Félagsbréf - 01.03.1963, Blaðsíða 22

Félagsbréf - 01.03.1963, Blaðsíða 22
Ef allt er talið, skipta verkin frá ísöld tugum þúsunda. Dreifast fundar- staðirnir, sem hér skipta máli, bæði um Evrópu og Asíu. Verkin eru til- tölulega nýfundin, eða svo má telja, eru vart meira en sjötíu ár, síðan ljóst fór að verða um þetta svið. Stóð styr um aldur verkanna, og alltaf er það óhjákvæmilegt að vita, hve gamalt hvert verk er. Hvernig er farið að því? Þau skiptast í þessu tilliti í tvo meg- in hópa: 1) Það, sem unnið er á föst- um grunni, og þá á steinfleti, Felskunst á þýzku, art pariétal á frönsku, ég mun nefna hóp þennan bergmyndir, 2) í öðru lagi hinar lausu smámyndir, á frönsku art mobilier, á þýzku Klein- kunst. Er yfirleitt hægara að átta sig á aldri verka af seinna taginu, því gripirnir finnast alloft innan um aðra fornleifar og í vel þekktum lögum. Það var þessi hópur, sem menn komust fyrst í kynni við. Það var um miðbik 19. aldar. Franski dýrafræð- ingurinn Édouard Lartet vann þá að rannsóknum á steingervingum, og var hann á ferðinni í Suður- og Mið-Frakk- landi. Við bólstað fornsteinaldar- manna við hellinn La Madeleine í Vézére dal í Dordogne, gróf hann út mammútstönn, sem á var rist mynd af mammút. Rist hafði verið á tönnina ekki löngu eftir, að dýrið hafði verið fellt. Listamaðurinn hafði sem sagt verið uppi á þeim tímum, er mammút- fílar höfðust við í Frakklandi. Athug- anir þessar gerði Lartet um og eftir 1860. 10 FÉLAGSBRÉF Bergmyndirnar eru verr tímasettar, og aðdragandinn að fullri sönnun um þær er um margt einkennilegur. Vitað er, að fyrr á öldum vandi fólk kom- ur í einn hinna mörgu hella í Dordogne, sem geyma myndir jökul- aldar. Er heim kom, sagði það jafnan í tíðindum, að á veggjum hellanna mætti greina málaðar, kirkjuleg- ar myndir og tákn heilög. Nú eru all margir hellanna í þéttbýlum héruðum og bera þess oft merki í einu og öðru, að fólk liafi gengið í þá síðustu aldirn- ar, en það leið á löngu, áður en list þessi kæmist í sjónmál vísindanna og dómbærir skildu, hvað þarna væri um að ræða. Árið 1864 var einn af þekkt- ustu vísindamönnum Frakka, dr. Garri- gou, á ferð um minjasvæði í Pyrenea- fjöllum og gekk þá í hellinn Niaux, þar sem margt er mynda og meðal annars glæst málverk. Hann lét þó nægja að skrifa í dagbók sína: „Á hellisveggnum eru málverk, hver árinn kann það að vera?“ Nokkru seinna, árið 1875, fór spænskur aðalsmaður, Marcelius Sautuola, að grafa við munna hellisins Altamira, en hann er í Calabríuhéraði á Norður Spáni. Þar gat að líta mannvistarlög frá ísöld og nokkru innar sá hann, hvar voru svartar teikningar á veggjum hellisins. Fjór- um árum seinna er hann á sama stað ásamt dóttur sinni tólf ára. Henni varð gengið inn eftir helli. Gerðist næst, að faðir hennar heyrði hana hrópa: „Pabbi, þarna eru naut!“ Það voru myndir af vísundum. Honum þótti ein-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Félagsbréf

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Félagsbréf
https://timarit.is/publication/1060

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.