hvað félagsfærni
nemenda varðar. Ekki sé nóg að vera með fögur og flott fyrirheit í
skólanámskrá, heldur verði einnig að fara markvisst eftir þeim.
kennsluhættir
„Mér finnst allt of margir kennarar
nota glærur og svo eigum við bara að
skrifa upp eftir þeim. Margir kennarar
tala og tala, án þess að gefa okkur
tækifæri á að segja okkar skoðun.“
FélagsFærni
„Félagsfærni miðar að því að geta átt jákvæð
og árangursrík samskipti við aðra. Heilbrigð
sjálfsmynd er grundvöllur félagsfærni. Börn
með góða félagsfærni eru líklegri til að eiga
frumkvæði að samskiptum, viðhalda þeim
og aðlaga sig breyttum aðstæðum. Þroskuð
félagsfærni er grunnur að lífshamingju og
lífsfyllingu hvers einstaklings.“ (Aðalnámskrá
grunnskóla, almennur hluti 2011).