Morgunblaðið - 20.09.2016, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 20. SEPTEMBER 2016
Verslun Tunguhálsi 10 - Sími 415 4000
www.kemi.is - kemi@kemi.is
Fyrir börn - Fyrir fullorðna - Fyrir fagmenn
SVIÐSLJÓS
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Samkomulagið um samræmt og
sveigjanlegra lífeyriskerfi, sem und-
irritað var í gær milli samtaka opin-
berra starfsmanna, ríkisins og sveit-
arfélaganna, er einhver viðamesta
breyting í lífeyrismálum sem samið
hefur verið um á íslenskum vinnu-
markaði. Lífeyrisréttindi verða sam-
ræmd og jöfnuð hvort sem launafólk
starfar á opinberum eða almennum
markaði. Viðamikill hluti samkomu-
lagsins kveður svo á um að ríki og
sveitarfélög skuldbindi sig til að
vinna að því að launamunur á milli
opinbera og almenna vinnumarkað-
arins verði jafnaður.
Tryggt á að vera að núverandi
sjóðfélagar haldi óskertum réttind-
um þrátt fyrir breytingarnar.
Ávinnsla lífeyrisréttinda í opinberu
sjóðunum verður aldurstengd eins
og gildir á almenna vinnumarkaðin-
um en ekki jöfn eins og verið hefur.
Þá verður lífeyristökualdurinn
hækkaður úr 65 ára aldri í 67 en nú-
verandi sjóðfélagar eiga þó að halda
óbreyttum réttindum og geta eftir
sem áður farið á eftirlaun 65 ára, ef
þeir svo kjósa.
Halli heyrir sögunni til
Sá viðvarandi tugmilljarða halli
sem hefur verið um langt árabil á A-
deildum bæði Lífeyrissjóðs starfs-
manna ríkisins og Brúar, lífeyris-
sjóðs starfsmanna sveitarfélaga,
heyrir sögunni til því hið opinbera
greiðir hann upp í samræmi við sam-
komulagið sem náðst hefur. Í A-
deild LSR er uppsafnaður halli nú
um 57 milljarðar, að því er fram kom
í máli Bjarna Benediktssonar fjár-
málaráðherra eftir undirritunina í
gær.
Hann sagði það vera „gríðarleg
tíðindi og tímamót“ að heildarstaða
A-deildar lífeyrissjóðanna kæmist í
jafnvægi eftir framlög hins opinbera
auk þess sem þeir yrðu sjálfbærir.
Bakábyrgð ríkisins og sveitarfé-
laganna á réttindum í A-deildum
sjóðanna verður afnumin og hið op-
inbera leggur til háar fjárhæðir til
að tryggja að réttindi sjóðfélaganna
verði sambærileg fyrir og eftir
breytinguna. Niðurstaðan varð sú að
heildarútgjöld ríkis og sveitarfélga
munu þegar allt er talið nema um
130 milljörðum króna en þá ber að
hafa í huga að samsvarandi upphæð
hefði væntanlega að óbreyttu fallið
til yfir lengri tíma vegna bakábyrgð-
arinnar. Þetta skiptist þannig að rík-
ið leggur lífeyrisaukasjóði A-deildar
LSR til 91,3 milljarða kr., fara 57
milljarðar í að eyða halla A-deild-
arinnar, 10 milljarða framlag kemur
til vegna breyttra forsendna um
dánarlíkur og 24,4 milljarðar vegna
hækkunar á lífeyristökualdri úr 65 í
67 ár. Sveitarfélögin leggja 28 millj-
arða í lífeyrisaukasjóð A-deildar
Brúar en samkvæmt samningi ríkis
og sveitarfélaga felst í framlagi rík-
issjóðs yfirtaka á hlut sveitarfélag-
anna í skuldbindingum þeirra í A-
deild LSR sem nemur 20,1 milljarði.
Fram kom við undirritunina í gær
að framtíðarskuldbindingar sjóð-
anna teljist með þessari aðgerð að
fullu fjármagnaðar. Sjóðfélögum í
lífeyrissjóðum opinberra starfs-
manna verða tryggð sambærileg
réttindi og þeir hafa nú með fram-
lagi hins opinbera til að mæta ófjár-
mögnuðum framtíðarskuldbinding-
um eins og fyrr segir. Tryggt á að
vera að rekstur sjóðanna verði að
fullu sjálfbær til framtíðar.
Lykilforsenda vinnu við Salek
Inn í samkomulagið er byggður
sérstakur varúðarsjóður til þess að
auka traust á yfirfærslunni, að sögn
Bjarna. Það varð að samkomulagi að
hann yrði rétt um 10 milljarðar.
,,Ef forsendur sem við höfum gef-
ið okkur vegna lífeyrisaukans reyn-
ast ekki réttar, þá er hægt að sækja
í sjóðinn,“ sagði hann. Nýja lífeyr-
iskerfið á að taka gildi 1. janúar nk.
Bjarni segir að samningarnir sem
undirritaðir voru í gær séu ásamt
Salek-samkomulaginu stærsta fram-
lag vinnumarkaðarins á síðari tím-
um til stöðugleika til framtíðar litið.
,,Það hefur legið fyrir að þetta væri
lykilforsenda þess að hægt væri að
halda áfram vinnu á grundvelli Sa-
lek-samkomulagins. Nú hefur þessu
verið rutt úr vegi.“
Hann sagði að markmið sam-
komulagsins væri að lífeyriskerfi
landsmanna verði fullfjármagnað og
sjálfbært, ,,að við séum með sam-
ræmt lífeyriskerfi og af hálfu rík-
isins hefur vinnan að verulegu leyti
snúist um að sýna fram á að við gæt-
um hrint þessu þannig í framkvæmd
að réttindi sjóðfélaga í A-deildum
LSR og Brúar verði jafn verðmæt
fyrir og eftir breytinguna.“
Mismunurinn á gildandi réttind-
um og réttindum í nýju kerfi skal
bættur árlega og kom fram í máli
Bjarna að munurinn yrði reiknaður
jafnt og þétt þannig að þess yrði
gætt fyrir hvern starfsmann að hann
verði jafnsettur fyrir og eftir breyt-
inguna. ,,Jafnvel svo að menn fari í
að reikna það á mánaðarlegum
grunni og svo erum við með var-
úðarsjóðinn þarna til hliðar, sem
hefur 20 ára líftíma.“
„Gríðarleg tíðindi og tímamót“
 Víðtækt samkomulag um jöfnun lífeyrisréttinda  Sjálfbært kerfi  Bakábyrgð heyri sögunni til
 Ríkissjóður leggur A-deild LSR til 91,3 milljarða  57 milljarðar fara í að eyða uppsöfnuðum halla
Morgunblaðið/Eggert
Undirritun Forystumenn Sambands íslenskra sveitarfélaga, Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra, Sigurður Ingi Jóhannsson forsætisráðherra og for-
menn BSRB, BHM og KÍ skrifuðu undir samkomulagið um breytingar á lífeyriskerfi opinberra starfsmanna. Athöfnin fór fram í Hannesarholti í gær.
Forystumenn BSRB, BHM og
Kennarasambands Íslands undir-
rituðu samkomulagið við ríkið og
sveitarfélögin í gær en um 35.000
manns greiða í lífeyrissjóðina sem
það tekur til. Samtökin hafa lagt
áherslu á að tryggt sé að sjóð-
félagar halda óskertum réttindum
með breytingunum í lífeyrismálum
sem samið var um. Þá leggja for-
svarsmenn opinberu samtakanna
mikla áherslu á þann hluta sam-
komulagsins sem fjallar um að
launamunur á milli opinbera og al-
menna vinnumarkaðarins verði
jafnaður.
„Það er sameiginleg stefna full-
trúa launagreiðenda og bandalaga
opinberra starfsmanna að laun og
önnur kjör á opinberum vinnu-
markaði séu samkeppnisfær. Þetta
gildir einnig um laun og kjör fé-
lagsmanna sem hefja störf í nýju
aldurstengdu kerfi,“ segir í um-
fjöllun BHM og í ályktun trún-
aðarmannaráðs SFR er því fagnað
að nú sé loks, eftir margra ára við-
ræður, komið samkomulag um
breytingar á lífeyrismálum á
vinnumarkaðinum.
„Við þessar breytingar tekst nú
loks að tryggja opinberum starfs-
mönnum launaskriðstrygginguna
sem við höfum lengi barist fyrir.
Það þýðir að ef launaskrið verður
á hinum almenna markaði, þá mun
það einnig skila sér til opinberra
starfsmanna. Í samkomulaginu var
einnig samið um að á næstu árum
mun eiga sér stað jöfnun launa á
milli opinberra markaðarins og
þess almenna. Þessi tvö ákvæði
sem varða launaþáttinn eru op-
inberum starfsmönnum mjög dýr-
mæt […],“ segir þar m.a.
Lýsa sig óbundna
Stjórn Landssambands lög-
reglumanna gagnrýnir hins vegar
samkomulagið harðlega í ályktun í
gær. „Stjórnin lýsir vanþóknun
sinni á þessum vinnubrögðum og
telur sig óbundna af undirritun-
inni. Málið er enda langt í frá að
vera tilbúið til undirritunar þar
sem margir endar eru óhnýttir í
þessari vinnu,“ segir í ályktuninni.
Fullyrt er að framtíðar-lífeyris-
réttindi nýrra starfsmanna verði
skert, starfsævin lengd og ábyrgð
vinnuveitenda á LSR afnumin „án
þess að niðurstaða hafi fengist í
það hvað komi í staðinn og á hvern
hátt laun milli opinbera og al-
menna vinnumarkaðarins verði
jöfnuð“.
Launamunurinn
verður leiðréttur
 LL mótmælir samkomulagi harðlega
Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra vék að fjár-
mögnun framlaga ríkis og sveitarfélaga vegna sam-
komulagsins um lífeyrismálin í gær. Ekki væri þörf á að
auka skuldir ríkissjóðs í teljandi mæli vegna þessara
ráðstafana. Fjármögnun ríkisins verður með þrennu
móti: Framselja á eignir til Lífeyrissjóðs starfsmanna
ríkisins, ríkið mun láta af hendi reiðufé og loks verður
staðið að framlögunum með útgáfu ríkisskuldabréfa.
Fjármögnun sveitarfélaga felst í skuldayfirlýsingu til
langs tíma.
,,Við höfum lagt upp með það að lágmarka nýjar lán-
tökur og á einföldu máli þá er ríkið að fjármagna framlögin með þrenns
konar hætti, nokkurn veginn í jöfnum hlutföllum á milli þess að framselja
eignir til LSR, nánar verður greint frá síðar hverjar þær verða. Ríkið ætlar
líka að lækka sjóðsstöðu sína hjá Seðlabankanum sem er mjög rífleg og
þannig láta af hendi reiðufé, en um það bil að einum þriðja hluta verður
ráðist í útgáfu ríkisverðbréfa,“ sagði Bjarni.
Framselja eignir til LSR
FJÁRMAGNA Á FRAMLÖG RÍKISINS MEÐ ÞRENNU MÓTI
Bjarni
Benediktsson