Víkurfréttir - 14.12.2000, Síða 27

hljómar eflaust undarlega cn l'ólk geiur
veriö þunglynt án þess að vera meðvilað
um það.
Bandaríkjamenn lialda því tram aðerl-
iðir drengir geti verið þunglyndir dreng-
ir, „bad boys are sad boys!“. Það þarf
því að greina þunglyndi og beita þeiin
mcðferðarúrræðuni sem völ er á til
þess að fólk komisl úl úr þessum
vftahring. Sumir kalla þella
rörluigsun, þ.c. að engin lausn
virðisl í sjónmáli önnuren sú
að laka lífsitl. Sjálfsvíg cr
endanjeg lausn á
límahundnum
vanda. Fólk
þarl' að
auka
mól-
lalaþol
sitl þ.e.
hæfni
sína lil
að laka
móllæli
og
álöllum
og kera
að vinna úrerliðum lillinn-
ingum. Það gerum við besl
með því að lifa heilbrigðu og
góðu lífi. linna okkur lífsslíl
við hæli. Fólk þaii að gæla
sín á neyslu víns og l'íkni-
eliia.
Sem beiur lerer starfamli
leymi lagmanna sem eru að
lakasl á við mál sem lengjast
sjállsvígum hieði hjá l.and-
læknisemhiellinu og einnig
hjá okkur a Suðurnesjum. lig
bind vonir við þella álak
heilsugieslunnar. Það veröur
að laka laglega á þessum
málum því þau eru alar við
kvæm og vandmeðlarin. I in
það þarl einnig viöhorfs
breylingu lijá þjoðinni allri.
Þella er niáleliii sem varðar okkur oll".
IIrtit) fH'lei þvir ge/Y scin þckkjti ciu-
li rcm í sjeílj's rif’sluif’'!
„Viðættum að tala miklu meira um líð-
an okkar." svarar séra ()laliir ()ddur „og
spyrja aðra um líðan þeina. Hf við
þekkjum einhvern sem hólað helur að
taka líf sitl þá ber okkur að rjúla Irúnað
og fylgja skjólstæðingi okkarlil Ijöl-
skyldu, vina, fagfólks, ráðgjafa. presla
eða lögreglu. Eg vil sérsiaklega benda
ungu fólki á þelta því irúnaður er mjög
sterkur í þeirra hópi. Þegar um lífog
dauða er að lella ber okkur skylda lil að
rjúlá Irúnað.
Ef við huguin sérstaklega að lyrirhyggj-
andi aðgerðum gegn sjálfsvígum ungs
fólks þá má neliia: Þjálliin slarfsmanna i
skólum, l.d. námsráögjalá. þjállun
siarlslölks hjá svcilarfélagi og kirkju, al-
menna Iræðslu um geðraskanirog
sjállsvíg, skimunaráællanir og meðferö-
arúi ræ-ði. góðan sluðning jafnaldra.
vinalínur og lakmarkað aðgengi að
hællulegum áhöldum og el'num. Einnig
þarf að vaka yfir aðslæðum á hvcrjum
slað.
Merki um vanlíðan hjá ungu fólki er l.d.
aðganga illa til lara. minnkandi matar
lyst. óvænlir sjúkdómar. slys. verkir.
breylingar ;í svefnvenjum og ef alll
reynisl svoeiilll. l ilfinningaleg ein
kenni eru áhugaleysi og uppgjöf, von
leysi og kvíði. spenna og álag. æsingur.
lu fiðleikar við að einheila sér. þreyla.
seklarkennd. samviskuhil. miklargeð-
sveiflur. einangrun og sjállsvigsþankar.
Sjállsvíg er líðasl hjá þeim sem eiga
enga vini. Bara að eignasl einn vin gelur
skipl sköpum. Við veröum að lialá ein
hvern lil að lala við innan Ijölskyldunn
areða vinaluipsins. Kærleikurer
slerkasla afliö sem við holum lia guði
lil |iessaðgefa Ifll okkar gildi. Kæuleik-
ur og lyrirgefning. Við verðum að I inna
að \ iðerum elskuð. að við skiplum ein
hverju mali. Við þur’liiiu að liala áhuga
IVriröðru lolki en okkur sjálluin. rella
fólki hjálparhönd, bjoða þvi vinállu
okkar og alhygli. (iela lólki lána."
Ilrtu) niii liníiin stiiiijcleit’siiis ot’ cll-
iiifftirlcik nkktir rit) ffiillktiljiiiii ti
kiislntii) jjiilskylthilciif’slii tif; stimskiplti
iiitiiinti í niHli'!
„Þaðergoll hjá þéraö minnasl a þella.
Við skulum lyrsl gera þá jálningu að öll
lökum við þáll í þessu kapphlaupi að
einhverju leyli. Við þurfum þvi að segja
sannleikann íkærleika. Sjálfsvígeru
málelni samlélagsins alls eins og ég gal
um áðan og |iað er réll að við mæöumsl
í mörgu. I Iraöinn er oröinn mikill og
harkan eyksi. Vonleysi geiurgeri menn
að eilurlyljasjúklingum og almenningur
vensl |iví. Þá þurfa þeir lé lil þess að
kaupa þann vímugjala sem þeir skapa
lalska drauma sína úr. Þeir verða því
árásargjarnir og við venjumsl því. láig
inn viröisl kippa sér upp við þella og
meinið dreilisl um þjóðarhkamann, eins
og kraliliamein um sjúkan líkama. Víla-
hringur látæklar, alvinnuleysis. glæpa
og langelsisvislar slækkar liæði hér
heima og erlendis. I Ivers vegna? Að
hliila nl vegna þess að fólki er sama um
lillð og annaö lölk. Þella er dæmi um
hvernig við hleypum ilauðanum að i lifi
okkar. vegna þess að við viljuin ekki
helga okkur hTinu.
Keppnin eflir því að ná árangri gerir
einnig margan manninn svarlsýnan og
lilfinningasljóan. Við verðum óliæf lil
|)ess að elska og ólæ'i lil að syrgja. Við
lárfellum ekki. þvi |iað er gengið m lia
|ivíað við eigum alllal að brosa. I lölinn
við gleyml (iuði? Við gjöldum l'yrir það
liáll verð. Viðdeyjum innr.i meðokkui
Id við keppum aðeins eliir árangri verð
iim við (irélllal. ómanneskjuleg og
grimm i samskiplum við aðra. Við uli
lokum liina sjúku. lolluðu, (ildruðu og
|)á sem ekki nái arangri. I .eikniim er lok
ið l'yrir þá.
Menn kvörluðu áður lyrr ylir þvi að
kærleikiu væai ekki lengur lilandi veru
leiki meðal lolks. Nii virðisl sem áslin a
líliiui se aðdvína. Menn eru hræddir við
daiiðann i iimliverlinii af niengiin og
siíru regni en sennilega verður lillinn
ingaleysið lyrr lil að deyða okkur. 1 ,ils
slill krislinna niannaer Ijölhreylilegiir
og langl i lia að vera eiiihielur. en það
sem a að einkenna hann lyrsl og lienisl
eru irii og von. kærleikur og lélllæli.
sem a aðnærasl i kirkjunni. samlelagi
vonaiiniiar."'
/•.'/• cinhvcr liiippiin lil j'yrir /ití sein
inissl liajti tíslrin sciii fyrirftir scr'!
„Það er mjög erlill hlulskipli að missa
áslvin í sjállsvígi. eill það erfiðasla sem
nokkur leksl á við i lífiiui. Þaðer niikill
kuldi í sjalfsvíginu og eins og nienii séu
sviplir innsæi iiin í aðslæður áslvina.
I Ini líma eru áslvinir undir fargi and-
siæ'ðra lilfinninga. sorgarog reiði. Það
að lilusla skiplir þa nieslu máili. Þeir
veiln mesla liuggun sem kunna að lilusla
og þi) þeir linni ekkerl lil að segja þ;i er
|)að alll i lagi. l inniill það að lilusla gel
ur gerl livern sem er að giiðuni sálusorg-
ara.
Eliir liörmuleg áloll liggur leiðin lil
guðs i gegnuni niannleg samskipli, þar
sem hvalning og uppörvun skiplir nieslu
máli. I .ill sinn var sagl að guð lielði gel
ið okkur ivö eyru en einn miinn lil þess
að við inyndiini lilusla meira en við löl
uðiini. I • g hel einnig sagl að „sár græði
sár" og lala þar af reynslu. Þeir sem liala
slaðið í svipuðiim sporuni gela hjálpaö
mesl og þeir kunna þii lisl að liala aðgáil
i nærveru sálar.
Það er eillhvað i litiui og nienningaiarf
11iini) sem við inegum ekki glala. lig
vona að guð geli okkur nýja aldainola
kynsloð sem lekur það i arf sem niálir
skiplir Ira þeirri sem nú er að kveðja.
Eg hið l'yrir |)eim sem missl liafa áslvini
sína i sjáilfsvígum og eg Inii því að |)eir
lali huggasl, þoll það laki langan líma
og heiniurinn verði aldrei samiir. Iig
lield i |)a von og |)ess vegna hel ég ehki
lagl heinpiina lil liliöar. I Ivað sem a
gengur í lífinu skiilum við jaliian iiiinn
asl þess að mesl er miskunn guðs og
sérhver einslakliugiir er áhyrgur Iyrir líli
sinu og |)eirri áhyrgð verður ekki komið
ylir a aðra.
Kæ'ileikur er leið lil lausnar og guð er
þella afl kæ'i leikans. Id nienn gleyma
guöi |)á gleyma inenn iiáuiiganiiin.
()kkur þykir ölluni vænl uni aðvenlu. þ;i
lefluni við Ijosinu Irani gegn myrkriim.
Við skiilum einnig lefla kæileikaniim
11ai11 og syna fnlki \ inarþel "
JOLABLAÐ
VIKURFRETTA
2 0 0 0
27