Dagblaðið Vísir - DV - 22.05.2015, Blaðsíða 50

Helgarblað 22.–26. maí 201550 Menning
Hvítasunna
í Kolaportinu
Opið laugardag og mánudag annan í
hvítasunnu kl. 11-17 Lokað hvítasunnudag
ATH næg bílastæði við Hörpu
Þ
að eru erfiðir tímar fyrir Mel
Gibson. Ekki aðeins er Russell
Crowe búin að taka við af hon-
um í ástralska stríðsmynda-
geiranum, heldur er nú kominn nýr
Mad Max. Og hvílíkur Max hann er.
Það framtíðarhelvíti sem fyrst var
lýst árið 1979, þar sem heimurinn er
allur orðinn áströlsk eyðimörk (til til-
breytingar frá samtímadystópíum
sem flestar spá að heimurinn muni
verða að íslenskri eyðimörk) virð-
ist enn sennilegra nú en þá. Stríð
um olíu verða að stríðum um vatn
og loks er ekkert eftir nema sköllótt
vélhjólagengi. Framtíðin verður því
nokkurs konar blanda af myndinni
Idiocracy og Midnight Oil-mynd-
bandi.
Þá eins og nú munu þó meginá-
tökin snúast um baráttu ljótra og fal-
legra, myndarlegi maðurinn stelur
stóði af ofurmódelum sem hinir ljótu
vilja nota til undaneldis og reynir að
koma þeim í öruggt skjól. Plottið er þó
ekki jafn heimskulegt og það hljóm-
ar. Í einræði framtíðarinnar hafa allir
tekið upp samsuðu trúarbragða sem
byggja á bæði norrænni goðafræði og
McDonald‘s-auglýsingum, hinu litla
sem fólk man frá veröld sem var. Og
sá sem hefur valdið er dásamaður, þó
að hann noti það aðallega til að auðga
sjálfan sig (útrásarvíkingar, einhver?).
Mad Max sjálfur stendur und-
ir nafni og er veill á geðsmunum, en
hann er ekki eina hetja myndarinnar.
Charlize Theron er ekki síður hörku-
tól og brátt bregður einnig fyrir ný-
breytni í hasarmyndum, konur á sjö-
tugsaldri láta til sín taka, drepa og eru
drepnar og gefa körlunum ekkert eft-
ir. Myndin er því ekki einföld hetju-
saga, heldur fá fleiri að komast að.
Fyrst og fremst er hún þó of-
boðslegt sjónarspil, hasarinn er nán-
ast stanslaus en verður aldrei ein-
hæfur, svo að úr verður tveggja tíma
samfellt adrenalínkikk. Eins og hjá
Max verður áhorfandinn aðeins að
frumþörfum sínum um stund, og það
er léttir að geta komist í frí frá sam-
tímanum og gersamlega gleyma sér í
skjánum. n
Stríð ljótra við fallega
Valur Gunnarsson
valurgunnars@gmail.com
Kvikmyndir
Mad Max: Fury Road
IMDb 8,8 RottenTomatoes 98% Metacritic 89
Leikstjórn og handrit: George Miller
Aðalhlutverk: Tom Hardy og Charlize Theron
Lýkur glæstum áfanga
með sýningu á Áföngum
n Safnstjórinn Hafþór Yngvason hættir hjá Listasafni Reykjavíkur
S
afnstjórinn Hafþór Yngva-
son lýkur glæstum tíu ára
ferli sínum sem sýningastjóri
Listasafns Reykjavíkur með
því að fagna því að á þessu
ári eru 20 ár síðan verkið Áfangar eftir
einn frægasta myndhöggvara heims,
Richard Serra, var sett upp í Vestur-
ey Viðeyjar. Verkið, sem er afar um-
fangsmikið, er hluti af Listahátíð
Reykjavíkur. Von er á Serra hingað til
lands í sumar en það er óhætt að full-
yrða að hann sé einn af áhrifamestu
myndhöggvurum sinnar kynslóðar.
Heillaðist af landinu
„Það er eiginlega ótrúlegt hvernig
þetta varð að veruleika,“ segir Haf-
þór um tilurð þess að fremsti mynd-
höggvari heims hafi yfirhöfuð komið
til landsins og reist hér einstakt lista-
verk sem sker sig frá öllum öðrum
verkum þessa magnaða myndhöggv-
ara. Þannig var það að Bera Nordal
vann að því árið 1995 í tengslum við
listahátíðina það árið, að fá þekkt-
an myndhöggvara til landsins. Haf-
þór segir að hún hafi leitað til mynd-
höggvarafélags Íslands sem bjó til
stuttan lista yfir þá myndhöggvara
sem það vildi fá til landsins. Þar var
nafn Richards Serra ofarlega á blaði.
Bera hafði samband við listamann-
inn sem féllst á að skoða aðstæður, þó
að hann hafi ekki lofað því að búa til
verkið.
„En svo kom hann hingað og ferð-
aðist um landið,“ segir Hafþór og bæt-
ir við að listamaðurinn hafi heillast
svo mikið af landinu að hann hafði
aftur samband við Beru og bauðst
til þess að búa til verkið. Það var svo
Magnús Sædal Svavarsson, þáverandi
byggingarfulltrúi Reykjavíkur, sem
hjálpaði til við að reisa verkið.
Einstakt verk
Verkið Áfangar samanstendur af 18
stuðlabergssúlum sem standa tvær
og tvær saman og mynda hring um
eyna. Bilið á milli súlnanna ákvarðast
af landhallanum en Vesturey er nokk-
uð flöt og undirstrika súlupörin það
einkenni hennar. Önnur súlan í hverju
pari er þrír metrar á hæð og staðsett
í tíu metra hæð en hin er fjórir metr-
ar og staðsett í níu metra hæð. Topp-
ar súlnanna eru því allir jafnir, þrettán
metrum yfir sjávarmáli. Allar súlurnar
eru sýnilegar af hæsta punkti eyjunn-
ar, sem er í 18 metra hæð.
Verkið er einstakt að því leytinu til
að Serra hefur nær ávallt notast við
járn í sinni sköpun, en í þetta skipt-
ið notast hann við stuðlaberg. Þannig
endurspeglar verkið umhverfi sitt og
rammar í raun umhverfið fyrir áhorf-
andann sem er staddur við súlurnar.
„Það eru allt of fáir sem vita af
þessu verki, sem samt stendur okk-
ur svona nærri,“ segir Hafþór en sýn-
ingin samanstendur meðal annars af
skissum sem geta staðið einar og sér
burtséð frá verkinu að sögn Hafþórs.
„Svo náði Sveinn Magnús Sveinsson
kvikmyndagerðarmaður ansi athygl-
isverðu myndefni af sköpun verksins,“
segir Hafþór en þrjár heimildamyndir
verða sýndar um tilurð verksins. Þar
af er ein myndin langt viðtal við Serra.
„Og þar kemur meðal annars fram
að Serra vilji að upplifun áhorfand-
ans á Áföngum felist í að ganga og
horfa, og að láta þessa steinstólpa
mæla landið og mæla tengsl áhorf-
andans við sitt eigið fótatak þar sem
hann gengur um eyjuna, eins og hann
orðar það sjálfur,“ segir Hafþór.
Pílagrímsferðir vegna verksins
Listaverkið er, eins og fyrr segir,
einstakt að því leytinu til að það er
Valur Grettisson
valur@dv.is Risi í myndlist
samtímans
Richard Serra (f. 1939) er einn virtasti
myndlistarmaður samtímans. Mörg
leiðandi söfn hafa haldið einkasýningar
á verkum hans, m.a. Metropolitan Muse-
um í New York árið 2010 og MoMA, sem
hefur heiðrað hann með tveimur yfirlits-
sýningum, árin 1986 og 2007. Verk hans
hafa verið sýnd tvisvar á Feneyjatvíær-
ingnum og fjórum sinnum á Documenta-
sýningunni í Kassell, Þýskalandi. Og
þannig má lengi telja enda hefur Serra
verið lýst sem risa í myndlist samtímans
(„giant of modern art“).
Hafþór Yngvason Lýkur glæstum tíu ára ferli sínum hjá Listasafni Reykjavíkur. MYnDIR sIGTRYGGuR ARI