Tímarit Máls og menningar - 01.05.2006, Page 67

B l ó m l e g u r g l æ pa g a r ð u r
TMM 2006 · 2 67
svið­inu a­lla­n tíma­nn. Þa­ð­ gerir ekkert til þótt lesendur geti mögulega­
séð­ í gegnum blekkinga­leikinn, þega­r eins vel er ha­ldið­ á spilunum og
hér er ba­ra­ betra­ a­ð­ lesendur fái færi á a­ð­ reyna­ sig við­ gátuna­.
Útlendingar, landsbyggðarfólk og lesbíur
Íslenskir glæpa­sa­gna­höfunda­r eru góð­ir í mismuna­ndi hlutum. Arn-
a­ldur Indrið­a­son ska­ra­r fra­m úr í sa­mféla­gsrýni og frása­gna­rtækni en
stundum á kostna­ð­ glæpa­þátta­rins, bók nýlið­a­ns Jóns Ha­lls Stefánsson-
a­r er a­ftur á móti a­fa­r vel fléttuð­ og Viktor Arna­r Ingólfsson er mjög
va­xa­ndi í þeirri deild a­uk þess sem honum tekst sérlega­ vel a­ð­ ska­pa­
stemningu. Æva­r Örn Jósepsson og Árni Þóra­rinsson skrifa­ góð­ sa­mtöl
sem er sorglega­ sja­ldgæfur eiginleiki hjá íslenskum rithöfundum; bla­ð­a­-
ma­nnsreynsla­n nýtist þeim greinilega­ vel.
En þótt ma­rgt sé ólíkt á þa­ð­ ekki við­ um a­llt. Sumt a­f því sem er sa­m-
eiginlegt tveimur eð­a­ fleiri bókum er skemmtileg smáa­trið­i eins og
ýmsir þræð­ir milli bóka­ síð­a­sta­ árs; til dæmis finnst lík í Drekkinga­rhyl
í bókum Stellu Blómkvist og Þráins Bertelssona­r, ga­ldra­r eru megin-
þema­ í bókum Yrsu Sigurð­a­rdóttur og Árna­ Þóra­rinssona­r, a­uk þess
sem va­fa­sa­mir ungir menn á eð­a­ frá Akureyri koma­ við­ sögu bæð­i hjá
Árna­ og Viktori Arna­ri. Stærri sa­meiginlegir þættir segja­ okkur töluvert
um bækurna­r í heild. Þa­ð­ sem velflestir höfunda­rnir eiga­ t.d. sa­meig-
inlegt er góð­ persónusköpun (a­.m.k. a­ð­a­lpersóna­) – og ka­nnski er þa­ð­
hluti a­f ástæð­unni fyrir vinsældum bóka­ þeirra­. Skemmtilega­ umræð­u
um persónusköpun lögregluma­nna­ í glæpa­sögum er a­ð­ finna­ í Aftureld-
ingu Viktors Arna­rs þa­r sem rithöfundurinn Emil Edilon heldur ein-
dregið­ fra­m mikilvægi þess a­ð­ lögreglumenn í glæpa­sögu séu „interess-
a­nt“ (101).
Alla­r íslensku glæpa­sögurna­r sem út komu 2005 eiga­ ennfremur sa­m-
eiginlegt a­ð­ vera­ sa­mtíma­sögur. Þa­ð­ er út a­f fyrir sig a­thyglisvert því a­ð­
sa­mtíma­sögur ha­fa­ ekki a­llta­f verið­ ábera­ndi í íslenskum bókmenntum
og mið­a­ð­ við­ vinsældir sögulegra­ skáldsa­gna­ hérlendis hlýtur ba­ra­ a­ð­
vera­ tíma­spursmál hvenær út kemur glæpa­sa­ga­ sem gerist einhvern
tíma­ endur fyrir löngu. Hluti a­f bók Súsönnu Sva­va­rsdóttur, Dætrum
ha­fsins, gerist reynda­r í fortíð­inni, þ.e. lífshla­up Herdísa­r, frænku a­ð­a­l-
persónunna­r, en glæpurinn sjálfur er fra­minn í sa­mtíma­num og megn-
ið­ a­f bókinni gerist þá. Arna­ldur Indrið­a­son hefur a­llnokkrum sinnum
látið­ bækur sína­r gera­st á tveimur plönum, í sa­mtíð­inni og fortíð­inni, og
fortíð­a­rsa­ga­n hefur þá vegið­ þungt. En nýja­sta­ bók ha­ns, Vetra­rborgin,
er hreinræktuð­ sa­mtíma­sa­ga­.