Morgunblaðið - 08.02.2016, Blaðsíða 9

Morgunblaðið - 08.02.2016, Blaðsíða 9
FRÉTTIR 9Innlent MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 8. FEBRÚAR 2016 Evonia eykur hárvöxt með því að veita hárrótinni næringu og styrk. Evonia er hlaðin bætiefnum sem næra hárið og gera það gróskumeira. Bætiefni ársins í Finnlandi 2012. Evonia www.birkiaska.is FRÉTTASKÝRING Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Rannsóknir á makríl verða umfangs- miklar í ár. Fyrir nokkru er hafinn svokallaður eggjaleiðangur Evrópu- sambandsþjóða í Biscayaflóa, en makríllinn byrjar hrygningu þar í janúarmánuði. Í júlí verður togleið- angur Íslendinga, Norðmanna, Fær- eyinga og Græn- lendinga á norðurslóðum og loks má nefna að Norðmenn hafa lagt áherslu á rannsóknir með merkingum á makríl sem Ís- lendingar eru þátttakendur í. Niðurstöður þess- ara rannsókna og fleiri verða lagðar til grundvallar að ráðgjöf ICES, Alþjóða hafrannsókna- ráðsins, fyrir fiskveiðiárið 2017. Skiptar skoðanir um eggjaleiðangur Eggjaleiðangrarnir eru mjög um- fangsmiklir og er verkefnið í gangi þriðja hvert ár frá janúar og fram í miðjan júní. Íslendingar verða við þessar rannsóknir í tvær vikur í maí- mánuði. Egg eru talin alla leið úr Biskaya-flóa og norður á bóginn og í leiðangri árið 2010 fundust egg í fyrsta skipti syðst og austast í ís- lensku lögsögunni. 2013 fundust makrílegg í enn meira mæli í íslenskri lögsögu. Hrygningunni er fylgt norð- ur á bóginn þar til engin egg finnast. Þessar rannsóknir byggjast á langri rannsóknaseríu og eru marg- vísleg gögn og forsendur lögð til grundvallar. Stofnmat makríls, sem veiðiráðgjöf byggist á, var lengi vel eingöngu unnið út frá þessum niður- stöðum ásamt aflagögnum. Skiptar skoðanir hafa eigi að síður verið um þessar rannsóknir og verða Norð- menn ekki á meðal þátttakenda í ár. Togleiðangrar hljóta aukna viðurkenningu Á stofnmatsfundi 2014 voru niður- stöður rannsókna togleiðangra á norðurslóðum í fyrsta skipti teknar með í reikninginn og fólst í því mikil viðurkenning á aðferðinni. Frekari viðurkenning fékkst síðan með birt- ingu á ritrýndri fræðigrein um tog- leiðangrana, sem birtist í riti ICES nú fyrir jól. Meðal höfunda er Guðmund- ur J. Óskarsson, fiskifræðingur á Hafrannsóknastofnun, og segir hann að þar sé að finna niðurstöður um meðal annars hlutfallslega dreifingu og magn eftir svæðum frá upphafi leiðangranna 2007. Guðmundur segir að reyndar séu upplýsingar frá þessum leiðangri ekki nýttar að öllu leyti við stofnmatið og þannig sé til dæmis ekki notuð gögn um yngri aldurshópa. Það verði hins vegar væntanlega gert á rýnifundi um stofnmat sem fyrirhugaður er 2017, en þá spannar tímaserían áratug. Norðmenn byrjuðu þetta verkefni 2007, en 2009 tóku Íslendingar og Færeyingar þátt í fyrsta skipti. Þá var hins vegar ekki nógu gott sam- ræmi milli skipa frá þjóðunum þrem- ur og er það ár því ekki notað. Þá voru Norðmenn bara með eitt rannsókna- skip árið 2011 þannig að leiðangurinn náði ekki yfir makrílgönguna á nyrstu svæðunum. Önnur ár segir Guðmundur að nokkuð vel hafi náðst að kortleggja útbreiðslu stofnsins. Þá er lögsaga Evrópusambandsríkjanna undanskil- in, en ESB hefur ekki viljað taka þátt í verkefninu enn sem komið er. 2013 var farið inn í Norðursjóinn og sést á litum á kortinu og fjölda reita að þar var ekki mikið af makríl miðað við það sem var norðar. Hann segir að fullvíst megi telja að einhver hluti af stofn- inum, einkum ungur makríll, haldi til þar, en langstærsti hluti stofnsins hafi verið á norðurslóðum. Meðfylgjandi kort nær ekki yfir út- breiðslu og magn makríls síðasta sumar á norðurslóðum. Þá var lítið af makríl fyrir vestan land og í græn- lenskri lögsögu, en langmest var þá af makríl fyrir sunnan Ísland og þéttar göngur á stóru svæði sunnan við land- ið. Árið 2013 var í fyrsta skipti farið inn í grænlenska lögsögu og í sumar stefna Grænlendingar að því að sjá að mestu leyti sjálfir um rannsóknir í grænlensku lögsögunni. Hyggjast þeir leiga skip til verkefnisins. Skip Hafrannsóknastofnunar verður þó leigt sem nemur fimm dögum til að kanna meðal annars síldargöngur í lögsögu þeirra norður af Íslandi. Umfangsmiklar makrílrannsóknir  Norðmenn taka ekki þátt í eggjaleiðangri  Evrópusam- bandið ekki með í togleiðangri  Grænlendingar leigja skip Makrílrannsóknir Togleiðangur á norðurslóð Þeir ferningar sem eru rauðastir sýna mesta útbreiðslu, en gulir og hvítir nánast engan makríl. Lengdargráða Guðmundur Óskarsson Ljósmynd/Leif Nöttestad Rannsóknir Fjögur skip í upphafi togleiðangurs árið 2012. Frá vinstri: Árni Friðriksson, Christian í Grótinum, Brennholm og G.O. Sars. Norðmenn hyggjast í ár leggja áherslu og fjármagn í önnur verk- efni en eggjatalningu og þá einkum togleiðangurinn og merkingar á makríl. Þeir hafa merkt makríl með stálmerkjum allar götur frá 1968. Sú sería því orðin löng og nær til 2011, en endurheimtuhlutfall merkjanna gefur til kynna stofn- stærð. 2011 hófu Norðmenn að nota rafeindamerki, en þá er örflögu skotið í kvið fisksins og gefur merkið upplýsingar um númer við endurheimtun. Skanni til að lesa merkin hefur verið settur upp í þremur frystihúsum hérlendis og skiluðu 106 merki sér í þeim árið 2015, en alls hafa verið merktir yfir 200 þúsund fiskar. Þá voru gerðar tilraunamerkingar með raf- eindamerki í íslenskri lögsögu síð- asta sumar af Hafrannsóknastofn- un og framhald verður á þeim í sumar. Þau merki endurheimtust meðal annars af norskum skipum á þeirra veiðislóð í haust. Guð- mundur segir þau gefa mikils- verðar upplýsingar og vonir standa til að gögn frá rafeindamerkingum verði nýtt í stofnmati eftir rýnif- undinn 2017 þegar serían verði orðin lengri. Norðmenn og fleiri hafa unnið að þróun tækni til að bergmálsmæla makríl. Slíkt er vandkvæðum háð því fiskurinn er ekki með sund- maga og því er endurkast í berg- málsmælingum af honum mjög veikt eða svipað og t.d. ljósátu. Hafa merkt makríl frá 1968 ÁHERSLA NORÐMANNA Á MERKINGAR OG TOGLEIÐANGUR

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.