Dagblaðið Vísir - DV - 09.10.2015, Qupperneq 19

Helgarblað 9.–12. október 2015 Umræða 19
Gamli GluGGinn úr
nýi GluGGinn í
svo einfalt
er það!
súðarvoGur 3-5, reykjavík
GluGGaGerdin@GluGGaGerdin.is
s: 5666630 / GluGGaGerdin.is
Mynd sem vekur athygli Kvikmynd Baltasars Kormáks er nú sýnd fyrir fullu húsi í
bíóum landsins.
Á toppi Everest Íslendingar máttu vera stoltir af sínum mönnum, sem komust á tind
hæsta fjalls heims í maí 1997. Síðan þá hafa þrír aðrir Íslendingar náð á toppinn.
Hættuför
Íslendingarnir héldu upp sömu leið
og Hillary og Tenzing á sínum tíma,
en það er sú leið sem oftast hefur
verið farin. Leið Ís-
lendinganna lá upp
Khumbu-skriðjökul-
inn. Hann er þús-
und metra hár og
skríður fram um einn
metra á sólarhring.
Á leiðinni yfir skrið-
jökulinn þarf að fara
yfir miklar sprung-
ur sem brúaðar eru
með löngum álstig-
um, líkt og sjá má í
mynd Baltasars Kor-
máks. Sprungurnar
falla reglu-
lega saman
eða opnast
meira. Ferða-
lagið yfir
skriðjökul-
inn getur því
reynst mikið hættuspil.
Þegar komið er ofan ísfallsins tek-
ur Vesturdalur við. Fremst í honum
eru aðrar búðir í um 6.300 metra
hæð. Fjallasýnin þar þykir stórfeng-
leg, en innst í dalnum gnæfir Lhotse,
þriðja hæsta fjall jarðar, 8.501 metri.
Úr dalnum er haldið upp hlíðar
Lhotse í þriðju búðir í 6.900 metra
hæð og fjórðu búðir eru í 7.600 metr-
um. Þaðan er gengið upp skarðið
milli Lhotse og Everest. Þar er stöð-
ugt illviðri og hvergi skjól að finna.
Fimmtu og efstu búðirnar eru í nærri
8.000 metra hæð í Suðurskarði. Þá er
lokahnykkurinn eftir, um 800 metra
hækkun upp á sjálfan tind hæsta
fjalls jarðar. Aðstæður þar eru þó allt
annað en auðveldar í nístingskulda,
hvassviðri og súrefnisskorti. Rétt
undir sjálfum tindinum er hæsta tor-
færa heims, svokölluð Hillary-þrep.
Löng ferð á tindinn
Síðasti spölur Íslendinganna
reyndist erfiður. Snjórinn brotnaði
undan þeim í hverju skrefi og þeir
töfðust um tvær klukkustundir eftir
að þeir komust í Suðurskarð. Ástæða
þess var sú að heimamaður sem átti
að bera súrefni til þeirra hafði skilið
það eftir á röngum stað, mun neðar
en ráð var fyrir gert. „Súrefnissjerp-
inn“ í hópnum þurfti því að sækja
það.
Félagar Íslendinganna í
Hjálpar sveit skáta í Reykja-
vík biðu í bækistöðvum sveitarinnar
alla nóttina og voru í stöðugu sam-
bandi við Hörð Magnússon og Jón
Þór Víglundsson, í grunnbúðum Ev-
erest. Stemningin var rafmögnuð, en
fram eftir nóttu bárust fregnir af sí-
felldum erfiðleikum. Nokkuð fór að
hýrna yfir mannskapnum þegar ljóst
var að félagar þeirra væru komn-
ir á gott skrið. Íslendingarnir voru
þeir fyrstu til að halda upp á tindinn
að sunnanverðu á þessu tímabili
og þurfti því að leggja línur og troða
slóða fyrir næstu hópa. Þetta tafði að
vonum ferðalagið.
Komumst ekki hærra!
„Reykur Hörður, reykur Björn kallar.
Við verðum að valda ykkur von-
brigðum strákar. Við komumst ekki
hærra.“ Þannig tilkynnti Björn Herði
og Jóni Þór, sem biðu í grunnbúðum
Everest, að Íslendingar hefðu sigrað
tind hæsta fjalls heims að morgni 21.
maí 1997, en „reykur“ er kallmerki
Hjálparsveitar skáta. Björn stóð þá
á toppi Everest ásamt Einari og Hall-
grími. Ágætlega viðraði á toppn-
um en þó var heldur hvasst. Þar var
flaggað íslenska fánanum og sagði
Björn í útvarpsviðtali að á toppnum
væri útsýni til allra átta. – „Það er
greinilegt frá toppi Everest að jörðin
er hnöttótt,“ bætti hann við.
Þegar félögum þeirra í húsi Hjálp-
arsveitar skáta í Reykjavík
voru bornar fréttirnar brut-
ust út gríðarleg fagnaðar-
læti. Tappi var tekinn úr
kampavínsflösku og skálað.
Mikilvægar fyrirmyndir
Morgunblaðið átti viðtal við
Einar Stefánsson skömmu
eftir að fjallgöngumennirn-
ir komu niður í Suðurskarð.
Hann kvaðst vera þreyttur
en ákaflega ánægður með
að þeim hefði tekist að ljúka
ætlunarverkinu. Leiðin nið-
ur af fjallinu hefði reynst erf-
iðust, vindur sterkur og færð
erfið á köflum. Ferðin upp á
tindinn tók um þrettán tíma
og fimm tíma niður.
Við heimkomuna færðu Everest-
fararnir herra Ólafi Ragnari Gríms-
syni forseta íslenska fánann sem þeir
fóru með á tindinn, en fáninn hef-
ur síðan verið varðveittur í Bessa-
staðastofu. Forsetinn sagði af þessu
tilefni að afrek fjallgöngumannanna
væri ungu kynslóðinni fyrirmynd
um hvað hægt væri að gera þegar
áræðni, dugur, þjálfun og kjark-
ur færi saman. Það væri lítilli þjóð
mikil vægt að eiga afreksmenn.
Fleiri Everest-farar
Pólfarinn Haraldur Örn Ólafsson
komst á tind Everest 16. maí 2002, en
hann hafði áður komist á norður- og
suðurheimskautið, auk þess að klífa
hæstu tinda allra heimsálfa.
Þá kleif fjallamaðurinn Leifur Örn
Svavarsson Everest í maí 2013, en
hann hélt upp á fjallið norðan megin,
frá Tíbet. Leifur hafði einnig klifið
Cho Oyu áður, líkt og þeir Björn, Ein-
ar og Hallgrímur. Nokkrum dögum
fyrr kleif Ingólfur Geir Gissurarson
tindinn sunnan megin.
Vilborg Arna Gissurardóttir var
fyrst íslenskra kvenna til að ganga
á suðurheimskautið. Hún hefur í
tvígang reynt við Everest er orðið frá
að hverfa í bæði skiptin vegna nátt-
úruhamfara. n
Félagar fagna Ákafur fögnuður
braust út í húsakynnum Hjálpar­
sveitar skáta í Reykjavík, þegar
fréttir bárust af því að þremenn­
ingarnir hefðu komist á toppinn.