Félagsbréf - 01.03.1963, Blaðsíða 80

laust heilsteypt í þeim skilningi, að
hvert atriði fyllir út i myndina af
manninum Pétri Gauti og fjölþættu
eðli hans. Fyrri hluti verksins er vissu-
lega miklu meiri dramatísk heild en
seinni hlutinn — en myndin af Pétri
er þar aðeins hálfköruð. Hann er ekki
fullmótaður fyrr en í leikslok. Með
því er ekki sagt, að hin dreifðu atriði
seinni helmings standist samjöfnuð við
fyrri helming — því fer fjarri. Ég
fyrir mína parta hef 'aldtei komið
auga á listræna eða leikræna nauðsyn
þess að dreifa leiknum um „hálfan
hnöttinn“, því það gerir hann brota-
kenndari en æskilegt er. Hinsvegar eru
slíkar vangaveltur vitaskuld útí hött.
Við verðum að taka listaverkið einsog
það liggur fyrir og dæma það á foi-
sendum höfundar, sem eru raunar ful’-
góðar ef marka má af þeim tökum sem
verkið nær á leikliúsgestum.
Um „rétta túlkun“ á þessu marg-
slungna verki má lengi deila, enda hef-
ur það komið fram í mörgum gervum
víða um heim, og munu Norðmenn
sjálfir hafa gengið lengst í að kanna
þanþol þess. Það virðist samt tæplega
álitamál, að ádeilan sé einn sterkasti
þáttur leiksins ásamt með meira og
minna táknrænu og hálffjarstæðu hug-
arflugi sem ljóðformið beizlar og magn-
ar. „Pétur Gautur“ minnir að ýmsu
leyti á kristna helgileiki miðalda, þó
grunntónninn sé að sjálfsögðu annar.
Kemur það ljósast fram í lokaþættin-
um.
Leikstjórinn, Gerda Ring, hefur dreg-
ið fram ádeiluna, en lagt megináherzlu
á það táknræna og dularfulla í leikn-
um. Hefur hún í því efni gætt hófsemd-
ar, því vissulega er freistandi að ganga
mun lengra í táknrænni túlkun ýmissa
atriða og tengja saman með enn ljós-
ari hætti þær persónur sem dýpst spor
marka í lífssögu Péturs. Hitt þótti
mér miður að heildarblær sýningar-
innar var rofinn af rómantísku ívafi
sem rekja mátti til tónlistarinnar.
Hjá því gat ekki farið, að sýningin
bæri merki þess, að víða varð að klippa
veigamikla parta úr verkinu, einkan-
lega seinni hlutanum. Af þessum sök-
um urðu sum atriðin næsta snubbótt,
t.d. atriðið með Anítru. Hinsvegar
hefði að skaðlausu mátt sleppa atrið-
inu á ströndinni í Marokkó, því það
er eitt barnalegasta og banalasta at-
riði leiksins og eykur engu verulegu
við heildarmyndina af Pétri.
Leiktjöld Lárusar Ingólfssonar voru
fátækleg og ófrumleg nema í lokaþætt-
inum þarsem þau sjást varla! Búning-
ar voru hinsvegar góðir, og voru norsku
þjóðbúningarnir fengnir að láni frá
Osló.
Gunnar Eyjólfsson fór með hlutverk
Péturs Gauts og vann frægan sigur.
Sýndi hann enn með þessu afreki, að
honum lætur bezt að leika rullur sem
eru stórar í sniðum og gefa tilefni til
leikrænna átaka og umsvifa. Fram-
sögnin var skýr og blæbrigðarík,
hreyfingar liðugar, skapbrigði örugg,
túlkunin öll þróttmikil. Hann lék hlut-
verkið fremur af tækni en innlifun, og
44 FÉLAGSBRÉF