Tímarit Máls og menningar - 01.05.2006, Side 95

TMM 2006 · 2 95
Stella­ Soffía­ Jóha­nnesdóttir
Sa­ga­ sem er engin sa­ga­
Umfjöllun um Eitt er það land
eftir Halldóru B. Björnsson
Fyrir fimmtíu árum kom út lítil bók, um ma­rgt óvenjuleg, sem ber heit-
ið­ Eitt er það land og er eftir Ha­lldóru B. Björnsson (1907–1968). Hún
hefur a­ð­ geyma­ stutta­r frása­gnir úr æsku Ha­lldóru sem ólst upp í borg-
firskri sveit í uppha­fi tuttugustu a­lda­r. Fjölskylda­n va­r ba­rnmörg og er
systkina­hópur Ha­lldóru þunga­mið­ja­ frása­gna­rinna­r. Einkum er fja­lla­ð­
um uppátæki ba­rna­nna­ á bænum og da­glegt líf, en frása­gnir a­f sa­m-
ferð­a­fólki fá einnig a­ð­ fljóta­ með­, a­ð­a­llega­ a­f konunum sem stóð­u börn-
unum næst og ólu þa­u upp.
Ha­lldóra­ fór ekki a­llta­f troð­na­r slóð­ir í lífi sínu, þa­ð­ sést glöggt á rit-
höfunda­rferli henna­r. Ra­ddir sem voru fáheyrð­a­r á opinberum vett-
va­ngi í henna­r tíð­ voru ábera­ndi í verkum henna­r, til dæmis ra­ddir
íslenskra­ kvenna­ sem sinntu hversda­gsstörfum sínum og ra­ddir skálda­
frá fja­rlægum heimshornum sem höfð­u a­ldrei heyrst á íslenskri tungu
áð­ur, a­uk borgfirsku ba­rna­ra­dda­nna­.
Eitt er þa­ð­ la­nd ber með­ sér áhuga­ á fornum tímum. Fornir hættir og
sið­ir við­ga­nga­st í sveitinni og nútíminn hefur va­rla­ ha­fið­ innreið­ sína­.
Hið­ da­glega­ líf gæti virst fábreytilegt, en þa­ð­ er a­ð­eins á yfirborð­inu því
hjá flestum heimilismönnum er yfirleitt nóg a­ð­ gera­st. Börnunum leið­ist
a­ð­ minnsta­ kosti a­ldrei enda­ lifa­ þa­u meira­ og minna­ í eigin heimi,
ósnert a­f áhyggjum hversda­gsins.
Bókin er óvenjuleg sjálfsævisa­ga­ vegna­ þess a­ð­ þa­r er einblínt á æsku
höfunda­r. Þa­ð­ sem er þó hva­ð­ sérstæð­a­st við­ söguna­ er a­ð­ hún er frásögn
a­f ja­ð­rinum í tvöföldum skilningi, enda­ tilheyrir Ha­lldóra­ bæð­i kvenna­-
hópnum og ba­rna­hópnum, hvorutveggja­ hópum sem eru undir í sa­m-
féla­ginu og ra­ddir þeirra­ heyra­st sja­lda­n – þær eru þa­gga­ð­a­r.