Skólavarðan - 01.12.2011, Síða 20

20
Skólavarðan 3.tbl. 2011
innar áherslu á félagsfærni og upplifun þeirra í kennslustundum. „Það
var mjög athyglisvert að heyra hvað kennarar höfðu um þetta að
segja,“ segir Kristrún. „Þeir eru flestir jákvæðir gagnvart því að auka
þátt félagsfærni í kennslu en þó eru aðrir þættir sem spila inn í og
standa ef til vill í vegi fyrir því að vel sé að þessum málum staðið.“
... en nokkur ljón eru í veginum
„Einn kennari sem við ræddum við,“ heldur Kristrún áfram, „sagði að
þrátt fyrir að hann væri fylgjandi því að nemendur fengju að tjá sig þá
byðu aðstæður ekki alltaf upp á það. Hann nefndi til dæmis mikinn
sparnað í skólakerfinu á undanförnum árum sem hefur leitt til þess að
kennarar fá minni stuðning inn í bekki. Við það bætast svo aukin aga-
vandamál í skólum sem valdi því að oft og tíðum er ekki hægt að halda
uppi almennilegum samræðum í bekknum.
Annar kennari nefndi einnig fjölgun nemenda í bekkjum, sem hann
sagði leiða til þess að mörgum nemendum væri ekki sinnt sem skyldi.
Hann spurði meðal annars hvernig í ósköpunum væri hægt að ætlast til
þess að kennari gæti sinnt um það bil þrjátíu manna bekk svo vel væri.
Þá nefndi hann auknar kröfur og skyldur á kennara, að það væri ein
faldlega ekki tími til að sinna öllu. Viðkomandi kennari sagðist hafa
horft upp á marga nýútskrifaða kennara sem kæmu uppfullir af nýjum
hugmyndum og kennsluháttum inn í starfið en féllu svo í sama farið
og þeir eldri og reyndari. Hann sagði að þrátt fyrir að í aðalnámskrá
væri þess getið að félagsfærni ætti að efla í öllu skólastarfi þá litu
margir kennarar svo á að þjálfun á þessu sviði færi fram í námsgrein-
inni lífsleikni.“
Mikilvægt að nýta tækifærin
Að sögn Önnu sögðust aðrir kennarar hins vegar nýta hvert tækifæri
sem gæfist til að efla félagsfærni nemenda, þar á meðal með því að
gefa nemendum færi á að taka sem mestan þátt í kennslustundum.
„Einn kennari sagðist vinna út frá ákveðnum ramma, en gætti þess þó
að vera ekki með of fastmótuð fyrirmæli. Hann sagði yndislegt að sjá
hversu hugmyndaríkir og frábærir nemendur væru þegar þeir fengju
tækifæri til að gera hlutina eftir sínu höfði. Annar sagði mikilvægt að
nýta hvert tækifæri til að gefa nemendum færi á að tjá sig, efla
gagnrýna og sjálfstæða hugsun þeirra, ekki síst nú á tímum. Þörf væri á
að ýta burt þessari hjarðhugsun sem ríkti í þjóðfélaginu og gera nem-
endur sjálfstæðari.“
Virkni og þátttaka nemenda
Anna og Kristrún segja mjög misjafnt hvaða kennsluaðferðir eru not-
aðar í kennslustundum og hversu mikinn þátt nemendur fá að taka í
kennslustund. „Sumir kennarar leggja mikla áherslu á þátttöku
nemenda á meðan aðrir leggja litla sem enga áherslu á þann þátt. Það
er mat nemenda að ekki sé mikið lagt upp úr því í skólanum að þjálfa
þá í að tjá sig og tala fyrir framan aðra. Gerð er krafa um að þeir eigi
að geta þetta bæði í lífsleikni og í almennum fögum, að því er virðist
án nokkurrar markvissrar þjálfunar. Nemendur eru einnig þeirrar
skoðunar að kennslustundir séu of einhæfar, að þau séu alltaf að gera
það sama, eins og þau segja sjálf. Hrós, jákvæðni og gott andrúmsloft
skiptir þau einnig máli.“
„Það hjálpar mér að taka þátt í
umræðunni til að halda einbeiting-
unni, svara og segja mína skoðun.“
„Við erum aðallega að hlusta eða
að svara spurningum skriflega. Mig
langar stundum til að segja hvað
mér finnst, en ég þori því ekki.“
kennsluhættir