Morgunblaðið - 12.11.2016, Qupperneq 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. NÓVEMBER 2016
„Við viljum að sjálfsögðu ekki að
þetta verkfall verði til lengri tíma.
Helst að því ljúki sem allra fyrst,“
sagði Heiðrún
Lind Marteins-
dóttir, fram-
kvæmdastjóri
Samtaka fyrir-
tækja í sjávar-
útvegi (SFS).
„Þetta strandaði
mjög nálægt
landi. Við héldum
að við værum að
ljúka samningi og
teljum að það sé
ekki langt á milli aðila.“
SFS var í gær að ræða við sitt
bakland og Heiðrún gerði ráð fyrir
að sjómenn væru að því sama. Eng-
ar formlegar viðræður milli aðila
höfðu verið ákveðnar í gær.
Samningaviðræður
Sjómannasambands Íslands og SFS
strönduðu í fyrrakvöld á ágreiningi
um mönnun uppsjávarveiðiskipa og
ísfisktogara.
„Við töldum að það yrði ekki
lengra gengið,“ sagði Heiðrún. „Við
höfðum fallist á allar meginkröfur
sjómanna. Við sömdum við vélstjóra
eftir að það slitnaði upp úr við-
ræðum við sjómenn. Samningurinn
við vélstjóra var í sama anda og rætt
hafði verið um við sjómenn. Það
bættust við greiðslur í endurmennt-
unarsjóð og ýmis önnur sérstök at-
riði að því er vélstjóra varðar.“
Fram kom í fréttatilkynningu
SFS í gær að viðræðurnar við sjó-
menn hefðu strandað á því að sjó-
menn hefðu gert það „að ófrávíkj-
anlegri kröfu að matsveini á
uppsjávarskipum yrði óheimilt að
ganga í starf háseta og því yrði fjölg-
að um einn háseta á uppsjávar-
skipum. Þessu var hafnað.“
Heiðrún sagði þetta varða fáa sjó-
menn. Átta menn séu í áhöfn aðeins
4-6 uppsjávarveiðiskipa. Þá séu fáir
sérstakir kokkar á þessum skipum.
SFS gerði kjarasamning við Sjó-
mannasamband Íslands og Félag
skipstjórnarmanna 24. júní síðastlið-
inn. Sjómannasambandið felldi
samninginn. Með honum fylgdi bók-
un um að skoða mönnunarmál og
vinnutíma um borð í fiskiskipum.
Heiðrún sagði athugunin væri á al-
gjöru byrjunarstigi.
„Samkvæmt bókuninni átti þetta
að vera í höndum Samgöngustofu
því hún á að hafa eftirlit með hvíld-
artíma sjómanna á grundvelli reglu-
gerðar. Það var búið að finna mann
til að gera úttektina og var verið að
bíða eftir áætlun um umfang og
kostnað verkefnisins. Samgöngu-
stofa taldi að hún hefði ekki fjár-
magn í þetta og þetta strandaði því á
fjármögnum,“ sagði Heiðrún. Hún
sagði SFS hefði síðan ákveðið að
kosta athugunina. Gróf áætlun gerir
ráð fyrir að könnunin muni kosta um
tíu milljónir króna. gudni@mbl.is
Telur lítið bera í milli
útgerðar og sjómanna
 SFS ætlar að kosta könnun á mönnun og vinnutíma
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Valmundur Valmundsson, formaður
Sjómannasambands Íslands, sagði
að samninganefnd sjómanna teldi
það vera ófor-
svaranlegt að
átta menn væru í
áhöfnum nýju
uppsjávarveiði-
skipanna sem eru
3-4 þúsund tonn
að stærð. Á eldri
uppsjávarveiði-
skipum hafa verið
allt að 15 menn í
áhöfn.
„Þannig vilja
útgerðarmenn hafa það og þeir
gerðu þetta án nokkurs samráðs við
okkur,“ sagði Valmundur um fjölda
sjómanna um borð. „Þeir eru búnir
að henda matsveininum út á dekk
sem háseta. Það er ekki í kjarasamn-
ingi okkar að það megi gera það.
Samt er það gert.“
Auk Sjómannasambands Íslands
eiga Sjómannafélag Íslands og
Verkalýðsfélag Vestfirðinga aðild að
samninganefnd sjómanna. Valmund-
ur sagði að samninganefndin hefði
viljað setja þessari fækkun í áhöfn-
um takmörk. Búið væri að fækka í
áhöfnum uppsjávarveiðiskipa um sjö
menn og samtök sjómanna teldu það
vera óviðunandi.
„Þetta getur farið að snúast um
öryggi mannskapsins. Við teljum að
verið sé að brjóta ákvæði kjara-
samninga, reglugerða og laga um
hvíldartíma. Það eru ekki einu sinni
staðnar vaktir á þessum skipum því
það er ekki mannskapur til þess.
Menn eru að á meðan eitthvað er að
gera,“ sagði Valmundur. „Við buðum
þeim að setja botn í fækkunina við
níu menn á meðan kannað væri
hversu marga þyrfti til að manna
þessi skip. Við ætluðum að taka eitt
ár í það en vildum fá tryggingu fyrir
því að ekki yrði farin sú leið að hafa
þessi skip alltaf undirmönnuð.“
Sjómannasamtökin gerðu kröfu
um mönnun uppsjávarveiðiskipa í
fyrrahaust, að sögn Valmundar. Þá
var þess krafist að minnst tíu væru í
áhöfn. „Við erum búnir að gefa eftir
síðan þá,“ sagði Valmundur.
Sem kunnugt er undirrituðu Sjó-
mannasamband Íslands, sem er fé-
lag undirmanna, og Félag skip-
stjórnarmanna kjarasamning við
SFS 24. júní síðastliðinn. Félagar í
Sjómannasambandi Íslands felldu
kjarasamninginn með 445 atkvæð-
um gegn 223 í ágúst. Rúmlega 38%
félagsmanna tóku þátt í atkvæða-
greiðslunni. Skipstjórnarmenn sam-
þykktu hins vegar kjarasamninginn.
Verkfall undirmanna nú snertir
skipstjórnarmenn og vélstjóra með
beinum hætti því skipin urðu að
hætta veiðum vegna verkfallsins.
Fækkað án
samráðs við
sjómenn
 Sjómenn sætta sig ekki við fækkun
í áhöfnum uppsjávarveiðiskipanna
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Trollið tekið Veiðum hefur verið
hætt vegna sjómannaverkfalls.
Sjómannaverkfall
» Það slitnaði upp úr við-
ræðum sjómanna og útgerðar-
manna í fyrrakvöld.
» Viðræðurnar strönduðu á
ágreiningi um fjölda manna í
áhöfnum skipa.
Jón Þórisson
jonth@mbl.is
„Það eru átta þúsund manns send
heim rúmum mánuði fyrir jól vegna
mönnunarmála á þeim skipum sem
lengst eru komin í þróun öryggis-
mála og aðstöðu fyrir mannskap og
greiða auk þess bestu laun sem finn-
ast á Íslandi. Það er gert þrátt fyrir
að fyrir liggi að fara í nákvæma
skoðun og úttekt á öryggis og
hvíldartíma sjómanna sem á að klár-
ast innan árs,“ segir Pétur Hafsteinn
Pálsson, forstjóri útgerðarfélagsins
Vísis í Grindavík.
„Ég hef ekki nokkra trú á öðru en
menn átti sig á út í hvaða vitleysu
menn eru komnir og klári þetta hratt
og vel. Við höfum ekki efni á að fara í
störukeppni og menn verða að leggja
daglegt karp til hliðar og leysa þetta
mál,“ segir Pétur.
„Það er margbúið að benda á að
þetta er miklu skaðlegra verkfall
heldur en við höfum nokkru sinni séð
áður ef það leysist ekki fljótt. Salt-
fiskmarkaðir eru ekki að vaxa og
mjög fáir markaðir eru góðir fyrir
ferskan fisk. Frakklandsmarkaður
er sennilega okkar verðmætasti
markaður núna og þetta er allt sett í
uppnám. Markaðsaðilar þar bíða
ekkert eftir að þetta verkfall klárist,
frekar en annars staðar. Þeir leita
bara annað eftir vörunni og við höf-
um ekki leyfi hvorki við né sjómenn
til að láta það gerast.“
Ekki skilur mikið á milli
„Verkföll eru alltaf slæm og það er
sérstaklega súrt að ekki virðist skilja
mikið á milli aðila. Þetta er mjög
slæmt fyrir markaði og sérstaklega
ferskfiskmarkaði,“ segir Kristján
Vilhelmsson, framkvæmdastjóri út-
gerðarsviðs Samherja. Hann segir
eitthvað til af frosinni vöru en fersk-
vöruframboðið hætti um leið og afli
hætti að berast að landi.
Hann segir að markaðurinn leiti í
aðra vöru og þegar ferskfisk-
ur berist á markað á ný sé
undir hælinn lagt hvort
markaður fyrir hann sé
enn til staðar. Hver
dagur sé því mikilvæg-
ur.
Eins og fram hefur
komið fyrirhugar ríkis-
sáttasemjari að boða
deiluaðila til fundar í
næstu viku. Það
stendur þó ekki í
vegi fundahalda milli
aðila, sé vilji til þess.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Verkfall Fiskiskip stefndu til lands þegar verkfall skall á og þau sem styttra áttu til lands liggja bundin við bryggju.
Erlendir ferskfisk-
markaðir í uppnámi
 Útgerðarmaður segir að leggja verði daglegt karp til hliðar
Nefnt hefur verið að liðið geti
allt að vika til næsta samn-
ingafundar í deilunni.
„Ég ætla að vona að líði nú
ekki svo langur tími áður en
menn hittast. Ef menn vilja hitt-
ast þá bara hittast þeir, óháð
því hvort sáttasemjari boðar til
fundar eða ekki,“ segir Kristján
Vilhelmsson.
Umtalsverður hluti uppsjáv-
arafla fer ferskur á markað
víða um heim, einkum til
Evrópu.
Kristján segir að ferskv-
aran hafi takmarkað geymslu-
þol og varan hverfi af markaði
um leið og framboðið stöðv-
ist. Lítilræði sé til af
frosnum fiski en
þær birgðir dugi
ekki um lang-
an tíma.
Fundahöld í
næstu viku
SJÓMANNAVERKFALL
Pétur Hafsteinn
Pálsson
Samninganefnd VM Félags vélstjóra
og málmtæknimanna hefur verið
kölluð saman til fundar klukkan 20
annað kvöld, á
sunnudagskvöld,
til að fara yfir ný-
gerðan kjara-
samning VM og
Samtaka fyrir-
tækja í sjávarút-
vegi (SFS).
Guðmundur Þ.
Ragnarsson, for-
maður VM, sagði
að á fundinum
yrði ákveðið
hvort samningurinn yrði borinn und-
ir atkvæði félagsmanna eða hvort
verkfall skylli á klukkan 15 á mánu-
dag. Tólf sitja í samninganefnd VM
og voru sumir þeirra á leið í land í
gær.
Skrifað var undir samninginn í
fyrrinótt með fyrirvara um sam-
þykki samninganefndar VM. Boðuðu
verkfalli var frestað til mánudags.
Eftir var að fínpússa einhver ákvæði
samningsins, sem ekki gafst tími til
að ganga frá í fyrrinótt. Ljúka átti
við það í gær, að sögn Guðmundar.
Samningurinn gildir til ársloka 2018.
Fram kom á heimasíðu VM í gær
að vélstjórar hefðu fyrst komið sín-
um sérkröfum að eftir að fulltrúar
sjómannafélaganna hættu viðræðum
við SFS í fyrrakvöld.
„Þegar við náðum fram nokkrum
hluta af sérkröfum okkar fannst okk-
ur rétt að tala við samninganefndina
og bera undir hana það sem fyrir lá.
Niðurstaða samninganefndarinnar
var að fresta verkfallinu, til klukkan
15 á mánudaginn kemur. Við höfum
skrifað undir með fyrirvara um
endanlegt samþykki samninga-
nefndarinnar áður en samningurinn
verður sendur í almenna atkvæða-
greiðslu félagsmanna,“ var meðal
annars haft eftir Guðmundi á heima-
síðu VM. gudni@mbl.is
Fundur annað
kvöld hjá VM
 VM og SFS skrifuðu undir í fyrrinótt
Guðmundur
Ragnarsson
Heiðrún Lind
Marteinsdóttir
Valmundur
Valmundsson