Fréttablaðið - 15.07.2016, Qupperneq 24

Forvarnarátakið Bleiki fíllinn
hefur verið starfrækt kringum
Þjóðhátíð í nokkur ár en markmið
verkefnisins er að fá fólk til að
ræða saman og horfast í augu við
þann glæp sem nauðgun er og um
leið að undirstrika mikilvægi sam-
þykkis í kynlífi. „Það er alveg á
hreinu að sá eini sem ber ábyrgð á
nauðgun er sá sem nauðgar,“ segir
Jóhanna Ýr Jónsdóttir, talsmaður
átaksins og upphafsmaður þess.
Jóhanna Ýr segir gesti Þjóðhá-
tíðar, sem og heimamenn, hafa
tekið verkefninu opnum örmum
og sýnt því stuðning, bæði með því
að kaupa varning til styrktar átak-
inu en ekki síður með því að passa
betur upp á náungann. „Við sýnum
t.d. stiklur á stóru skjáunum í daln-
um. Ein þeirra bendir gestum á að
sýna samhug, passa upp á hver
annan og að hika ekki við að láta
gæslufólkið vita ef það sér eitthvað
athugavert. Það hefur svínvirkað
því gæslufólkið talar um að gest-
ir hátíðarinnar séu mikið öflugri í
að láta vita ef þeir sjá eitthvað sem
þeim mislíkar.“
Umræðan opnuð
Auk átaksins hefur Þjóðhátíðar-
nefnd sett upp öryggismyndavél-
ar víðsvegar um dalinn og sal-
ernisaðstaðan hefur verið kynja-
skipt frá árinu 2014. „Sálgæsla
hefur verið í boði í mörg ár en
árin 2011-2012 voru smíðaðar
nýjar og endurbættar vinnuregl-
ur. Sett var á fót áfallateymi en
þar starfa sálfræðingar, félags-
fræðingur og starfsfólk félags-
þjónustu. Teymið er á vakt allan
sólarhringinn á meðan hátíðin
stendur yfir.“
Mestu máli skiptir þó að
mati Jóhönnu Ýrar að opna um-
ræðuna, nauðgun sé ofbeldis-
glæpur sem hafi grafalvarleg-
ar afleiðingar í för með sér fyrir
fórnarlambið og ekkert réttlætir
hana. „Þó einhver daðri við þig
fyrr um kvöldið er það ekki vil-
yrði um nokkurn skapaðan hlut
þegar líður á kvöldið. Ef einhver
í vinahópnum er grunaður um að
haga sér eins og „bleikur fíll“ þá
ber okkur skylda til að láta vita
að það sé ekki í lagi. Slík hegð-
un er ógeðsleg og ekkert kúl við
hana né að líta í hina áttina. Ef
samþykkið vantar er það nauðg-
un, ef það hefur ekki heyrst skýrt
já, þá er það nauðgun. Þetta er
ekkert flókið.“
Halldór Gunnar ásamt dóttur sinni í góða veðrinu. MYND/HANNA
Það eru Friðrik Dór og Sverrir
Bergmann sem syngja nýja Þjóð-
hátíðarlagið sem verður frumflutt
„live“ á föstudag í Herjólfsdal.
Lagið heyrist talsvert í útvarpi og
er komið á vinsældalista útvarps-
stöðvanna. Halldór Gunnar samdi
einnig Þjóðhátíðarlagið árið 2012,
Þar sem hjartað slær, heitir það lag
og hefur verið mjög vinsælt allt frá
útkomu. Magnús Þór samdi einnig
texta í því lagi. „Við unnum þetta
saman félagarnir,“ segir Halldór.
Ást í Eyjum
„Það var reyndar ekki Magnús
sem ég hafði í huga í fyrra laginu.
Ég var búinn að leita til nokkurra
lagahöfunda og skoða nokkra texta.
Mér fannst ég ekki fá rétta textann.
Þar sem við Magnús höfum unnið
mikið saman, hringdi ég í hann og
bað hann að bjarga mér. Ég sagði
hvað ég vildi fjalla um í laginu og
hann var ekki lengi að koma textan-
um saman. Í seinna skiptið hringdi
ég í hann aftur og bað um aðstoð.
Hann sagði þvert nei og bætti við
að úr því lagið hefði heppnast svo
vel í fyrra skiptið, hvers vegna
að gera það aftur. Síðan fór hann
að hlæja, þetta var auðvitað bara
djók,“ útskýrir Halldór.
„Ég sagði Magnúsi ástarsögu
sem ég hafði heyrt frá fyrstu
hendi fyrir löngu og hann bjó til
texta úr sögunni. Þetta er fjörutíu
ára gömul saga og ég þekki parið.
Ég hef ekki viljað nafngreina þetta
fólk sem er búsett í Eyjum. Sagan
getur líka átt við svo fjölmarga
aðra,“ segir Halldór.
Allir í stuði
En hvernig fannst honum að vera
beðinn um að gera Þjóðhátíðarlag í
annað sinn? „Ég var ekki alveg viss
í fyrstu hvort ég vildi semja annað
lag. Þetta gekk svo vel í fyrra
skiptið og maður er oft hræddur
við samanburðinn. Síðan hætti ég
að taka sjálfan mig alvarlega og
kýldi á þetta. Það er mjög gaman
að gera svona þjóðhátíðarlag. Lagið
er sérstakt að því leyti að margir
syngja með og maður sameinar
fólk í söng. Það er mjög skemmti-
legt. Fyrra lagið hefur lifað mjög
vel og það verður gaman að fylgj-
ast með þessu nýja.“
Halldór segir skemmtilega sögu
frá því þegar hann kom í Land-
eyjahöfn fyrir Þjóðhátíð 2012. „Ég
var að taka gítarinn út úr bílnum
mínum þegar annar bíll leggur í
stæðið við hliðina. Það var fullur
bíll af krökkum í svaka stuði að
spila lagið Þar sem hjartað slær.
Ef það sama gerist núna og ég
heyri lagið frá nærliggjandi bílum
þá veit ég að fólki líkar við það. Ég
hef reyndar fengið mjög jákvæðar
viðtökur nú þegar. Þeir Frikki Dór
og Sverrir eru frábærir söngvarar
þannig að lífið er yndislegt, eins og
einhver sagði,“ segir Halldór sem
flestir þekkja sem einn af Fjalla-
bræðrum.
Gott samstarf
Halldór er ættaður frá Flateyri
svo hann á engar æskuminningar
tengdar Eyjum. „Einn félagi minn
í Fjallabræðrum er Vestmannaey-
ingur. Fjallabræður hafa verið í
miklu samstarfi við Eyjamenn, til
dæmis við lúðrasveitina og Þjóðhá-
tíð. Ég fór í fyrsta skipti á Þjóðhátíð
árið 2009 með Fjallabræðrum og
hef farið á allar hátíðir síðan. Það
er eiginlega ekki hægt að lýsa því
hvernig er á Þjóðhátíð, fólk verð-
ur að prófa sjálft. Þetta er ógleym-
anleg upplifun,“ segir Halldór en
Fjallabræður eru á leið til Bret-
lands í október til að taka upp nýja
plötu. elin@365.is
Gömul ástarsaga vaknar í laginu
Halldór Gunnar Pálsson er höfundur Þjóðhátíðarlagsins í ár sem nefnist Ástin á sér stað. Magnús Þór Sigmundsson samdi texta eftir ljúfri
ástarsögu úr Eyjum. Lagið hefur þegar náð vinsældum á útvarpsstöðvum en þeir Frikki Dór og Sverrir Bergmann flytja lagið.
Ástin Á sér stAð
Lag: Halldór Gunnar Pálsson
Texti: Magnús Þór Sigmundsson
Eitthvað sérstakt á sér stað
eldar lýsa ský... ég man
saman göngum þennan stíg
aftur enn á ný... ég man.
Ég klappa lófunum, ég stappa
fótunum
ég fagna því að vera til
ég klappa lófunum, ég stappa
fótunum
ég finn í hjarta ást og yl.
Ástfangin við göngum hér...
hjörtun slá í takt... á ný
ástin býr í mér og þér... ástin á
sér stað... á ný
ástin á sér stað...
Lengi lifna minningar
logar enn í glóð... ég finn
sögu vil ég segja þér
sagan gerðist hér... eitt sinn.
Ég klappa lófunum, ég stappa
fótunum
ég fagna því að vera til
ég klappa lófunum, ég stappa
fótunum
ég finn í hjarta ást og yl.
Ástfangin við göngum hér...
hjörtun slá í takt... á ný
ástin býr í mér og þér... ástin á
sér stað... á ný
ástin á sér stað...
ástin á sér stað...
ástin á sér stað...
Hér í Herjólfsdal
Ástfangin við göngum hér...
hjörtun slá í takt... á ný
ástin býr í mér og þér... ástin á
sér stað... á ný
Ástfangin við göngum hér...
hjörtun slá í takt... á ný
ástin býr í mér og þér... ástin á
sér stað... á ný
Ástin á sér stað!
Jóhanna Ýr Jónsdóttir (t.v.) er tals-
maður Bleika fílsins. Með henni er
Drífa Þöll Arnardóttir sem starfar
mikið með henni.
Meiri samhugur í dalnum
Átakið Bleiki fíllinn gengur út á að fá fólk til að horfast í augu við þann glæp sem
nauðgun er og undirstrika um leið mikilvægi þess að fá samþykki í kynlífi.
Súpan er fullelduð og aðeins þarf að hita hana upp
Við notum ekki MSG í súpuna okkar.
Hún fæst í öllum helstu matvöruverslunum
og stórmörkuðum landsins.
ÞJóðHátíð Kynningarblað
15. júlí 20164
1
5
-0
7
-2
0
1
6

0
5
:2
4
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
A
0
3
-5
2
A
C
1
A
0
3
-5
1
7
0
1
A
0
3
-5
0
3
4
1
A
0
3
-4
E
F
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
8
A

F
B
0
5
6
s
_
1
4
_
7
_
2
0
1
6
C
M
Y
K